Moderator
- Mesajlar
- 419
- Tepkime puanı
- 28
- Puanları
- 18
BİLGİSAYARA GİRİŞ: ”BİLGİSAYARLARIN TARİHÇESİ”
İlk Bilgisayarlar
*1943 senesinde ENİAC adlı bilgisayar ilk bilgisayardır. ENİAC (Elektronik Sayısal Birleştirici ve Hesaplayıcı) 2. Dünya savaşı sırasında ortaya çıkan gereksinimlere göre geliştirilmiş. ENİAC’ ın tasarımcıları Pensilvanya Üniversitesinde John Mauchly ve John Presper Eckert idi.
* John Mauchly lambalar aracılığıyla tasarlanabilecek bilgisayar teklifinde bulundu 1943 te bu teklifi kabul edildi ve ilk bilgisayar icat edildi. Bu bilgisayar (ENİAC) 30 ton ağırlığında, 18000 lamba kullanan 140 metrekare yer kaplayan, çalışırken 140 kilowat enerji harcayan, saniyede 5000 ayrı toplama işlemini yapabilen bir cihaz idi.
*Günümüz bilgisayarı ikili düzen (binary) düzenini, ENİAC ise onluk düzeni temel alır. 1946 yılında yapımı tamamlanınca artık savaş bitmişti ancak yine de sonraki yıllarda savaş amaçlı ve hidrojen bombasının hesaplamasında kullanılmıştır.
*1955 yılında bu bilgisayarlar görevden alındı.
*ENİAC’ ın en büyük sorunu programlanmasıydı. ENİAC tasarım ekibinden John von Neumann 1945 senesinde kendi adını alacak olan (Neumanın Makinası- bilgisayar ifadesi yok dikkat edin) bir tasarım ortaya attı. Bu tasarımın ilkesi günümüz bilgisayarlarında çalışma ilkesi olan “Kayıtlı Program Kavramı” idi.
*Bu yaklaşım ve ilkeye uyan ilk bilgisayar ise Neumann ve ekibinin tasarımı İAS’ dir.
İAS Bilgisayarlarının bileşenleri ve açıklamaları şu şekildedir:
>>Ana hafıza: Veri ve program komutlarını saklama görevine sahiptir.
>>Aritmetik ve Mantık Birimi (ALU): Sayısal veri üzerinde işlem yapma özelliğine sahip.
>>Kontrol Birimi: Hafızadaki komutları yorumlayıp yapılacak işlemi belirler.
>>Giriş-Çıkış Birimi (G/Ç): Veri ve programların girişini-çıkışını kontrol ederek cihazı idare eder.
*Günümüz bilgisayarların tümü İAS yapısına uygun tasarlanmıştır. (istisnalar hariç)
*İAS bilgisayarların hafızası her biri 40 ikilik düzene sahip 1000 hafıza biriminden oluşur. Ayrıca 21 adet farklı komuta sahiptir.
Ticari Bilgisayarlar
*1950’lerde ticari bilgisayar çağı başlar. 1947 yılında ENİAC tasarım ekibinden Eckert ve Mauchy bir şirket kurup ilk ticari bilgisayarı UNİVAC-1 i ürettiler. Bu bilgisayar 1950 yılında ABD nüfus sayımında kullanıldı. Daha yüksek hafıza ve işlem yeteneğine sahip UNIVAC-2 1950’lerin sonunda piyasaya çıktı. Bunu takiben 1100 serisi çıktı.*1953 yılında İBM firması delikli kart işleme üzerine olan faaliyetlerini 701 adlı ilk elektronik hafızalı bilgisayarını çıkartarak devam ettirdi. Bunu takiben iş dünyası uygulamalarına yönelik olan 702 serisi çıktı.
* Bu döneme kadar vakum tüplerini baz alan bilgisayarlar transistörün icadı ile çok daha küçük az enerji harcayan daha az ısınan daha dayanaklı oldu. 19502’lerde NCR ve RCA firmaları bu bilgisayarları üretti İBM de 7000 serisiyle bunları takip etti.
