Moderator
- Mesajlar
- 419
- Tepkime puanı
- 28
- Puanları
- 18
E-Dönüşüm Sürecinde Ulusal Yargı Ağı Projesi 1. ÜNİTE
Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP)
Yargı birimlerinin ve Adalet Bakanlığı’nın merkez birimlerinin iş süreçlerini hızlandırmayı, güvenilirliğini arttırmayı ve kurumu kâğıtsız ortama taşımayı hedefleyen bir bilgi sistemidir. Adalet hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi amacıyla UYAP adı altında çoklu-kullanıcılı ve iş odaklı bir sistemin uygulamaya geçirilmiş. Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilâtı ile birlikte tüm mahkemeler, Cumhuriyet başsavcılıkları ve icra dairelerini de içine alacak şekilde Türkiye geneli için geniş bir bilgisayar ağı (WAN) kurulmuştur. UYAP, kullanıcılarının vakitlerini ve dikkatlerini asıl işlerine vermelerini ve böylelikle adaletin daha hızlı tecelli etmesini sağlamak, dava masrafları ile yargılama giderlerinin azaltılarak kadro açığından kaynaklanan yükü hafifletmek, personelin moralini arttırmak ve kaynakları etkin bir şekilde kullanmak üzere geliştirilmiş olan bir projedir.
TARİHÇESİ
Ülkemizde adalet sahasında ilk otomasyon çalışmaları 1998 yılında başlamış. UYAP, adaletin daha ekonomik, hızlı ve gecikmeksizin yerine getirilerek vatandaşın mağdur olmasını engellemek, Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu koruyarak yargıya hız kazandırmak amacıyla UYAP I ve UYAP II şeklinde iki aşamalı olarak planlanmıştır. UYAP I 2000 yılı protokolüyle, UYAP II ise 2001-2002 protokolü ile başladı. UYAP I bakanlık merkez birimlerini, UYAP II ise taşra birimlerini kapsamaktadır. UYAP yazılımları 2003 yılı Eylül ayında tamamlanmış. 2004 yılı başına kadar kullanıcılar test etmiş, pilot bölgelerde uygulanmış.
AMACI
UYAP’ın ana amacı, zaman kaybetmeden adaletin yerine getirilerek vatandaşın mağdur olmasını engellemek, Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu koruyarak sisteme hız kazandırmaktır. Diğer amaçları ise,
Hızlı, etkin, güvenilir, adil, verimli, şeffaf ve etik değerlere uygun yargılama mekanizması oluşturulmasını sağlamak. Her türlü teftiş, faaliyet ve denetimin hızlı etkin yürümesini sağlamaktır. Doğru ve tutarlı bilginin istenen zaman da hızlı kolayca elde edilmesini sağlamaktır. İş süreçlerini hızlandırma, avukat ve vatandaşların yargı hizmetlerinden hızlı ve kolay internetten yararlanmasını ve elektronik arşivin oluşmasını sağlamaktır. UYAP’ın nihaî amacı insandır. İnsanın yaşamını kolaylaştırmaktır.
HEDEFİ
E dönüşüm sürecinde E devletin e-Adalet ayağını oluşturmak. Günümüzün tüm teknolojik olanakları kullanılarak, Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının, bağlı ve ilgili kuruluşlarının, adli ve idari tüm yargı birimlerinin donanım ve yazılım olarak iç otomasyonunu ve bilgi otomasyonu sistemlerini kurmak, kamu kurum ve kuruluşları ile dış birim entegrasyonunu sağlamak ve kurumu kâğıtsız ofis ortamına taşımaktır.
AŞAMALARI VE KAPSAMI
Yıllara yayılarak, merkez ve taşra olmak üzere iki aşamada ve öncelikle pilot ve test birimlerinde gerçekleştirilmesi ve daha sonra yaygınlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Merkez aşaması “UYAP I” ve taşra aşaması “UYAP II” olarak adlandırılmıştır.
Ulusal Yargı Ağı Projesi Merkez Aşaması (UYAP 1)
Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilât ve bağlı birimlerinin yargı ve yargı destek faaliyetlerinin hızlı ve etkin bir şekilde otomasyona geçirilmesini amaçlar. UYAP 1 aşaması ile merkezde birimler arası bütünleşme sağlanmış, birim faaliyetleri hız kazanmıştır. Birimler arasında yaşanan veri tekrarları ve bilgi farklılıkları önlenmiştir. 33 alt sistem kapsamında web tabanlı yazılımlar geliştirilmiş, evrak akışları doküman yönetim sistemi (DYS) ile elektronik ortama alınmış, Kanun, yönerge, genelge ve mevzuatlara anında erişimi sağlayan bilgi bankası oluşturulmuş, sanal tartışma ortamı hazırlanmıştır. VPN ile taşra erişimi alt yapısı kurulmuştur. VPN Virtual Private Network’ün (Sanal Özel Ağ) kısaltması olup, ağlara güvenli bir şekilde uzaktan erişimde kullanılan bir teknolojidir.
UYAP 1 HEDEFİ
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı ve bağlı kuruluşları birimlerinde günlük işlem ve yazışmaların bilgisayar yardımıyla yapılması, tüm verilerin veri tabanlarında tutulup bilgisayar ağı (network) kurularak izlenmesi hedeflenmiştir.
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatında gerçekleştirilen tüm personel, finans, tedarik, malzeme bilgileri ve ceza evlerine ait bilgilerin hedeflenmiştir.
