AÖF DERS NOTLARINA HOŞ GELDİN!

Ders notlarına erişmek için lütfen ücretsiz kayıt olunuz.

Ücretsiz Kayıt ol!

FİNAL Yakınçağ Avrupa Tarihi Final Ders Notu

Administrator
Yönetici
Mesajlar
255
Tepkime puanı
24
Puanları
18
YAKIN ÇAĞ AVRUPA TARİHİ

ÜNİTE – 5 I. DÜNYA SAVAŞI VE II. DÜNYA SAVAŞI’NA KADAR AVRUPA (1914 – 1939)

  • Brest Litovsk Anlaşmasının sonuçları;
  • Sovyet Rusya; Ukrayna, Finlandiya, Beyaz Rusya’dan toprak kaybetti.
  • Kars, Ardahan ve Batum, Osmanlılara verildi.
  • Rusya, Doğu Anadolu’nun tamamından çekileceğini taahhüt etti.
  • Romanya savaştan çekilme kararı aldı.
  • Brest Litovsk Anlaşmasını imzalayan ülkeler; Rusya, Osmanlı, Almanya, Bulgaristan.
  • ABD’nin I. Dünya Savaşı’na katılma süreci;
  • ABD, savaş boyunca İtilaf Devletleri yanlısı politikalar üretmiştir.
  • ABD şirketleri, İngiltere ve Fransa’ya silah satmıştır.
  • Alman denizaltıları, ABD ticaret gemilerini batırmıştır. (Bununla ABD savaşa dâhil oldu)
  • Almanya, Meksika ve Japonya ile işbirliğine girişmiştir.
  • I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan anlaşmalar;
  • Bulgaristan ile Neuily
  • Macaristan ile Trianon
  • Avusturya ile St. Germain
  • Almanya ile Versay
  • Osmanlı ile Sevr anlaşmalarıdır.
  • Almanya’nın muhtemel bir savaşta toprakların genişliği ve demiryollarının azlığı nedeniyle Rusya’nın düzenleyeceği seferberliğinin uzun süreceği, bu nedenle de önce Fransa’ya saldırmayı öngören plan; Schlieffen Planı’dır.
  • I. Dünya Savaşı’nda Almanya Başkomutanı; Falkenhayn.
  • 1918’de Romanya’nın savaştan çekildiği anlaşma; Bükreş Antlaşmasıdır.
  • Versay Anlaşması’nın Almanya’nın kendini idame etme kaynaklarının zarar gördüğü, bu nedenle de ileride anlaşmazlığın sınır sorunundan değil ekonomik nedenlerden çıkacağı öngörüsünde bulunan İngiliz ekonomisti; J.M. Keynes.
  • Almanya’nın gelişmesine karşılık, dünyada barışı sağlamak, gizli ilişkileri sonlandırmak, hükümetlerin uluslararası hukuk kurallarına uymalarını sağlamak amacıyla kurulan uluslararası örgüt; Milletler Cemiyeti’dir.
  • Almanya’da, I. Dünya savaşı sonrasında imparatorluğun yıkılması üzerine Kurucu Meclis’in yeni Alman anayasasını oluşturmak amacıyla toplandığı kent; Weimer.
  • 1919’da hazırlanan anayasa ile Hitler’in iktidara geldiği döneme; Weimar Dönemi denilmiştir.
  • Hitler’in iktidarının yaşandığı döneme; III. Reich dönemidir.
  • Nazilerin Yahudilere sistemli ve kademeli olarak giriştiği toptan yok etme hareketine; Holokost denir.
ÜNİTE – 6 II. DÜNYA SAVAŞI (1939 – 1945)

  • II. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde 1939’da yaşanan olaylar;
  • Macaristan Anti-Komintern Pakt’a katıldı
  • Arnavutluk hâkimiyeti İtalya’nın eline geçti
  • Almanya, Romanya’yı ekonomik baskı altına aldı
  • Mussolini ve Almanya arasında Çelikpakt Anlaşması imzalandı
  • Almanya ve Danimarka arasında saldırmazlık anlaşması imzalandı
  • Vichy Hükümeti;
  • Paris İşgalinin ardından kurulmuştur
  • III. Cumhuriyet sona ermiştir
  • Vichy başkent yapılmıştır
  • Özgürlük, eşitlik, kardeşlik ilkelerinin yerini “iş, aile, vatan” almıştır
  • Nazi yönetimine benzeyen bir yönetim kurulmuştur.