*Bilgisayarın ikinci evresi olarak anılan transistörlü evrede iki önemli değişiklik daha ortaya çıktı:
1- Üst düzey programlama dilleri 2-Sistem yazılımları
Üst düzey programlama dilleri: Komut ve programları daha rahat ve hızlı geliştirmeyi mümkün kılar.
Sistem yazılımları: Bilgisayarların çalışma ortam ve kuralarını belirler.
Delikli kart: Bilgisayarlara veri veya program girişi ilk dönemlerde matbu kartları özel aletler ile delerek ve bu delikli kartları kullanarak yapılmıştır. Hem iş yükü olarak hem de kalıcılık ve esneklik açılarından kısıtları olan bu yöntem daha sonraları terk edilmiştir.
Transistör: Elektronik devrelerde güçlendirici veya anahtar olarak kullanılan, yarı iletken temelli devre elemanı.
*1957 yılında üçüncü nesil olarak anılan PDP-1 isimli bilgisayarları DEC firması üretti. PDP-1 o dönemin ilk mini bilgisayarıdır.
Entegre Devreler ve Mikroişlemciler
*3. nesilde transistör yerini içinde bir çok transistör barındıran entegre devrelere bıraktı. 2. Nesil bilgisayarlar da 10000 civarı transistör var idi. 3. Nesil bilgisayar üreticisi DEC firmasının PDP-8’i ve de IBM System/360’ı ile transistör sayısı yüzbinleri bulmuş.
Moore Kuralı
*İntelin kurucusu Gordon Moore ye ait ifadedir. Bu ifadeye göre Entegre devreler üzerindeki transistör sayısının her iki senede bir iki kat artacağını öngören ve (zamanın şu ana kadar) haklı çıkarttığı öngörüdür. 1965 yılında bu kuralı ortaya atarken en az 10 yıl geçerli olur demişti ama günümüze kadar gelmiştir.
*İlerleyen yıllarda gerçekleşen önemli bir değişiklik de hafıza elemanlarının da yarı iletken tabanlı imalini mümkün kılan gelişmelerdir.
* Bir diğer çok önemli gelişme ise Merkezi İşlem Biriminin (CPU) tüm işlevlerini tek bir yonga üzerinde sunabilecek noktaya ulaşılmasıdır.
* Intel 1971 yılında 4004 adlı yongası ile bir CPU’nun tüm bileşenlerini tek bir entegre devre üzerinde sunmuş ve ilk mikroişlemci ortaya çıkmıştır. 4004 ile başlayan süreç, ilk 8 bit’li mikroişlemci olan 8008
ile devam etmiş, takiben 8080, 8086, 8088, 80286, 386, 486, Pentium şeklinde daha hızlı ve yüksek işlem kapasiteli yonga aileleri piyasaya sürülmüştür. Buna paralel olarak Motorola
(günümüzde Freescale Semiconductor), AMD ve diğer farklı yonga üreticileri de bu alanda faaliyet göstermişlerdir.
Kişisel Bilgisayarlar ve Sonrası
* İlk kişisel bilgisayar 70’li yılların başındaki İntel’in 8080 işlemcisini temel alan Altair 8080 kişisel bilgisayarıdır. Aynı yıl Apple firması da Apple 1isimli bilgisayarı ürettiler.
*O yıllarda Microsoft firmasının kurucularından olan Bill Gates’in “her masaüstünde ve her evde bilgisayar” hayali vardı günümüzde artık buda gerçekleşti.
BİLGİSAYARLARIN YAPISI VE BİLEŞENLERİ
1-Kavramsal Bilgisayar Mimarisi 2-Bilgisayar Ana Mimarisi ve Bileşenleri
Bu mimari yapılanma altında en kritik işlemci CPU dur.
CPU’nun görevleri
*Bilgisayarların işlemlerini yönetmek >>>>>> kontrol birimi vasıtasıyla
*Bilgisayarların veri işleme görevini icat etme >>>>>>aritmetik-mantık birimi vasıtasıyla
*CPU’nun dahili hafıza işlemlerini yapmak >>>>> yazmaçlar vasıtasıyla
BİLGİSAYARLARIN DIŞ BAĞLANTISI
*Günümüzde bilgisayarların dış bağlantısı, USB, HDMI, Bluetooth, Wi-Fi vb. bağlantılarla gerçekleşmektedir. Yine bu bağlantılar yoluyla ikincil birimler olan yazıcı, tarayıcı, fotoğraf makinası vb. bağlanır.