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı içerisinde her türlü iç ve dış yazışmanın elektronik ortamda
E-dönüşüm
Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanarak, mevcut kültürü, iş modelini, iş süreçlerini, ürün ve hizmetleri bir bütünlük içinde değiştirmek demektir. Amaç çalışan, vatandaş, iş ortakları ve diğer tüm sosyal paydaşlara yararlı olmaktır.
E-devlet
*Devletin vatandaşlara, vatandaşların devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi anlamına gelmektedir.
*Kamu kuruluşları, vatandaşlar ve ticari kurumlar arasındaki bilgi, hizmet ve mal alışverişlerinde bilgi teknolojilerinin kullanılarak performans ve verimlilik artışını hedefleyen devlet modeli olarak tanımlanmaktadır.
Otomasyon
Bir işin insan ile makine arasında paylaşılmasıdır.
Entegrasyon
Türk Dil Kurumu’nun sözlük anlamına göre Fransızca “intégration” kelimesinin Türkçe karşılığı olan “entegrasyon” kelimesinin anlamı “bütünleşme” ve/veya “uyum” seklinde ifade edilmektedir.
Bilgisayar ağı
Birden fazla bilgisayarın bir kablo aracılığıyla birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya denilir. Network birleşim demektir.
WAN(Wide Area Network-Geniş alan ağları)
Coğrafi olarak uzak mesafelerdeki bilgisayarları birbirine bağlamak için kullanılır. Örneğin iki şehir arasındaki bilgisayarlar ya da iki ülke arasındaki bilgisayarlar WAN ağıyla birbirine bağlanabilir.
Fizibilite
Herhangi bir yatırımın, sağlayacağı kazanca değer olup olmadığının saptanması için öncesinde yapılan çalışmalardır.
İçtihat:Somut olayda mevcut olan anlaşmazlık konusunda, üst mahkemelerin benzer olaylar bakımından verdiği farklı kararlarla ortaya çıkan ve anlaşmazlığı ortadan kaldırmaya yönelik yetkili üst kurullarca alınan kararlardır.
Ulusal Yargı Ağı Projesi Taşra Aşaması (UYAP 2)
Taşra teşkilatında bulunan tüm birimlerin yargı ve yargı destek faaliyetlerinin hızlı ve etkin bir şekilde otomasyona geçirilmesini amaçlar. Proje aşamalara bölünmüş ve bu aşamalara göre harf bazında isimlendirilmiş.
HEDEFİ
Dış sistemlerle ihtiyaç duyulan veri alış-veriş entegrasyonunun sağlanması,
Her türlü yazışma ve haberleşmenin elektronik ortamda yapılması,
Davaların hazırlık aşamasından itibaren sonuçlanana kadar elektronik ortamda bakılabilmesi ve sonuçlandırılabilmesi hedeflenmiştir.
UYAP 2 projesi ile gerçekleşenler
Adalet Bakanlığı taşra teşkilatında daha az hata, bilgilere kolay erişim, etkin ve entegre süreçler, dokümantasyon yönetimi, haberleşme ve paylaşım, elektronik ortamda yazışma ve gelen-giden evrak takibi, standart belge ve yazışma şablonları, istatistik ve raporların doğru ve güncel üretimi, diğer kurumlarla elektronik ortamda hızlı ve etkin bilgi alışverişi, internet erişimi, sanal tartışma ortamı, elektronik posta, veri güvenliği, sisteme veri girişinin sadece bir kere yapılması, sayısal imza kullanma olanağı, hakim ve savcıların yetkileri dahilinde dosyalara adliye dışından erişmesi, hakim ve savcıların kullanımı için içtihatlar, emsal kararlar, kanunlar, mevzuatlar gibi bilgi ve belgelerden oluşan veri bankası kullanımı, davalardaki usul ve maddi hataların en aza indirilmesi, herhangi bir suçtan aranan kişilerin tüm adli birimler tarafından anında görülebilmesi, adli sisteme kaydolan kişilerin, daha önce işledikleri suç, aldıkları ceza, kimlik ve adres bilgilerine erişim, otomatik yılsonu devir işlemleri yapılabilmektedir.
UYAP 2 KAPSAMI
UYAP2 kapsamı 4 bölümden oluşmaktadır:
1- Yargılama Hizmetleri 2-Kaynaklar/İdari Yönetim
3-Ortak Uygulama Yönetimi 4-Destek Hizmetler Yönetimi
UYAP2 kapsamında ayrıca, Avukat Portalı ve Vatandaş Portalı yer alıyor.
UYAP2 nin dış otomasyonu kapsamında ise birçok kamu kurum ve kuruluşları da yer almaktadır. Bazıları aşağıdaki şekildedir:
• Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğü
• Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü
• Emniyet Genel Müdürlüğü (POLNET)
• Jandarma Genel Komutanlığı (KİHBİ)
• Kamu İhale Kurumu
• Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK)
• Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (VEDOP)
• Devlet İstatistik Genel Müdürlüğü
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
• Türkiye Noterler Birliği
• Türkiye Barolar Birliği
• Gümrük Müsteşarlığı
• Dışişleri Bakanlığı
UYAP - 2 A ve B
Proje Ağustos 2001 de başlayıp Aralık 2001 de tamamlanmıştır. Bu kapsamda
31 Adalet Taşra teşkilatı birimi işletime alınmıştır. 31 taşra teşkilatının yapısal kablolama, masaüstü bilgisayar ve çevre birimleri temin edilerek kurulumu yapılmıştır.
UYAP - 2 C
Birimler birincil olarak ana bağlantı hatları üzerinden iletişim kurmakta olup, bu bağlantılarda yaşanabilecek aksaklıklarda iletişim yedek bağlantı hatları üzerinden sağlanmaktadır.