  • Almanya’nın İngiltere yenilgisinin ardından Japonya ve İtalya ile oluşturduğu üçlü pakt;
  • Avrupa’da yeni düzen kurulmak istenmiştir
  • Asya’da kurulacak düzenin önderi Japonya olacaktı
  • ABD’yi tehdit edip savaş dışı tutmayı planlamıştır
  • İngiltere’yi yalnız bırakmayı hedeflemiştir
  • Postdam Konferansı;
  • Devletler, kendi çıkarları doğrultusunda karar alınmasını istemiştir
  • Amerika, askerlerini Sovyet işgaline karşı Avrupa’dan çıkarmamıştır
  • Polonya, İtalya ve Almanya meseleleri ağırlık taşır
  • Galip devletler Avrupa’nın yeniden şekillendirmesi üzerinde yoğunlaştılar
  • Müttefikler ağırlıklı olarak Avrupa’nın kendi istedikleri şekli vermek istemiş ve aralarında ortaya çıkmıştır
  • Müttefik Devletlerin, Avrupa’da Eylül 1944 ve 1945 baharına kadar olayları;
  • Müttefiklerin Fransa’ya ilerlemesiyle General De Gaule darbe yapmıştır
  • Orta ve Güney Almanya’ya giren müttefikler, Berlin’i ele geçirmiştir
  • Eylül 1944’de Müttefikler, Almanya’ya girmişlerdir
  • Normandiya Çıkartmasından sonra Sovyetler, Polonya ve Balkanlara girmiştir.
  • İngiltere, Yunanistan’a asker çıkarmıştır
  • II. Dünya Savaşı sonlarında, Uzak Doğu’da yaşanan olaylar;
  • Üstünlük, 1943’ten itibaren İngiltere ve ABD’nin eline geçmiştir
  • Çin, Endonezya ve Pasifik bölgesi Japonya’dan alınmıştır
  • Amerika, Filipinleri, Japonya’dan almıştır
  • ABD, Japonya’nın kayıtsız şartsız teslimi için atom bombası atmıştır
  • Almanya ve Avusturya’nın birleşmesi anlamına gelen sözcük; Anschluss.
  • Almanya’nın II. Dünya Savaşı öncesinde topraklarını aldığı devletler; Avusturya, Fransa, Çekoslovakya, Polonya.
  • II. Dünya Savaşı öncesinde Sovyetler rejimine karşı Almanya ve Japonya’nın oluşturduğu pakt; Anti-Komintern.
  • 1939’da, Sovyetler ile Almanya arasında imzalanan anlaşma; Saldırmazlık Paktı.
  • Yıldırım Savaşı taktikleri;
  • Almanya, Polonya’yı işgalinde kullanmıştır
  • Seçilen hedeflere zırhlı birlikler gönderilmiştir
  • Düşmanın ulaşım şebekesi çökertilmiştir
  • Stratejik noktalara paraşüt birlikleri indirilmiştir
  • Moskova Konferansı’na katılan devlet başkanları;
  • Sovyet Rusya Başkanı Stalin
  • ABD Başkanı Roosevelt
  • İngiltere Başkanı Churchill
  • Çin Devlet Başkanı Çan Kay-Şek
  • Kırım (Yalta) Konferansında, Roosevelt’in istekleri;
  • Birleşmiş Milletler Örgütünün kurulması
  • Sovyetlerin, Japonya’ya savaş açması
  • Önceliğin Almanya ve Polonya’ya verilmesi
  • Fransa’nın yeri ve Balkanlar ile İran’da İngiliz nüfusunun görüşülmesi
  • II. Dünya Savaşı sonrasında terkedilen ABD’nin, tarafsızlık politikası izleyeceğine dair ABD Başkanı tarafından yayınlanan 1823 tarihli prensipler bütününe Monroe Doktrini denir.