BİLİŞİM SİSTEMLERİ
Bilişim Sisteminin Yapısı
*İş dünyası ve kamu kurumlarının asli unsuru günümüzde bilişim sistemleri olmuştur. Bilişim sistemleri donanım-yazılım-girdi sağlayan-çıktı kullanan insanlar ve bunların bir arada işlem görmesini sağlayan süreçlerden oluşur.
*Bilişim sistemlerinin temelinde donanım ve yazılımdan oluşan bilgisayarlar olmaktadır.
*Bilişim sisteminin yapısını aşağıdaki şekil özetlemektedir:
*Bilişim sisteminin kalbi şekilden anlaşılacağı gibi işleme aşamalarıdır.
*Bilişim sistemleri günümüz işletmelerinde karar süreçlerinde büyük destek olmuştur. Kurumsal kaynak planlama, müşteri ilişkileri yönetimi, veri madenciliği ve iş zekası çözümleri bunlardan bir kaçıdır.
Müşteri ilişkileri yönetimi (Customer relationship management): İşletmelerde iş ilişkisi içinde bulunulan mevcut ve müstakbel müşterileri ile ilgili bilgileri iş süreçleri (satış, pazarlama, müşteri hizmetleri, teknik destek) ile düzenleme ve eşleme görevini üstlenen bilişim sistemlerine verilen addır.
Kurumsal kaynak planlama (Enterprise resources planning - ERP): Kurumsalkaynak planlamasıişletmelerde mal ve hizmetüretiminde gereklikaynakların planlamasında görev alan bilişim sistemlerine verilen addır.
Veri madenciliği (Data Mining): Büyük veri setleri üzerinde yapay us, makine öğrenmesi ve istatistik teknikleri aracılığı ile çeşitli ilişkiler bulmayı mümkün kılan yöntem ve bunu kullanan bilişim sistemleri.
Bilişim Sistemi Çeşitleri
6 başlık halinde incelenir:İşlem süreç sistemleri
Kurumların operasyon seviyesinde en temel süreçlerini üstlenen yapılardır. Sipariş giriş, otel rezervasyon, bordro, personel sistemleri bu kategoriye girmektedir.
Ofis sistemleri
Ofis sistemleri ofis ortamında çalışanların verimliliğini arttıran, kelime işleme, hesap çizelgesi, sunum hazırlama, masaüstü yayıncılık gibi işler için kullanılan çözümlerdir. Microsoft Ofisçe bu konuda uygun bir örneği teşkil etmektedir.
Bilgi temelli iş sistemleri
Tasarım amaçlı programlar (AutoCAD gibi) bilgi temelli iş sistemleri olarak adlandırılmaktadırlar.
Karar destek sistemleri
Yöneticiler için hem şirket içi hem de şirket dışı veri kaynaklarını kullanarak analitik karar vermeyi mümkün kılan çıktılar sunarlar.
İşletme bilgi sistemleri
Şirketin yöneticilerine destek amacı taşırlar ve yöneticilere şirketin durumu ile ilgili raporları şirket içi verileri baz alarak sunmayı mümkün kılarlar.
Üst düzey yönetici destek sistemleri
Kurumun stratejik seviyede alacağı kararlarda yardımcı olurlar.
Veri madenciliği
Büyük veri setleri üzerinde yapay us, makine öğrenmesi ve istatistik teknikleri aracılığı ile çeşitli ilişkiler bulmayı mümkün kılan yöntem ve bunu kullanan bilişim sistemleri.
Müşteri ilişkileri yönetimi
İşletmelerde iş ilişkisi içinde bulunulan mevcut ve müstakbel müşterileri ile ilgili bilgileri iş süreçleri (satış, pazarlama, müşteri hizmetleri, teknik destek) ile düzenleme ve eşleme görev- ini üstlenen bilişim sistemlerine verilen addır.