Organizasyonel kapsamda belirtilen yerlerde yazılım, donanım, geniş alan ağı, yapısal kablolama ve statik kesintisiz güç kaynağı gibi faaliyetleri kapsar. Bu amaçla bu proje kapsamında, Ankara’da Merkezi Sistem Odası, Acil Kurtarma Merkezi kurulmuştur. Bütün ağır ceza merkezlerinde teknik ofisler kurulmuştur. Felaket durumunda devreye girecek Disaster Center (Acil Durum Merkezi) kurulmuştur.
UYAP - 2 D ve E
Taşra teşkilatında kullanılmak üzere donanım temin edilmesi işlemleri gerçekleştirilmiştir.
UYAP 2- C projesi kapsamında kurulmuş olan bu proje halen devam etmektedir. Bu proje kapsamında şu eğitimler verilmiştir:
Temel bilgisayar eğitimi, UYAP yazılım eğitimleri ve UYAP uzman kullanıcı eğitimleri verilmiş. Teknik ofis eğitimleri ve 27 Adalet Müfettişine UYAP eğitimleri verilmiştir. Uzman Kullanıcı eğitimleri verilmiştir. Ağır Ceza Merkezi, Adliye, CMK 250. Maddesi ile Görevli Cumhuriyet Başsavcılığı, Bölge İdare Mahkemesi, cezaevi, ATK birimi, Adalet Meslek Lisesi, Hâkim evi ve Sosyal Tesis olmak üzere toplam 1.227 adet birimde uygulanmaya başlanmıştır. Eğitimlerin daha etkin ve daha kolay ulaşılabilmesi amacıyla uzaktan eğitim faaliyetleri de (e-learning) UYAP-II F projesi dâhilinde başlamıştır.
UYAP 2 FAYDALARI
UYAP, yargı sistemine 3 temel noktadan verimlilik sağlamıştır. Bunlar; Zamandan Kazanç, Maliyetten Kazanç, İşgücünden Kazançtır.
Diğer faydaları ise, Yargıda etkinlik ve verimlilik, maliyetten, emekten ve zamandan büyük oranda tasarruf, doğruluk ve tutarlılık, hız, şeffaflık, Avukatların tüm işlemlerine hız ve kolaylık, Vatandaşların evlerine kadar hizmet, UYAP SMS Bilgi Sistemi ile yargıdaki işlemlere yeni bir soluk ve vizyon getirilmiştir. Ayrıca ağacın kağıda dönüştürülmesi sırasında harcana-cak olan enerji tasarrufu, su tasarrufu hava kirliliğinin engellenmesi, su kirliliğinin engellenmesi gibi önemli kazançlar sağlanmaktadır.
BİLİŞİM AĞLARI VE DONANIM ALT YAPISI
Bilişim Ağları
Türksat A.Ş. ile imzalanan protokol gereğince yeterli sayıda uydu kurulumu yapılmış ve geniş alan bilgisayar ağı uydu bağlantısı ile Adalet Bakanlığı’na bağlanmıştır.
WAN (Wide Area Network/Geniş Alan Ağı) Bağlantıları
Bakanlık Birimleri, Adli ve İdari Yargı Birimleri, Ceza İnfaz Kurumları, Denetimli Serbestlik Şube Müdürlükleri, Adli Tıp Kurumları, CBS ve Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, YSK ve Adli Sicil birimlerinin UYAP Sistem Merkezi ile veri iletişimi sağlanmaktadır.
1. Ana Bağlantılar
Türk Telekom Noktadan Noktaya Metreoethernet/G.Shdsl/Adsl Bağlantıları, Superonline G.Shdsl/Adsl Mpls-Vpn Bağlantıları kullanılıyor.
2. Yedek Bağlantılar
Türksat Uydu Bağlantıları ve Vodafone 3G Bağlantıları kullanılıyor.
LAN (Local Area Network- Yerel Alan Ağı) Bağlantıları
Adli birimlerin; lokaldeki günlük çalışmalarının yapılabilmesi, lokal sunucular üzerinden işlem yapılabilmesi, uzak ve internet erişimleri için kurulan geniş alan ağı iletişiminin tesisine altyapı oluşturulabilmesi için kurulan bütünleşik bilgisayar ağıdır. Bu kapsamda, Data Kablolaması, Elektrik/KGK Kablolaması, Aktif cihazlar, KGK’lar temin ve tesis edilmiştir.
Donanım Alt Yapısı
*Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu korumak, Sisteme hız kazandırmak, doğru bilgiye en kısa zamanda ulaşarak doğru kararlar almak, Sevk ve idarenin en verimli şekilde yerine getirilebilmesini sağlamak, UYAP donanım altyapısını 7/24 saat çalışır vaziyette tutmak, Ekonomik ömrünü tamamlamış donanımların güncellen-mesini sağlamak gibi faaliyetlerle UYAP ın donanım altyapısı oluşmuştur.
Ayrıca UYAP kapsamında dağıtımı yapılmış ve yapılmakta olan donanımların ve bilgisayar alt yapısının kesintisiz olarak çalışmasını sağlamak amacıyla Bilgi İşlem Müdürlüğü, Bilgi İşlem Şefliği, Bilgi İşlem Bürosunun koordinasyonunu yaparak ve bu birimlerde çalışan teknik personelin bilgi düzeylerini yükseltmek için eğitim vererek UYAP ın donanım altyapısı oluşmuştur.