  • ÜNİTE – 7 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ (1945 – 1989)
  • Shuman Planının amacı ve sonuçları;
  • Avrupa’da ortak kömür ve çelik üretimi geliştirmek amacıyla kuruldu
  • İlk olarak Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu oluşturulmuştur
  • Roma Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuştur
  • Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu ile de birleşerek Avrupa Birliği tamamlanmış oldu
  • İnsan haklarının uluslararası bir sorun olarak ele alınmasını sağlayan belgeler;
  • Atlantik Şartı
  • Moskova Bildirisi
  • Uluslararası Çalışma Konferansı Birliği
  • Birleşmiş Milletler Bildirgesi
  • Çarlık Rejimi yıkıldıktan sonra Çar yanlısı Beyaz Orduya karşı savaşan Kızıl Ordu’nun komutanı; Troçki’dir.
  • Stalin’in ölümünden sonra yönetime Kruşçev ve Melenkov geçmiştir.
  • ABD’nin müttefiklerine yardım planları ile destek vermesi üzerine SSCB’nin de kendi müttefikleri için hazırladığı yardım planı; Molotof Planıdır.
  • COMMECON; Sosyalist ülkeler arasında kurulan ekonomik birliğin adıdır.
  • Batı Blokunda kurulan NATO’ya karşı Doğu Blokunda kurulan birlik; Varşova Paktıdır.
  • Doğu Blokunda SSCB etkisi olmaksızın komünist rejimin kurulduğu ülkeler; Arnavutluk ve Yugoslavya’dır.
  • II. Dünya Savaşından sonra Avrupa’nın yeniden yapılanması için kurulan Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün kısa adı; OECD.
  • Avrupa Birliğinin kurulma nedenleri;
  • Doğu Blokunda ortaya çıkan ideolojik farklılıklar
  • Sovyetlerin yol açtığı yıkım
  • Ekonomik gelişim ve ortak değerler yaratma çabası
  • Sovyetlere karşı ortak güvenlik oluşturma
  • II. Dünya Savaşından sonra galip gelen ABD ve SSCB’nin etrafında kümelenmiş küçük devletler arasında doğrudan silah kullanılmadan sürdürülen, SSCB’nin yıkılışına kadar olan yaklaşık 44 yıllık sürece; Soğuk Savaş Dönemi denilmiştir.
  • İç Hilal Teorisi;
  • Soğuk Savaş dönemi dünya egemenliği için oluşturulmuş bir kuramdır
  • Teorinin sahibi, ABD’li Nicholas Spikeman’dir
  • İç Hilal; Türkiye, Sibirya, Çin ve Kore’ye kadar uzanan bölgedir
  • Dünya egemenliği için bu bölgenin kontrol altına alınması gereklidir
  • II. Dünya Savaşı sonrası 1947’de Avrupa’nın komünist Doğu ve kapitalist Batı bloklarına ayrılmasını getiren anlaşma; Paris Barış Anlaşmasıdır.
  • Sovyetler Birliği’nin Doğu Avrupa ve Orta Asya’ya yayılmasından sonra ABD’de ortaya konan doktrin; Truman Doktrinidir.
  • Truman Doktrini kapsamında Sovyet tehdidine karşı korumak için Yunanistan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu 16 ülkeye yapılan silah ve para yardımını içeren plan; Marshall Planıdır.
  • Soğuk Savaş döneminin ilk sıcak çatışması; Kuzey ve Güney Kore Savaşıdır.
  • Soğuk Savaş döneminin ikinci sıcak çatışması; Vietnam Savaşıdır.

