AÖF DERS NOTLARINA HOŞ GELDİN!

Ders notlarına erişmek için lütfen ücretsiz kayıt olunuz.

Ücretsiz Kayıt ol!

VİZE-FİNAL Aöf Çocuk ve Oyun Ders Notları

Moderator
Mesajlar
419
Tepkime puanı
28
Puanları
18
DÜŞÜNÜRLERE GÖRE OYUN

Gazaliye göre oyun
çocuğun belleğini yeniler, öğrenme gücünü artırır ve çocuğu dinlendirir

Piaget ise oyunu bir uyum olarak görmektedir. Çocuk gelişimi araştırmalarına bilişsel açıdan katkılar sağlayan Piaget’nin zekâyı bireyin çevreye uyması olarak tanımlar

Gross’a göre (1896), oyun bir pratiktir. İleride karşılaşılabilecek davranış biçimleri oyun yoluyla denenir ve çocuk geleceğe ilişkin korunmalı bir deneyim alanı bulur.

Caillois ‘ e göre (1958) oyun, serbestçe kabul edilmiş, fakat bağlayıcı olan kurallara göre belli bir alan ve zaman süreci içinde yapılan gönüllü birhareket ya da faaliyettir.

Montaigne (1533–1592) oyunu çocukların en gerçek uğraşıları olarak tanımlamıştır.

Montessori (1870–1952) de oyunu çocuğun işi olarak nitelendirmiştir çocuğun merak duygusunun öne çıkacağı ortamlarla öğrenmesinde bir araçtır.

Lazarus ise oyunu, kendiliğinden ortaya çıkan, hedefi olmayan, mutluluk getiren bir aktivite olarak tanımlamıştır

Amor Comenius Oyunu insanın özgür olma isteği ile bağdaştırmış ancak disiplin ve düzen kazanmada da önemli rolü olduğunu belirtmiştir.

OYUNUN TARİHÇESİ

  • oyun, canlıların var olmasıyla başlamıştır.
  • Efes harabelerinde Roma’dan kalma mermer bloklar üzerinde 2000 yıl öncelerine üçtaş ve dokuztaş oyun yerleri tespit edilmiştir
  • Tahiti, Japonya, Yunanistan, Avustralya, İngiltere’de taşların yerine küçük patatesler, fındık, ceviz ve fasulye yıllarca kullanmıştır
  • Tarihte bilinen ilk oyuncaklar Mısırlılara aittir
OYUNUN ÖZELLİKLERİ



Oyuncunun oyunda yer alması için herhangi bir zorunluluk yoktur. Zorunluluk hâline gelirse keyif verici ve çekici olmaktan çıkar.

Oyun kendiliğinden ortaya çıkar, mutluluk ve rahatlık verir.

Oyunun zaman sınırları ve kuralları vardır.

Gerçek yaşamdaki kuralların oyunda hiçbir geçerliği yoktur, sadece oyunun kuralları vardır.

Oyunda deneyimler tekrarlanır, çevre taklit edilir ve yeni şeyler denenir

  • Kurallı bir oyunda yeni bir şey üretilmez.
  • • Oyunun nasıl gelişeceği ve nasıl sonuçlanacağı önceden belli değildir.
  • • Oyunda yaşamdan farklı bir konumda bulunma durumu söz konusudur.
  • • Oyun dinamik bir süreçtir
KONUNUN KISA ÖZETİ



Bir çocuğun sevgiden sonra gelen en önemli ruhsal ihtiyacı oyundur

•Oyun okul öncesi dönemde temel bir iletişim aracı ve çocuğun işidir.Oyun ile yaşama hazırlanan çocuk, yetişkinliğe geçtiği zaman da oyundan vazgeçemez. İnsan hayatının tüm evrelerinde oyunun ve şekli verdiği haz değişse de vardır.

•Tarihsel süreç çerçevesinde oyun, insanların algılarına, ilgi ve isteklerine göre farklı tanımlarla karşımıza çıkmaktadır.Monteigne, oyunu çocuğun en gerçek uğraşı olarak kabul etmiştir.Lazarus ise oyunu, kendiliğinden ortaya çıkan, hedefi olmayan, mutluluk getiren bir aktivite olarak tanımlamıştır. Çocukların en sevdikleri etkinliklerin başında gelen oyun, kimi zaman da boş bir uğraşı olarak eleştirilmiştir.