Entegrasyon Yapısı
UYAP entegrasyon yapısı sayesinde tüm kullanıcılarına doğru ve tutarlı bilgi sağlanıyor. Kullanıcılar bu bilgilere ihtiyaç duyduklarında hızlı ve kolayca ulaşabilmekte, yargı birimleri de aralarında her türlü bilgi ve belge alışverişini elektronik ortamda ve anlık denebilecek kısa sürelerde gerçekleştirmektedir.
ELEKTRONİK İMZA
Elektronik imza, bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan (bilgiyi ileten tarafın oluşturduğu orijinal haliyle) ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur. Elektronik imza kavramı çok genel bir tanım olup kişilerin elle atmış olduğu imzaların tarayıcıdan geçirilmiş hali, kişilerin göz retinası, parmak izi ya da ses gibi biyolojik özelliklerinin kaydedilerek kullanıldığı biyometrik önlemleri içeren elektronik imzaları veya bilginin bütünlüğünü ve tarafların kimliklerinin doğruluğunu sağlayan sayısal imzaları da bir Elektronik imza olarak kabul ediliyor.
>>>5070 sayılı Kanun elektronik imza kanunudur.
* UYAP Avukat Bilgi Sistemine girişte “Güvenli Elektronik İmza” ile kimlik doğrulaması yapılmaktadır. Bu yüzden Avukatlar elektronik imza sertifikalarını Telekomünikasyon Kurumu tarafından yetkilendirilmiş sertifika hizmet sağlayıcılarından (ESHS) herhangi birine başvurarak almaları gerekmektedir. Bu hizmet sağlayıcıları şunlardır:
• Elektronik Bilgi Güvenliği A.fi. (E-Güven)
• TUBİTAK-UEKAE (Kamu Sertifikasyon Merkezi)
• Türk Trust Bilgi, İletişim ve Bilişim Güvenliği Hizmetleri A.Ş.
• EBG Bilişim Teknolojileri ve Hizmetleri A.fi.(E-Tuğra)
Elektronik imza ile personel, emek, zaman, kırtasiye, ulaşım ve iletişim giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlanmış olacaktır. Ayrıca UYAP kapsamındaki yargı birimleri ile idari birimlerin tüm bilgi ve belgeleri doğru ve tutarlı, değişmez ve güvenli bir şekilde merkezi bir yerde güvenli elektronik ortamda saklanmakta ve yetkisiz erişimlere izin verilmemektedir.
UYAP ta E-İmzalamanın Yapılış Şekli
Hash metodu ile şifrelenmiş geri dönüşü olmayan bilgidir. Güvenirliği yüksektir.
Avukatların Dava Çama Ekranında Yapabilecekleri İşlemler
• Hukuk dava açılış ve harçlandırma
• İdari yargı dava açılış ve harçlandırma
• İcra dosya açılış ve harçlandırma
• Dosya tevzi durumu bilgilerini takip etme
• Dava açılış dosyasına evrak ekleme
• Banka işlemleri takip etme fonksiyonları gerçekleştirilebilmektedir.
UYAP Sistemi Üzerinden Açılan Dosyaların Durumu
Dava Açılış işlemleri tamamlandığı zaman ilgili birimde UYAP sisteminde bir dava açılış dosyası (tevzi dosyası) oluşturulur. Oluşturulan bu tevzi dosyası dava açılacak adli birimdeki tevzi memuruna bağlı UYAP tevzi işlemi ekranında görüntülenir ve tevzi memuru dosyanızı ilgili mahkemeye tevzi eder. Dosyanın hangi mahkemeye hangi esas no ile tevzi edildiği Dosya Tevzi Durumu Bilgileri ekranından takip edilebilmektedir.
Dava Açılış Ekranlarında E-İmza Uygulaması
Güvenli elektronik imza ile bir mazeret dilekçesinin ilgili mahkemeye gönderilmesinde izlenen adımlar şunlardır:
*Öncelikle ekrandan Dava Açılış düğmesine tıklarız. (hafta içi 8.30-17.00 arası)
*Mazeret dilekçesi, UYAP Doküman Editörü ile kaydet ve yazdır haline getirilir.
*UYAP Doküman Editörü programının sol üst kısmında bulunan Dosya alt menüsünde Dokümanı İmzala seçeneğine tıklayınız.
*Açılan sertifika seçimi ekranından Tamam butonunu tıklayınız.
*Seçenekler menüsünden güvenlik ayarları bölümünü seçiniz.
*Güvenlik Özellikleri menüsünden Bu iletiye dijital imza ekle seçeneğini işaretleyiniz.
*Talep edilmesi durumunda bu ileti için S/MIME alındı bilgisi iste seçeneği işaretlenerek Tamam butonunu tıklayınız.
*İmzalama sertifikası seç butonunu tıklayınız ve açılan ekrandan sisteme kayıtlı elektronik imza seçilerek Tamambutonuna basınız.
*Gönderme butonuna basmadan önce açılan şifre giriş ekranından Prime EID Ip1 için şifre giriniz ve İmzala butonunu tıklayınız.
*Gelen elektronik postadaki elektronik imzayı kontrol etmek için sağ üst köşedeki elektronik imza simgesini tıklayınız. Açılan Dijital İmza ekranında iletideki dijital imzanın geçerli ve güvenilir olup olmadığı denetleyiniz.
*Ayrıntılar seçeneğinden imza bilgilerine ulaşarak kontrol ediniz.
Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP)
Yargı birimlerinin ve Adalet Bakanlığı’nın merkez birimlerinin iş süreçlerini hızlandırmayı, güvenilirliğini arttırmayı ve kurumu kâğıtsız ortama taşımayı hedefleyen bir bilgi sistemidir. Adalet hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi amacıyla UYAP adı altında çoklu-kullanıcılı ve iş odaklı bir sistemin uygulamaya geçirilmiş. Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilâtı ile birlikte tüm mahkemeler, Cumhuriyet başsavcılıkları ve icra dairelerini de içine alacak şekilde Türkiye geneli için geniş bir bilgisayar ağı (WAN) kurulmuştur. UYAP, kullanıcılarının vakitlerini ve dikkatlerini asıl işlerine vermelerini ve böylelikle adaletin daha hızlı tecelli etmesini sağlamak, dava masrafları ile yargılama giderlerinin azaltılarak kadro açığından kaynaklanan yükü hafifletmek, personelin moralini arttırmak ve kaynakları etkin bir şekilde kullanmak üzere geliştirilmiş olan bir projedir.
TARİHÇESİ
Ülkemizde adalet sahasında ilk otomasyon çalışmaları 1998 yılında başlamış. UYAP, adaletin daha ekonomik, hızlı ve gecikmeksizin yerine getirilerek vatandaşın mağdur olmasını engellemek, Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu koruyarak yargıya hız kazandırmak amacıyla UYAP I ve UYAP II şeklinde iki aşamalı olarak planlanmıştır. UYAP I 2000 yılı protokolüyle, UYAP II ise 2001-2002 protokolü ile başladı. UYAP I bakanlık merkez birimlerini, UYAP II ise taşra birimlerini kapsamaktadır. UYAP yazılımları 2003 yılı Eylül ayında tamamlanmış. 2004 yılı başına kadar kullanıcılar test etmiş, pilot bölgelerde uygulanmış.
AMACI
UYAP’ın ana amacı, zaman kaybetmeden adaletin yerine getirilerek vatandaşın mağdur olmasını engellemek, Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu koruyarak sisteme hız kazandırmaktır. Diğer amaçları ise,
Hızlı, etkin, güvenilir, adil, verimli, şeffaf ve etik değerlere uygun yargılama mekanizması oluşturulmasını sağlamak. Her türlü teftiş, faaliyet ve denetimin hızlı etkin yürümesini sağlamaktır. Doğru ve tutarlı bilginin istenen zaman da hızlı kolayca elde edilmesini sağlamaktır. İş süreçlerini hızlandırma, avukat ve vatandaşların yargı hizmetlerinden hızlı ve kolay internetten yararlanmasını ve elektronik arşivin oluşmasını sağlamaktır. UYAP’ın nihaî amacı insandır. İnsanın yaşamını kolaylaştırmaktır.
HEDEFİ
E dönüşüm sürecinde E devletin e-Adalet ayağını oluşturmak. Günümüzün tüm teknolojik olanakları kullanılarak, Adalet Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının, bağlı ve ilgili kuruluşlarının, adli ve idari tüm yargı birimlerinin donanım ve yazılım olarak iç otomasyonunu ve bilgi otomasyonu sistemlerini kurmak, kamu kurum ve kuruluşları ile dış birim entegrasyonunu sağlamak ve kurumu kâğıtsız ofis ortamına taşımaktır.
AŞAMALARI VE KAPSAMI
Yıllara yayılarak, merkez ve taşra olmak üzere iki aşamada ve öncelikle pilot ve test birimlerinde gerçekleştirilmesi ve daha sonra yaygınlaştırılması gerektiği kanaatine varılmıştır. Merkez aşaması “UYAP I” ve taşra aşaması “UYAP II” olarak adlandırılmıştır.
Ulusal Yargı Ağı Projesi Merkez Aşaması (UYAP 1)
Adalet Bakanlığı Merkez Teşkilât ve bağlı birimlerinin yargı ve yargı destek faaliyetlerinin hızlı ve etkin bir şekilde otomasyona geçirilmesini amaçlar. UYAP 1 aşaması ile merkezde birimler arası bütünleşme sağlanmış, birim faaliyetleri hız kazanmıştır. Birimler arasında yaşanan veri tekrarları ve bilgi farklılıkları önlenmiştir. 33 alt sistem kapsamında web tabanlı yazılımlar geliştirilmiş, evrak akışları doküman yönetim sistemi (DYS) ile elektronik ortama alınmış, Kanun, yönerge, genelge ve mevzuatlara anında erişimi sağlayan bilgi bankası oluşturulmuş, sanal tartışma ortamı hazırlanmıştır. VPN ile taşra erişimi alt yapısı kurulmuştur. VPN Virtual Private Network’ün (Sanal Özel Ağ) kısaltması olup, ağlara güvenli bir şekilde uzaktan erişimde kullanılan bir teknolojidir.
UYAP 1 HEDEFİ
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı ve bağlı kuruluşları birimlerinde günlük işlem ve yazışmaların bilgisayar yardımıyla yapılması, tüm verilerin veri tabanlarında tutulup bilgisayar ağı (network) kurularak izlenmesi hedeflenmiştir.
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatında gerçekleştirilen tüm personel, finans, tedarik, malzeme bilgileri ve ceza evlerine ait bilgilerin hedeflenmiştir.
Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı içerisinde her türlü iç ve dış yazışmanın elektronik ortamda
E-dönüşüm
Bilgi ve iletişim teknolojilerini etkin kullanarak, mevcut kültürü, iş modelini, iş süreçlerini, ürün ve hizmetleri bir bütünlük içinde değiştirmek demektir. Amaç çalışan, vatandaş, iş ortakları ve diğer tüm sosyal paydaşlara yararlı olmaktır.
E-devlet
*Devletin vatandaşlara, vatandaşların devlete karşı olan görev ve hizmetlerinin karşılıklı olarak elektronik iletişim ve işlem ortamlarında kesintisiz ve güvenli olarak yürütülmesi anlamına gelmektedir.