  • ÜNİTE – 8 SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN ÇÖKÜŞÜNDEN GÜNÜMÜZ AVRUPA’SINA

  • Gümrük Birliği;
  • Liberal ekonomi politikaları uygulandı
  • Sanayi ürünlerinin bir kısmında gümrük vergisi kaldırıldı
  • Üçüncü ülkelere karşı korumacı politikalar izlendi
  • Tarım ve ticaret konusunda ortak politikalar üretmek amaçlandı
  • Üye ülkelerin bazılarında rezervasyonlar koydu
  • Maastricht Anlaşması;
  • Doğu Blokunun çöküşünden sonra 1991’de imzalandı
  • Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, AET, EURATOM tek çatı altında toplandı
  • AB Ortak Güvenlik ve Dış Politikası oluşturuldu
  • Adalet, içişleri ve göç konuları tek çatı altında toplandı


  • Komşuluk Politikası;
  • 1995 Barcelona Süreci ile başladı
  • Karadeniz ve Akdeniz’deki ülkeleri hedef aldı
  • Avrupa değerlerini ve normlarını tanıtmaya çalıştı
  • Serbest Piyasa ekonomilerine uyumlu devletler yaratmaya çalıştı
  • I. Soğuk Savaş Dönemi; 1945 – 1958
  • II. Soğuk Savaş dönemi; 1979 – 1989
  • Sovyetler Birliği; 1991’de dağıldı
  • SSCB’nin yönetim şekli;
  • Karar alma mekanizmaları katı kurallara bağlıydı
  • İdeoloji ve politikaların Polit-Büro tarafından tanımlanmıştır
  • Parti’nin orta ve alt düzeydeki görevliler kararı yayınlamaktan öteye geçemediler
  • Yerel düzlemdeki halkın üst yönetimde temsilin yetersiz kalması
  • SSCB’de Nomekratura Yapısı;
  • Profesyonel yöneticiler grubudur
  • Sistem içi eleştiriler, sisteme ihanet olarak yorumlandı
  • Sistem içi eleştiriye kapalı yapılar oluştu
  • Sistemi dönüştürmekte isteksiz kaldı
  • Batı Almanya’nın Brant döneminde Doğu Almanya ile birleşmesine zemin hazırlayan politikası; SSCB ve Doğu Almanya ile iktisadi ve teknolojik işbirliğine gidilmesidir.
  • Avrupa’da tek devlet olma projesini (Avrupa Birleşik Devletleri) ilk kez dile getiren; Fransa Başbakanı Edouard Herriot olmuştur.
  • Avrupa’da bütünleşme fikri kapsamında özellikle Almanya ve Fransa arasındaki gerginliklere son verecek ilk kurum; Avrupa Kömür ve Çelik Kurumu olmuştur.
  • AET, Roman Anlaşması ile kurulmuştur.
  • İngiltere, Avrupa Topluluğuna 1973 yılında kabul edilmiştir.
  • Avrupa Topluluğunun I. ve II. gelişme dalgası ile bünyesine kattığı üye ülkeler; Yunanistan, İngiltere, İspanya, Danimarka.
  • AB’nin ortak para birimi Euro’ya; 2002 yılında geçilmiştir.
  • Avusturya, İsveç ve Finlandiya; 1995 yılında Avrupa Birliği’ne alınmıştır.
  • Varşova Paktına üye Doğu Bloku ülkeleri, Macaristan, Slovakya, Slovenya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Malta ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi; 2004 yılında Avrupa Birliği’ne dâhil olmuşlardır.
  • Çekoslovakya’nın bölünerek Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak oluşmasına neden olan devrim; Kadife Devrimdir.
  • Türkiye’nin AB ve NATO eksenindeki politikası; Türkiye’nin AB’nin alacağı kararları Kuzey Atlantik konseyinde oluşmasını desteklemiştir.
  • Bosna – Hersek’te Müslüman Boşnaklara uygulanan Srebrenitsa soykırımından sonra Ohio’da imzalanan barış anlaşması; Dayton Barış Anlaşmasıdır.
 
Üst