İlk Bilgisayarlar
*1943 senesinde ENİAC adlı bilgisayar ilk bilgisayardır. ENİAC (Elektronik Sayısal Birleştirici ve Hesaplayıcı) 2. Dünya savaşı sırasında ortaya çıkan gereksinimlere göre geliştirilmiş. ENİAC’ ın tasarımcıları Pensilvanya Üniversitesinde John Mauchly ve John Presper Eckert idi.
* John Mauchly lambalar aracılığıyla tasarlanabilecek bilgisayar teklifinde bulundu 1943 te bu teklifi kabul edildi ve ilk bilgisayar icat edildi. Bu bilgisayar (ENİAC) 30 ton ağırlığında, 18000 lamba kullanan 140 metrekare yer kaplayan, çalışırken 140 kilowat enerji harcayan, saniyede 5000 ayrı toplama işlemini yapabilen bir cihaz idi.
*Günümüz bilgisayarı ikili düzen (binary) düzenini, ENİAC ise onluk düzeni temel alır. 1946 yılında yapımı tamamlanınca artık savaş bitmişti ancak yine de sonraki yıllarda savaş amaçlı ve hidrojen bombasının hesaplamasında kullanılmıştır.
*1955 yılında bu bilgisayarlar görevden alındı.
*ENİAC’ ın en büyük sorunu programlanmasıydı. ENİAC tasarım ekibinden John von Neumann 1945 senesinde kendi adını alacak olan (Neumanın Makinası- bilgisayar ifadesi yok dikkat edin) bir tasarım ortaya attı. Bu tasarımın ilkesi günümüz bilgisayarlarında çalışma ilkesi olan “Kayıtlı Program Kavramı” idi.
*Bu yaklaşım ve ilkeye uyan ilk bilgisayar ise Neumann ve ekibinin tasarımı İAS’ dir.
İAS Bilgisayarlarının bileşenleri ve açıklamaları şu şekildedir:
>>Ana hafıza: Veri ve program komutlarını saklama görevine sahiptir.
>>Aritmetik ve Mantık Birimi (ALU): Sayısal veri üzerinde işlem yapma özelliğine sahip.
>>Kontrol Birimi: Hafızadaki komutları yorumlayıp yapılacak işlemi belirler.
>>Giriş-Çıkış Birimi (G/Ç): Veri ve programların girişini-çıkışını kontrol ederek cihazı idare eder.
*Günümüz bilgisayarların tümü İAS yapısına uygun tasarlanmıştır. (istisnalar hariç)
*İAS bilgisayarların hafızası her biri 40 ikilik düzene sahip 1000 hafıza biriminden oluşur. Ayrıca 21 adet farklı komuta sahiptir.
Ticari Bilgisayarlar
*1950’lerde ticari bilgisayar çağı başlar. 1947 yılında ENİAC tasarım ekibinden Eckert ve Mauchy bir şirket kurup ilk ticari bilgisayarı UNİVAC-1 i ürettiler. Bu bilgisayar 1950 yılında ABD nüfus sayımında kullanıldı. Daha yüksek hafıza ve işlem yeteneğine sahip UNIVAC-2 1950’lerin sonunda piyasaya çıktı. Bunu takiben 1100 serisi çıktı.*1953 yılında İBM firması delikli kart işleme üzerine olan faaliyetlerini 701 adlı ilk elektronik hafızalı bilgisayarını çıkartarak devam ettirdi. Bunu takiben iş dünyası uygulamalarına yönelik olan 702 serisi çıktı.
* Bu döneme kadar vakum tüplerini baz alan bilgisayarlar transistörün icadı ile çok daha küçük az enerji harcayan daha az ısınan daha dayanaklı oldu. 19502’lerde NCR ve RCA firmaları bu bilgisayarları üretti İBM de 7000 serisiyle bunları takip etti.