*Kamu kuruluşları, vatandaşlar ve ticari kurumlar arasındaki bilgi, hizmet ve mal alışverişlerinde bilgi teknolojilerinin kullanılarak performans ve verimlilik artışını hedefleyen devlet modeli olarak tanımlanmaktadır.
Otomasyon
Bir işin insan ile makine arasında paylaşılmasıdır.
Entegrasyon
Türk Dil Kurumu’nun sözlük anlamına göre Fransızca “intégration” kelimesinin Türkçe karşılığı olan “entegrasyon” kelimesinin anlamı “bütünleşme” ve/veya “uyum” seklinde ifade edilmektedir.
Bilgisayar ağı
Birden fazla bilgisayarın bir kablo aracılığıyla birbirine bağlanmasıyla oluşan yapıya denilir. Network birleşim demektir.
WAN(Wide Area Network-Geniş alan ağları)
Coğrafi olarak uzak mesafelerdeki bilgisayarları birbirine bağlamak için kullanılır. Örneğin iki şehir arasındaki bilgisayarlar ya da iki ülke arasındaki bilgisayarlar WAN ağıyla birbirine bağlanabilir.
Fizibilite
Herhangi bir yatırımın, sağlayacağı kazanca değer olup olmadığının saptanması için öncesinde yapılan çalışmalardır.
İçtihat:Somut olayda mevcut olan anlaşmazlık konusunda, üst mahkemelerin benzer olaylar bakımından verdiği farklı kararlarla ortaya çıkan ve anlaşmazlığı ortadan kaldırmaya yönelik yetkili üst kurullarca alınan kararlardır.
Ulusal Yargı Ağı Projesi Taşra Aşaması (UYAP 2)
Taşra teşkilatında bulunan tüm birimlerin yargı ve yargı destek faaliyetlerinin hızlı ve etkin bir şekilde otomasyona geçirilmesini amaçlar. Proje aşamalara bölünmüş ve bu aşamalara göre harf bazında isimlendirilmiş.
HEDEFİ
Dış sistemlerle ihtiyaç duyulan veri alış-veriş entegrasyonunun sağlanması,
Her türlü yazışma ve haberleşmenin elektronik ortamda yapılması,
Davaların hazırlık aşamasından itibaren sonuçlanana kadar elektronik ortamda bakılabilmesi ve sonuçlandırılabilmesi hedeflenmiştir.
UYAP 2 projesi ile gerçekleşenler
Adalet Bakanlığı taşra teşkilatında daha az hata, bilgilere kolay erişim, etkin ve entegre süreçler, dokümantasyon yönetimi, haberleşme ve paylaşım, elektronik ortamda yazışma ve gelen-giden evrak takibi, standart belge ve yazışma şablonları, istatistik ve raporların doğru ve güncel üretimi, diğer kurumlarla elektronik ortamda hızlı ve etkin bilgi alışverişi, internet erişimi, sanal tartışma ortamı, elektronik posta, veri güvenliği, sisteme veri girişinin sadece bir kere yapılması, sayısal imza kullanma olanağı, hakim ve savcıların yetkileri dahilinde dosyalara adliye dışından erişmesi, hakim ve savcıların kullanımı için içtihatlar, emsal kararlar, kanunlar, mevzuatlar gibi bilgi ve belgelerden oluşan veri bankası kullanımı, davalardaki usul ve maddi hataların en aza indirilmesi, herhangi bir suçtan aranan kişilerin tüm adli birimler tarafından anında görülebilmesi, adli sisteme kaydolan kişilerin, daha önce işledikleri suç, aldıkları ceza, kimlik ve adres bilgilerine erişim, otomatik yılsonu devir işlemleri yapılabilmektedir.
UYAP 2 KAPSAMI
UYAP2 kapsamı 4 bölümden oluşmaktadır:
1- Yargılama Hizmetleri 2-Kaynaklar/İdari Yönetim
3-Ortak Uygulama Yönetimi 4-Destek Hizmetler Yönetimi
UYAP2 kapsamında ayrıca, Avukat Portalı ve Vatandaş Portalı yer alıyor.
UYAP2 nin dış otomasyonu kapsamında ise birçok kamu kurum ve kuruluşları da yer almaktadır. Bazıları aşağıdaki şekildedir:
• Nüfus ve Vatandaşlık işleri Genel Müdürlüğü
• Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü
• Emniyet Genel Müdürlüğü (POLNET)
• Jandarma Genel Komutanlığı (KİHBİ)
• Kamu İhale Kurumu
• Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı (MASAK)
• Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı (VEDOP)
• Devlet İstatistik Genel Müdürlüğü
• Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
• Türkiye Noterler Birliği
• Türkiye Barolar Birliği
• Gümrük Müsteşarlığı
• Dışişleri Bakanlığı
UYAP - 2 A ve B
Proje Ağustos 2001 de başlayıp Aralık 2001 de tamamlanmıştır. Bu kapsamda
31 Adalet Taşra teşkilatı birimi işletime alınmıştır. 31 taşra teşkilatının yapısal kablolama, masaüstü bilgisayar ve çevre birimleri temin edilerek kurulumu yapılmıştır.
UYAP - 2 C
Birimler birincil olarak ana bağlantı hatları üzerinden iletişim kurmakta olup, bu bağlantılarda yaşanabilecek aksaklıklarda iletişim yedek bağlantı hatları üzerinden sağlanmaktadır.