•Oyun; zaman sınırları, kuralları olan kendine özgü bazı özellikleri barındıran dinamik bir süreçtir. Belli bir başlangıç noktası vardır ve çocukların haz almalarına göre süresi değişebilir.

•Eğitim etkinliklerinde ise oyun ile çocukların temel ihtiyaçları onlara sezdirilmeden eğlendirerek karşılanır. Sevdikleri bu uğraşı ile çocukların oynayarak gelişimleri desteklenir





İKİNCİ ÜNİTE

OYUN DAĞARCIĞINI GELİŞTİRMEDE YARARLANILACAK KAYNAKLAR


  • Kitaplar, süreli yayınlar, ansiklopediler, gazeteler, mahalli gazete ve dergiler gibi basılı yayın araçlarından çocuk oyunları dağarcığı oluşturmak pek çok araştırmacının diğer yöntemlerle birlikte kullandığı yollardır
  • Kitle İletişim Araçlarından Yararlanma ( Bilgisayar, İnternet, TV)
OYUN DAĞARCIĞINI GELİŞTİRMEDE AİLE İLE İŞBİRLİĞİ

  • Aile, insanın dünyaya gelmeden önce sahip olduğu en büyük varlığıdır. Çocuk ise ailenin en temel taşıdır. Bir kadın ve bir erkeğin aynı çatı altında yaşamaktan daha büyük bir anlam ifade eden aile olabilmesi için belki küçücük bir çocuk en büyük şeye dönüşür. Elbette aile sadece anne baba çocuk değil ikinci üçüncü derecede akrabalık ilişkileri olan insan topluluğudur
  • İlk oyun arkadaşıdır; anne, baba, dede, nine… Çocuğa oyun kültürünü ilk aşılayan ve ona beklide oyun hazzını ilk yaşatan. Aile çocuğun oyun dağarcığı gelişimi için özel bir yere sahiptir
KÜLTÜRÜN OYUNA OLAN ETKİSİ

  • Oyun, aynı gereksinimlerle doğar bu nedenle evrenseldir
  • Amerika’da yaşanan 11 Eylül 2001’deki saldırılar sonrasında bu saldırıların çocuk oyunları üzerindeki etkisi gözlenmiş ve çocukların bloklardan yapılan büyük kuleleri uçak ile yıktıkları çarpmıştır.
  • . İnsanların yaşadığı dönem içinde savaş olgusu hayatın bir yerinde var ise bu, çocuk oyunlarına ve göreceği rağbetten dolayı oyuncaklarına yansımaktadır.
  • Özellikle gelişmekte olan toplumlarda bazı oyunlarda kutsallık kavramının ve dinin etkisi gözlenmekte, dünyanın pek çok yerinde maskeli festivallere ölümle ilgili anlatılan ilginç hikâyelere; cadılar, hayaletler, devler, periler gibi hayali varlıklarla ilgili anlatılan masallara rastlanmaktadır.
  • Bunun yanı sıra gelişmiş ülkelerde de uzayla ilgili kavramları içeren oyunlar ve oyuncaklar daha sık görülmektedir. Bu ülkelerde uzay gemileri, uçan daireler, uzaylılar, ışınlanan varlıklar ve silahlar gibi oyuncakların da daha fazla üretildiği görülmektedir


YÖRESEL OYUNLARI ARAŞTIRMA

  • Yöresel oyunları araştırmada en sağlıklı yöntemler, çocuk oyunlarını gözlem yoluyla kaydetme ve kaynak kişilerden görüşme şeklinde bilgi edinmektir.
  • Gözlem ve görüşme yoluyla kaydedilen bilgileri destekleyici olarak kültür ve folklor kuruluşlarına eğer varsa kuruluşların yayınlarına başvurulabilir. Ayrıca basılı yayın tarama, müzeler, kütüphanelerden yararlanma da araştırmanın temel yöntemlerindendir.
Gözlem Yoluyla Bilgi Edinme