*Bilgisayarın ikinci evresi olarak anılan transistörlü evrede iki önemli değişiklik daha ortaya çıktı:
1- Üst düzey programlama dilleri 2-Sistem yazılımları
Üst düzey programlama dilleri: Komut ve programları daha rahat ve hızlı geliştirmeyi mümkün kılar.
Sistem yazılımları: Bilgisayarların çalışma ortam ve kuralarını belirler.
Delikli kart: Bilgisayarlara veri veya program girişi ilk dönemlerde matbu kartları özel aletler ile delerek ve bu delikli kartları kullanarak yapılmıştır. Hem iş yükü olarak hem de kalıcılık ve esneklik açılarından kısıtları olan bu yöntem daha sonraları terk edilmiştir.
Transistör: Elektronik devrelerde güçlendirici veya anahtar olarak kullanılan, yarı iletken temelli devre elemanı.
*1957 yılında üçüncü nesil olarak anılan PDP-1 isimli bilgisayarları DEC firması üretti. PDP-1 o dönemin ilk mini bilgisayarıdır.
Entegre Devreler ve Mikroişlemciler
*3. nesilde transistör yerini içinde bir çok transistör barındıran entegre devrelere bıraktı. 2. Nesil bilgisayarlar da 10000 civarı transistör var idi. 3. Nesil bilgisayar üreticisi DEC firmasının PDP-8’i ve de IBM System/360’ı ile transistör sayısı yüzbinleri bulmuş.
Moore Kuralı
*İntelin kurucusu Gordon Moore ye ait ifadedir. Bu ifadeye göre Entegre devreler üzerindeki transistör sayısının her iki senede bir iki kat artacağını öngören ve (zamanın şu ana kadar) haklı çıkarttığı öngörüdür. 1965 yılında bu kuralı ortaya atarken en az 10 yıl geçerli olur demişti ama günümüze kadar gelmiştir.
*İlerleyen yıllarda gerçekleşen önemli bir değişiklik de hafıza elemanlarının da yarı iletken tabanlı imalini mümkün kılan gelişmelerdir.
* Bir diğer çok önemli gelişme ise Merkezi İşlem Biriminin (CPU) tüm işlevlerini tek bir yonga üzerinde sunabilecek noktaya ulaşılmasıdır.
* Intel 1971 yılında 4004 adlı yongası ile bir CPU’nun tüm bileşenlerini tek bir entegre devre üzerinde sunmuş ve ilk mikroişlemci ortaya çıkmıştır. 4004 ile başlayan süreç, ilk 8 bit’li mikroişlemci olan 8008
ile devam etmiş, takiben 8080, 8086, 8088, 80286, 386, 486, Pentium şeklinde daha hızlı ve yüksek işlem kapasiteli yonga aileleri piyasaya sürülmüştür. Buna paralel olarak Motorola
(günümüzde Freescale Semiconductor), AMD ve diğer farklı yonga üreticileri de bu alanda faaliyet göstermişlerdir.
Kişisel Bilgisayarlar ve Sonrası
* İlk kişisel bilgisayar 70’li yılların başındaki İntel’in 8080 işlemcisini temel alan Altair 8080 kişisel bilgisayarıdır. Aynı yıl Apple firması da Apple 1isimli bilgisayarı ürettiler.
*O yıllarda Microsoft firmasının kurucularından olan Bill Gates’in “her masaüstünde ve her evde bilgisayar” hayali vardı günümüzde artık buda gerçekleşti.
BİLGİSAYARLARIN YAPISI VE BİLEŞENLERİ
1-Kavramsal Bilgisayar Mimarisi 2-Bilgisayar Ana Mimarisi ve Bileşenleri
Bu mimari yapılanma altında en kritik işlemci CPU dur.
CPU’nun görevleri
*Bilgisayarların işlemlerini yönetmek >>>>>> kontrol birimi vasıtasıyla
*Bilgisayarların veri işleme görevini icat etme >>>>>>aritmetik-mantık birimi vasıtasıyla
*CPU’nun dahili hafıza işlemlerini yapmak >>>>> yazmaçlar vasıtasıyla
BİLGİSAYARLARIN DIŞ BAĞLANTISI
*Günümüzde bilgisayarların dış bağlantısı, USB, HDMI, Bluetooth, Wi-Fi vb. bağlantılarla gerçekleşmektedir. Yine bu bağlantılar yoluyla ikincil birimler olan yazıcı, tarayıcı, fotoğraf makinası vb. bağlanır.