Organizasyonel kapsamda belirtilen yerlerde yazılım, donanım, geniş alan ağı, yapısal kablolama ve statik kesintisiz güç kaynağı gibi faaliyetleri kapsar. Bu amaçla bu proje kapsamında, Ankara’da Merkezi Sistem Odası, Acil Kurtarma Merkezi kurulmuştur. Bütün ağır ceza merkezlerinde teknik ofisler kurulmuştur. Felaket durumunda devreye girecek Disaster Center (Acil Durum Merkezi) kurulmuştur.
UYAP - 2 D ve E
Taşra teşkilatında kullanılmak üzere donanım temin edilmesi işlemleri gerçekleştirilmiştir.
UYAP 2- C projesi kapsamında kurulmuş olan bu proje halen devam etmektedir. Bu proje kapsamında şu eğitimler verilmiştir:
Temel bilgisayar eğitimi, UYAP yazılım eğitimleri ve UYAP uzman kullanıcı eğitimleri verilmiş. Teknik ofis eğitimleri ve 27 Adalet Müfettişine UYAP eğitimleri verilmiştir. Uzman Kullanıcı eğitimleri verilmiştir. Ağır Ceza Merkezi, Adliye, CMK 250. Maddesi ile Görevli Cumhuriyet Başsavcılığı, Bölge İdare Mahkemesi, cezaevi, ATK birimi, Adalet Meslek Lisesi, Hâkim evi ve Sosyal Tesis olmak üzere toplam 1.227 adet birimde uygulanmaya başlanmıştır. Eğitimlerin daha etkin ve daha kolay ulaşılabilmesi amacıyla uzaktan eğitim faaliyetleri de (e-learning) UYAP-II F projesi dâhilinde başlamıştır.
UYAP 2 FAYDALARI
UYAP, yargı sistemine 3 temel noktadan verimlilik sağlamıştır. Bunlar; Zamandan Kazanç, Maliyetten Kazanç, İşgücünden Kazançtır.
Diğer faydaları ise, Yargıda etkinlik ve verimlilik, maliyetten, emekten ve zamandan büyük oranda tasarruf, doğruluk ve tutarlılık, hız, şeffaflık, Avukatların tüm işlemlerine hız ve kolaylık, Vatandaşların evlerine kadar hizmet, UYAP SMS Bilgi Sistemi ile yargıdaki işlemlere yeni bir soluk ve vizyon getirilmiştir. Ayrıca ağacın kağıda dönüştürülmesi sırasında harcana-cak olan enerji tasarrufu, su tasarrufu hava kirliliğinin engellenmesi, su kirliliğinin engellenmesi gibi önemli kazançlar sağlanmaktadır.
BİLİŞİM AĞLARI VE DONANIM ALT YAPISI
Bilişim Ağları
Türksat A.Ş. ile imzalanan protokol gereğince yeterli sayıda uydu kurulumu yapılmış ve geniş alan bilgisayar ağı uydu bağlantısı ile Adalet Bakanlığı’na bağlanmıştır.
WAN (Wide Area Network/Geniş Alan Ağı) Bağlantıları
Bakanlık Birimleri, Adli ve İdari Yargı Birimleri, Ceza İnfaz Kurumları, Denetimli Serbestlik Şube Müdürlükleri, Adli Tıp Kurumları, CBS ve Anayasa Mahkemesi Başkanlığı, YSK ve Adli Sicil birimlerinin UYAP Sistem Merkezi ile veri iletişimi sağlanmaktadır.
1. Ana Bağlantılar
Türk Telekom Noktadan Noktaya Metreoethernet/G.Shdsl/Adsl Bağlantıları, Superonline G.Shdsl/Adsl Mpls-Vpn Bağlantıları kullanılıyor.
2. Yedek Bağlantılar
Türksat Uydu Bağlantıları ve Vodafone 3G Bağlantıları kullanılıyor.
LAN (Local Area Network- Yerel Alan Ağı) Bağlantıları
Adli birimlerin; lokaldeki günlük çalışmalarının yapılabilmesi, lokal sunucular üzerinden işlem yapılabilmesi, uzak ve internet erişimleri için kurulan geniş alan ağı iletişiminin tesisine altyapı oluşturulabilmesi için kurulan bütünleşik bilgisayar ağıdır. Bu kapsamda, Data Kablolaması, Elektrik/KGK Kablolaması, Aktif cihazlar, KGK’lar temin ve tesis edilmiştir.
Donanım Alt Yapısı
*Türkiye Cumhuriyeti adli sisteminin işleyişinin güvenirliğini ve doğruluğunu korumak, Sisteme hız kazandırmak, doğru bilgiye en kısa zamanda ulaşarak doğru kararlar almak, Sevk ve idarenin en verimli şekilde yerine getirilebilmesini sağlamak, UYAP donanım altyapısını 7/24 saat çalışır vaziyette tutmak, Ekonomik ömrünü tamamlamış donanımların güncellen-mesini sağlamak gibi faaliyetlerle UYAP ın donanım altyapısı oluşmuştur.
Ayrıca UYAP kapsamında dağıtımı yapılmış ve yapılmakta olan donanımların ve bilgisayar alt yapısının kesintisiz olarak çalışmasını sağlamak amacıyla Bilgi İşlem Müdürlüğü, Bilgi İşlem Şefliği, Bilgi İşlem Bürosunun koordinasyonunu yaparak ve bu birimlerde çalışan teknik personelin bilgi düzeylerini yükseltmek için eğitim vererek UYAP ın donanım altyapısı oluşmuştur.