  • Gözlem, amaçlanan bir davranışı, olayı, canlı ya da cansız bir varlığı olabildiğince tarafsız ve gereğine uygun olarak izlemektir.
  • Özellikle insan davranışlarını, tutumlarını ortaya koymak için en kolay yöntemlerden biridir
  • Bir çocuğa oyunlar hakkında soru sormak, anket uygulamak imkânsızdır
  • çocuk oyunlarının araştırılmasında araştırmacı gözlem kayıtlarını standart bir gözlem kayıt formuna işlemelidir.Bunun için araştırmacı ya önce düzyazı şeklinde gözlem kaydı alıp bunu sonra gözlem kayıt formuna geçirir ya da gözlem yaparken doğrudan "gözlem kayıt formuna" bilgileri işaretler veya not eder. Formda olmayan fazla bilgileri ayrıca kaydeder. Bunun için geliştirilecek
  • "Çocuk Oyunları Gözlem Kayıt Formu" çok iyi planlanarak hazırlanmalıdır

  • Görüşme Yoluyla Bilgi Edinme
  • Görüşme en az iki kişi arasında sürdürülen bir iletişim sürecidir. Belli bir konu ve durum hakkında derinlemesine bilgi alınmasını sağlar
  • Oldukça esnek bir yöntemdir
  • Görüşme sırasında kaynak kişi olarak seçilen yetişkine ya da çocuğa kaydedilecek oyunla ilgili sözlü sorular yöneltilir ve bunlar bir forma kaydedilir
  • Görüşmede çocuğa veya yetişkine yöneltilen sözlü sorular "Oyun Anket Formuna" kaydedilir.

  • Başka bir yöntemde ise kaynak kişi ile ön görüşme yapılır, istenilen bilgi konusunda kısa bir açıklama yapıldıktan sonra kaynak kişiye bir anket formu verilerek doldurması istenir. Daha sonra anket formlarındaki bilgiler ayrı, ayrı kayıt formlarına işlenerek analiz edilir

  • ÇOCUK OYUNLARI İLE İLGİLİ YAZILAN KİTAPLAR VE ARAŞTIRMALAR
  • “Türk Kültüründe Çocuk Oyunları ve Oyuncakları” isimli Türkiye’de illeri kapsayan geleneksel çocuk oyunlarını tanıma ve tanıtma amacı ile yapılan geniş kapsamlı bir araştırma, Hacettepe Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Eğitimi Bölümü tarafından 1989 yılında başlatılmıştır


  • Kültürümüzdeki çocuk oyunlarını bir araya toplayan en eski ve Cumhuriyet’ten sonraki ilk yayın 1934 yılında Yusuf Ziya Demircioğlu tarafından gayet sade bir Türkçe ile yazılan “Anadolu’da Eski Çocuk Oyunları” kitabı olduğu görülmüştür. Yine aynı amaç ile 1955 yılında yayımlana
  • “Türk Çocuk Oyunlarından Örnekler” kitabı Ferruh Arsunar tarafından yazılmıştır
  • 1993 yılında yayımlanan Musa Baran'ın "Çocuk Oyunları" adlı kitabı da bulunmaktadır.
  • Sedat Veyis Örnek’ de "Geleneksel Kültürümüzde Çocuk" isimli kitabında çocuk oyunlarının isimlerini belirtmiştir.
  • Hatice Poyraz da ““Okul Öncesinde Oyun ve Oyun Örnekleri” kitabı ile derlenen oyun örneklerini ortaya koymuştur
  • Nebi Özdemir de “Türk Çocuk Oyunları” adında iki cilt hâlinde hem oyunlardaki kavramları açıklayan hem de yöresel oyunları içeren bir kitap yayımlamıştır

  • KONUNUN KISA ÖZETİ


•Oyunun insan yaşamı üzerinde birçok yararlı etkisi vardır. Bunlardan bir tanesi de oyunun insanı hayata hazırlamasıdır.Yeni doğan bir bebeğin dünyaı tanıması keşfetmesi ve gelecekteki rollerini denemesi oyun ile olur.Bu nedenle oyun ve kültür ilişkisi çok sıkı bir bağa sahiptir. Kültür geçmişten gününmüze insanoğlunun yaşamındaki önemli taşları geleceğe aktaran diri bir olgudur.Oyun da kültür ile taşınan insanların geçmişten günümüze hayatlarından örnekler sunan bir değerdir. Bazen de oyun, kültürün taşıyıcısı durumuna geçer ve kültürel ögeleri içinde barındırır.