BİLİŞİM SİSTEMLERİ
Bilişim Sisteminin Yapısı
*İş dünyası ve kamu kurumlarının asli unsuru günümüzde bilişim sistemleri olmuştur. Bilişim sistemleri donanım-yazılım-girdi sağlayan-çıktı kullanan insanlar ve bunların bir arada işlem görmesini sağlayan süreçlerden oluşur.
*Bilişim sistemlerinin temelinde donanım ve yazılımdan oluşan bilgisayarlar olmaktadır.
*Bilişim sisteminin yapısını aşağıdaki şekil özetlemektedir:
*Bilişim sisteminin kalbi şekilden anlaşılacağı gibi işleme aşamalarıdır.
*Bilişim sistemleri günümüz işletmelerinde karar süreçlerinde büyük destek olmuştur. Kurumsal kaynak planlama, müşteri ilişkileri yönetimi, veri madenciliği ve iş zekası çözümleri bunlardan bir kaçıdır.
Müşteri ilişkileri yönetimi (Customer relationship management): İşletmelerde iş ilişkisi içinde bulunulan mevcut ve müstakbel müşterileri ile ilgili bilgileri iş süreçleri (satış, pazarlama, müşteri hizmetleri, teknik destek) ile düzenleme ve eşleme görevini üstlenen bilişim sistemlerine verilen addır.
Kurumsal kaynak planlama (Enterprise resources planning - ERP): Kurumsalkaynak planlamasıişletmelerde mal ve hizmetüretiminde gereklikaynakların planlamasında görev alan bilişim sistemlerine verilen addır.
Veri madenciliği (Data Mining): Büyük veri setleri üzerinde yapay us, makine öğrenmesi ve istatistik teknikleri aracılığı ile çeşitli ilişkiler bulmayı mümkün kılan yöntem ve bunu kullanan bilişim sistemleri.
Bilişim Sistemi Çeşitleri
6 başlık halinde incelenir:İşlem süreç sistemleri
Kurumların operasyon seviyesinde en temel süreçlerini üstlenen yapılardır. Sipariş giriş, otel rezervasyon, bordro, personel sistemleri bu kategoriye girmektedir.
Ofis sistemleri
Ofis sistemleri ofis ortamında çalışanların verimliliğini arttıran, kelime işleme, hesap çizelgesi, sunum hazırlama, masaüstü yayıncılık gibi işler için kullanılan çözümlerdir. Microsoft Ofisçe bu konuda uygun bir örneği teşkil etmektedir.
Bilgi temelli iş sistemleri
Tasarım amaçlı programlar (AutoCAD gibi) bilgi temelli iş sistemleri olarak adlandırılmaktadırlar.
Karar destek sistemleri
Yöneticiler için hem şirket içi hem de şirket dışı veri kaynaklarını kullanarak analitik karar vermeyi mümkün kılan çıktılar sunarlar.
İşletme bilgi sistemleri
Şirketin yöneticilerine destek amacı taşırlar ve yöneticilere şirketin durumu ile ilgili raporları şirket içi verileri baz alarak sunmayı mümkün kılarlar.
Üst düzey yönetici destek sistemleri
Kurumun stratejik seviyede alacağı kararlarda yardımcı olurlar.
Veri madenciliği
Büyük veri setleri üzerinde yapay us, makine öğrenmesi ve istatistik teknikleri aracılığı ile çeşitli ilişkiler bulmayı mümkün kılan yöntem ve bunu kullanan bilişim sistemleri.
Müşteri ilişkileri yönetimi
İşletmelerde iş ilişkisi içinde bulunulan mevcut ve müstakbel müşterileri ile ilgili bilgileri iş süreçleri (satış, pazarlama, müşteri hizmetleri, teknik destek) ile düzenleme ve eşleme görev- ini üstlenen bilişim sistemlerine verilen addır.