Entegrasyon Yapısı
UYAP entegrasyon yapısı sayesinde tüm kullanıcılarına doğru ve tutarlı bilgi sağlanıyor. Kullanıcılar bu bilgilere ihtiyaç duyduklarında hızlı ve kolayca ulaşabilmekte, yargı birimleri de aralarında her türlü bilgi ve belge alışverişini elektronik ortamda ve anlık denebilecek kısa sürelerde gerçekleştirmektedir.
ELEKTRONİK İMZA
Elektronik imza, bir bilginin üçüncü tarafların erişimine kapalı bir ortamda, bütünlüğü bozulmadan (bilgiyi ileten tarafın oluşturduğu orijinal haliyle) ve tarafların kimlikleri doğrulanarak iletildiğini elektronik veya benzeri araçlarla garanti eden harf, karakter veya sembollerden oluşur. Elektronik imza kavramı çok genel bir tanım olup kişilerin elle atmış olduğu imzaların tarayıcıdan geçirilmiş hali, kişilerin göz retinası, parmak izi ya da ses gibi biyolojik özelliklerinin kaydedilerek kullanıldığı biyometrik önlemleri içeren elektronik imzaları veya bilginin bütünlüğünü ve tarafların kimliklerinin doğruluğunu sağlayan sayısal imzaları da bir Elektronik imza olarak kabul ediliyor.
>>>5070 sayılı Kanun elektronik imza kanunudur.
* UYAP Avukat Bilgi Sistemine girişte “Güvenli Elektronik İmza” ile kimlik doğrulaması yapılmaktadır. Bu yüzden Avukatlar elektronik imza sertifikalarını Telekomünikasyon Kurumu tarafından yetkilendirilmiş sertifika hizmet sağlayıcılarından (ESHS) herhangi birine başvurarak almaları gerekmektedir. Bu hizmet sağlayıcıları şunlardır:
• Elektronik Bilgi Güvenliği A.fi. (E-Güven)
• TUBİTAK-UEKAE (Kamu Sertifikasyon Merkezi)
• Türk Trust Bilgi, İletişim ve Bilişim Güvenliği Hizmetleri A.Ş.
• EBG Bilişim Teknolojileri ve Hizmetleri A.fi.(E-Tuğra)
Elektronik imza ile personel, emek, zaman, kırtasiye, ulaşım ve iletişim giderlerinden büyük oranda tasarruf sağlanmış olacaktır. Ayrıca UYAP kapsamındaki yargı birimleri ile idari birimlerin tüm bilgi ve belgeleri doğru ve tutarlı, değişmez ve güvenli bir şekilde merkezi bir yerde güvenli elektronik ortamda saklanmakta ve yetkisiz erişimlere izin verilmemektedir.
UYAP ta E-İmzalamanın Yapılış Şekli
Hash metodu ile şifrelenmiş geri dönüşü olmayan bilgidir. Güvenirliği yüksektir.
Avukatların Dava Çama Ekranında Yapabilecekleri İşlemler
• Hukuk dava açılış ve harçlandırma
• İdari yargı dava açılış ve harçlandırma
• İcra dosya açılış ve harçlandırma
• Dosya tevzi durumu bilgilerini takip etme
• Dava açılış dosyasına evrak ekleme
• Banka işlemleri takip etme fonksiyonları gerçekleştirilebilmektedir.
UYAP Sistemi Üzerinden Açılan Dosyaların Durumu
Dava Açılış işlemleri tamamlandığı zaman ilgili birimde UYAP sisteminde bir dava açılış dosyası (tevzi dosyası) oluşturulur. Oluşturulan bu tevzi dosyası dava açılacak adli birimdeki tevzi memuruna bağlı UYAP tevzi işlemi ekranında görüntülenir ve tevzi memuru dosyanızı ilgili mahkemeye tevzi eder. Dosyanın hangi mahkemeye hangi esas no ile tevzi edildiği Dosya Tevzi Durumu Bilgileri ekranından takip edilebilmektedir.
Dava Açılış Ekranlarında E-İmza Uygulaması
Güvenli elektronik imza ile bir mazeret dilekçesinin ilgili mahkemeye gönderilmesinde izlenen adımlar şunlardır:
*Öncelikle ekrandan Dava Açılış düğmesine tıklarız. (hafta içi 8.30-17.00 arası)
*Mazeret dilekçesi, UYAP Doküman Editörü ile kaydet ve yazdır haline getirilir.
*UYAP Doküman Editörü programının sol üst kısmında bulunan Dosya alt menüsünde Dokümanı İmzala seçeneğine tıklayınız.
*Açılan sertifika seçimi ekranından Tamam butonunu tıklayınız.
*Seçenekler menüsünden güvenlik ayarları bölümünü seçiniz.
*Güvenlik Özellikleri menüsünden Bu iletiye dijital imza ekle seçeneğini işaretleyiniz.
*Talep edilmesi durumunda bu ileti için S/MIME alındı bilgisi iste seçeneği işaretlenerek Tamam butonunu tıklayınız.
*İmzalama sertifikası seç butonunu tıklayınız ve açılan ekrandan sisteme kayıtlı elektronik imza seçilerek Tamambutonuna basınız.
*Gönderme butonuna basmadan önce açılan şifre giriş ekranından Prime EID Ip1 için şifre giriniz ve İmzala butonunu tıklayınız.
*Gelen elektronik postadaki elektronik imzayı kontrol etmek için sağ üst köşedeki elektronik imza simgesini tıklayınız. Açılan Dijital İmza ekranında iletideki dijital imzanın geçerli ve güvenilir olup olmadığı denetleyiniz.
*Ayrıntılar seçeneğinden imza bilgilerine ulaşarak kontrol ediniz.