•Zaman değiştikçe oyuna olan yaklaşımlar, materyaller, oyuncular değişmiştir. Ancak oyundan alınan haz hiç bir dönemde azalamamıştır. Oyun sadece haz duyusuyla değil günümüzde sanayi alanaında da insanoğlunun yararına kullanılmaktadır. Oyun aracı olan oyuncaklar sanayide sürekli bir değişim dönüşüm sağlamaktadır. Yaşanılan çağa, ilgi ve ihtiyaçlara göre oyuncaklar şekillenmektedir.

•Yöresel oyunları derlemek için gözlem ve görüşme teknikleri kullanılabilir.Özellikle bu teknikleri kullanırken anında kayıt yapılırsa araştırmacı için daha kolay olur.

•Teknolojinin de etkisiyle basılı yayınlar, kitle iletişim araçları da oyunları derlemede kullanılabilir. Günümüzde internet ile farklı yöedeki oyunlara ulaşmak çok kolaydır.

•Oyun derlemede ailenin rolü yadsınamaz. Çocukların ilk modelleri olan ebeveynler aile büyükleri oyunlarının seçiminden, oyundaki rollerine kadar çocuk üzerinde etkilidir.









ÜÇÜNCÜ ÜNİTE

OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KURUMLARINDA ETKİNLİKLERDE OYUN

Her çocuk farklıdır ve özeldir, onları sıradanlaştırmadan farklılıklarına yönelik etkinlikler planlamak okul öncesi eğitim kurumlarının işidir. Gadner’ın da vurguladığı gibi insanlar farklı ilgi alanlarına ve farklı öğrenme yollarına sahiptir. Belki bizler biliriz nasıl çalışabileceğimizi, nasıl öğrenebileceğimizi… Mesela bazı insanlar sadece dinleyerek bilgi edinebilir

ÖĞRENME MERKEZLERİNDE OYUN

Öğrenme merkezleri, çocuğun yaratıcılığını geliştirme, kendisini ifade etmesini sağlama, yardımlaşma, paylaşma, başladığı işi sonuçlandırma, sorumluluk alma ve aldığı sorumluluğu yerine getirme, problem çözme, olaylar arasında neden-sonuç bağlantıları kurma, kas becerilerini geliştirme açısından yararlıdır

Öğrenme merkezlerinde oynanan oyunlar

  • Düş gücü oyunları
  • Masa oyunları
  • Eğitici oyuncaklarla oyunlar
  • Müzikli oyunlar
  • Bloklarla oyunlar,,
  • Dramatik oyunlar


Okul öncesi eğitim kurumlarında bulunan öğrenme merkezleri

  • Evcilik merkezi,
  • Blok merkezi
  • Kitap merkezi,
  • Fen ve doğa merkezi,
  • Kukla merkezi,
  • Eğitici oyuncak merkezi,
  • Müzik merkezidir.


Evcilik merkezinde oyun çocukların hayal güçlerini ortaya koydukları sembolik oyunların öne çıktığı özel bir zaman dilimidir. Çocuklar arkadaşları ile oyuncaklarla oynarken, kendilerini etkileyen kişi olay nesnelerle ilgili duygu ve düşüncelerini dile getirirler

Blok merkezinde ise çocukların yaratıcılıklarını gözler önüne serdikleri, deneme yanılma yoluyla özgün ürünler oluşturdukları oyunlar ön plandadır. Çocukların motor becerileri için oynayarak gelişme olanağının bulunduğu bir merkezdir. Ayrıca paylaşma, iş birliği gibi kavramlar bloklarla oynarken çocukları kazandıkları sosyal becerilerdir

Kitap merkezinde oyunu düşünmek ilk etapta zor olsa da çocuklar işin içinde olunca yaşanılan her yerin bir oyun alanı olduğu unutulmamalıdır. Merkezde bulunan kitapların renklerine boyutlarına göre dizilmesi oyunlaştırılabileceği gibi, kitapların resimlerinden yola çıkarak oyunlar üretilebilir

Fen ve doğa merkezi yeni yeni oyunlar keşfetmek için idealdir. Öğretmenlerin bile fark etmediği oyunlar bu merkezde çocuklar tarafından oynanır. Bazen bir büyüteç oyuncak olurken bazen ana sınıflarındaki balıklar çocukların hayal dünyalarının ve meraklarının oyun aracı olurlar

Kukla merkezinde oyun ile çocuklar sadece kendilerinin ses duygu kattığı bir oyun arkadaşı edinirler. Kuklalar çocukların en sadık dostları olabilir ve asla yorulmadan onlarla oynayabilirler

Müzik merkezi okul öncesi dönem çocuğunun ilgiyle katılım gösterdiği yaratıcılığın ön planda olduğu oyunları kapsar. Çeşitli ritim aletleri çocukların kullanımına sunulur müzik eşliğinde oyunlar oynanılır.

Eğitici oyuncak merkezi, çocukların oynayarak öğrenmelerini sağlayan ve bu sırada bazı kavramları geliştirmelerine, obje ve olayları daha iyi anlamalarına yani daha çok çocukların zihinsel gelişimlerine yardımcı olan oyuncaklar eğitici oyuncak, eğitici oyuncak merkezinde yer almaktadır.



SANAT ETKİNLİKLERİNDE OYUN

Sanat etkinlikleri temelde yaratıcılığı ve estetik duyarlılığı geliştirmeyi hedefleyen etkinliklerdir. Boyama çalışmaları, yoğurma maddeleriyle çalışmalar, kâğıt işleri, artık malzemelerle çalışmalar bu etkinlikler kapsamındadır.

Bir çocuğun kalemi eline alıp karalama, çizme, boyama, kesme, yuvarlama gibi sanat etkinliklerini oyun algısıyla yapar. Özellikle sembolik oyun anlayışı ile makasını çizgileri taşırmadan kesmesi için özen gösterir



MÜZİK ETKİNLİKLERİNDE OYUN

Anne karnındaki bir bebeğin bile tepki verdiği oyun aracıdır müzik. Bazen başlı başına bir oyundur, bazen de oyun için bir araçtır ve oyundaki haz gücünü artırır. Okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların duygu, düşünce, bunalım ve enerjilerini olumlu yönde çözümlemelerine yardımcı olan müzik etkinliklerinin temel amacı çocukların yaşamlarını zenginleştirme

Bu etkinlikte Şarkılı oyunlar, danslar, rontlar, ritim tutma ve ritmik bir alet kullanma yer alır



Türkçe Dili Etkinliklerinde Oyun

Çoğu gelişim psikoloğu çocukların zihinsel gelişimleri ile dil gelişimlerinin paralel ilerlediğini, özellikle zihinsel gelişimlerindeki soyut ilerlemeyi dile yansıyan olumlu yaşantılarla ölçülebileceğini ifade eder

Ayrıca çocuğun Türkçeyi doğru kullanması okul öncesi eğitimin dört temel amacından biridir Bu amacı yaşama dökmek ve çocukların zihinsel gelişimlerine katkı sağlamak için okul öncesi eğitim kurumlarında özel bir etkinlik saati olarak Türkçe dil etkinlikleri vardır

Çocuklar bu etkinliklerle başkalarının konuşmalarını dinleyerek ve uygun karşılıklar vererek konuşmaya katılır, duygu ve düşüncelerini birçok yeni kelime ve doğru telaffuzla ifade eder



OKUMA YAZMAYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARINDA OYUN

Adından da anlaşılacağı gibi okuma yazma çalışması değil okumaya yazma hazırlık çalışmasıdır

Çocuklarını gelişim seviyelerine göre basitten karmaşığa göre düzenlenmiş eğlendirirken öğreten etkinlikler olmalıdır

Yalnız kalem kâğıt kullanarak yapılan çalışmalar değildir: kavram geliştirici oyuncaklar ve kavram geliştirici çalışmalar olarak iki farklı alanda etkinlik oluşturulabili

Kavram geliştirici oyuncaklar kavram öğretimi için kullandığımız eğitici oyuncak ya da manipülatif oyuncak olarak da bilinen materyaller ile çocuklara belli yönergeler eşliğinde verilen çalışmalardır.

Kavram geliştirici çalışmalar ise çocukların kavram gelişimini obje ve olaylar arasında neden sonuç bağlantıları kurmalarını destekleyici ya da kalem kullanarak kâğıt üzerinde ve yönergeye uygun olarak yapılan boyama, işaretleme, çizgi birleştirme çalışmalarıdır



FEN VE DOĞA ETKİNLİKLERİNDE OYUN

Fen ve doğa etkinlikleri çocukları gözlem yapmaya araştırma inceleme ve keşfetmeye yönelten etkinliklerdir.

Deneyler, keşif gezileri, doğal madde ve araçlar bu etkinliklerde kullanılır. Çocuklar fen ve doğa etkinliklerinden sonra yaşadıkları durumlar karşısında “ ben bu olayı biliyorum çünkü sınıfta yaşadım” tepkisi verirler.

Örneğin, yağmurun nasıl yağdığını sınıf ortamında yapacağınız bir deney ile yaparak yaşayarak gösterirseniz, öğrenciler günlük hayatlarında yağmurun nasıl oluştuğunu anlamlandırabilirler

Okul bahçesinde yapılacak bir inceleme yürüyüşü her çocuğun farklı bir role bürünmesi ile oyunlaştırılabilir. Sınıf içinde bitki yetiştirme ya da hayvan besleme etkinlikleri de çocuklara oyunu hâlinde sunulabilir.

ÖZEL GÜNLERDE OYUN (RONT, ŞARKILI OYUN)


Şarkılı oyun ve rontlar özel günler için çocukların kolaylıkla ve severek öğrendikleri ve katıldıkları etkinliklerdir

Bu günler için biraz daha özenle hazırlanmış kıyafet, şapka, kanat, fiyonk, başlık ve aksesuarlar oyunlara ve rontlara daha değişik bir hava verir.

Ezbere dayanan çalışmalardan uzak durulmalıdır. Koşma, atlama, dengeli yürüme, müzik eşliğinde çember çevirme, kurdelelerle dans etme vb. gibi çalışmalar çocuklara daha çok zevk verir

Örnek: Ritmik bir müzik eşliğinde beden hareketleri katılarak çocukların eğlenerek katılımının sağlandığı birçok çocuk oyunu vardır



KONUNUN KISA ÖZETİ



•Okul öncesi eğitim kurumları çocukların gelişimlerini desteklemek için oyunun yoğun olarak kullanıldığı bir eğitim kademesidir. Oyun ile çocukların bilişsel, dil, motor, duygusal ve sosyal gelişimleri için etkinliker planlanır. Çocuklar bu etkinliklerde aktif katılım gösterirken öğretmen için eğitimin kazanım göstergelerine ulaşmak daha kolay olur.

•Okul, eğitim kavramları düşünülünce ilk akla gelen ders tenefüstür belki de. Oysa okul öncesi eğitim etkinleri bir bütündür ayrı ders saatleri aralar yoktur. Düşünülünce üniversite öğrencileri bile elli dakikalık bir dersten sonra on dakika dinlemek isterken altı yaşındaki öğrencilerimiz araya ihtiyaç duymadan okul öncesi etkinliklere katılırlar. Burada okul öncesi eğitimin çocuk merkezli olması oyunu temele alması önemlidir. Oyun, çocuğun enerjisinin doğru yolla boşalmasını sağlar bazen de enerji depolamasını etkinliklerde hazır hâle gelmesini sağlar. Okul öncesi eğitim kurumlarında etkinlikerde bir araç ve amaç olarak ister istemez kullanılır.

•Öğrenme merkezlerinde oyun etkinliği, sanat etkinliği, türkçe dil etkinliği, fen ve mtametik etkinliği, müzik etkinliği, okuma yazmaya hazırlık çalışmaları günlük plan içinde okul öncesi eğitim etkinlikleridir. Bu etkinlikler çocukların gelişim dönemlerine ilgi ve ihtiyaçlarına göre planlanır ve çocuğa ulaşmanın en kolay yolu olan oyunun da yardımıyla öğrenme durumlarına dönüştürülür.

•Özel günler içinde çocukların oyun etkinlikleri ile kendilerini ifade etmeleri önemlidir. Oyun okul öncesi eğitim etkinliklerinin vazgeçilmez bir unsurudur.
 
Üst