AÖF DERS NOTLARINA HOŞ GELDİN!

Ders notlarına erişmek için lütfen ücretsiz kayıt olunuz.

Ücretsiz Kayıt ol!

FİNAL Maliye Politikası 1 Final Ders Özeti

Moderator
Mesajlar
419
Tepkime puanı
28
Puanları
18
5.ÜNİTE



NOMİNAL Gelir Bir Bireyin belirli SÜREde Akım hâlinde sahip olduğu PARASAL değerin toplamıdır.

REEL Gelir Nominal gelirin enflasyona göre düzeltilmiş halidir.

AKIN Gelir Bir DÖNEM içinde BİREYİN ELDE Ettiği EKONOMİK değerlerin toplamıdır.

STOK Birikimi Akım gelirden ayrılan tasarruflar yanında,BAGIŞ ve Yardımların oluşturduğu birikim Toplamıdır.

GELİR Dağılımı TÜRLERİ
a- Fonksiyonel gelir dağılımı (Düşük Düzeyde)
b- Kişisel gelir dağılımı ( EN Yaygın Kullanılan)
c- Bölgesel gelir dağılımı ( Etkili Ölçüt)
d- Sektörlere göre gelir dağılımı (Düşük Düzeyde)

Gelir Dağılımı ÖLÇÜMÜ
Nüfusun yüzde dilimlerine isabet eden
gelir dilimleri şeklinde LORENZ EĞRİSİ ve
Ondan türetilen GİNİ Katsayısı ile Ölçülebilir.

GİNİ Katsayısı Fiili Eşitsizlik Alanının Tam Eşitsizlik Alanına Oranı ile Elde Edilir.

BİRİNCİL Gelir Dağılımı Kamu ve ÖZEL Kesimde üretime giren üretim faktörlerinin DÖNEMSEL Akım olarak elde ettikleri faktör paylarının dağılımıdır.

BİRİNCİL Gelir Dağılımına DAHİL Olanlar
- Ücretler
- Kârlar
- Rantlar
- Faiz Ödemeleri

İKİNCİL Gelir Dağılımı
Birincil gelir dağılımının kamusal araçlarla KAMU TERCİHLERİNE Uygun olabilecek Şekilde yeniden dağılımıdır.

YENİDEN Gelir DAĞITIMI Pol.
- Toplumun bir kesiminden alınan değerlerin, başka bir kesimine aktarılmasıdır.
- Yüksek gelirli kesimler varlık kaybına, düşük gelirli kesimler varlık kazancına uğramaktadır.
_ İKİ Farklı TEORİYE Dayandırılır
1- PARETO Kuralı
= Bireyler arası Refah Bağlantısı Olması
2- HİCKS - Kaldor Telâfi Kuralı
= Gelir Aktarımı ile sağlanan toplumsal yararın toplumsal fedakârlığa EŞİT, tercihen ondan
yüksek olması koşuluna bağlıdır.

YENİDEN Gelir Dağıtımı Pol.
a- Transferlerle Yürütülür.
b- Faktör Piyasalarında Yürütülmez.
c- Toplumsal Tüketim Kalıplarını Değiştirir.
d- Piyasaları Genişletir.

Bireysel REFAH Toplamının en üst düzeye çıkarılması İlkesini savunan,
= BENTHAM görüşüne karşın,

En DÜŞÜK Gelirlinin Refah düzeyinin En ÜST düzeye çıkarılması gerektiğini

(Maxi-min) savunan = RAWLS

Maxi - min İlkesinin gerçekleştirilmesi için gelir vergilerinde artan oranlılığı SINIRSIZLIĞA Taşıyabilmesi açısından önemlidir.

___ PİGOU - Tipi = Çevre Koruma Vergisi
- HARCAMA Vergisidir ancak çok Haklı ve gelir dağılımını DÜZELTİCİ bir vergidir.
- Üretim faaliyetinde çevreye verilen zararı OPTİMAL Boyuta çekebilmek ve
- Zarar görenlerin zararını telafî edebilecek Şekilde Salınan Vergidir.

- Çevreye Zarar verenlerden HARCAMALARI yoluyla alınan vergi gelirlerinin, zarara uğrayanlara - Parasal ya da Hizmet olarak aktarılmasını sağlamaktadır.

*__ PİGOUCU Vergi Özünde- (TEMEL İLKE)KİRLETEN ÖDER İlkesinin Uygulama Yöntem.
*__ Pigoucu Vergi ile DENGE Üretim Düzeyi = Marjinal Sosyal Maliyetin / Marjinal Faydaya Eşit Olması

__ PİGOUCU Verginin ETKİLİ Olabilmesi için;
- Her Bir Çevre Sorununu Tam olarak TANIMLAMAK
- Çevreyi Etkileyen Faaliyeti ve
- Firmaları Belirlemek
- Zararı Hesaplamak Gerekmektedir

MALİ RANT Bireyin ya da grubun kamusal politikalardan NET YARAR Sağlamasıdır.

MALİ SÖMÜRÜ Bireyin ya da grubun kamusal politikalara NET KATKIYapmasıdır.


Sosyal DESTEK Yaşlılık, çeşitli fiziksel sakatlık vb.gibi nedenlerle fiilen çalışımayacak durumda olanlara sağlanan DESTEK HİZMETLERİDİR.

Sosyal POLİTİKA Çalışma özrü ve engeli olmadığı hâlde ekonomik koşullardan dolayı çalışma imkânı bulamayan işsizlere ve çalıştığı hâlde yeterli gelir elde edemeyenlere
sağlanan EKONOMİK DESTEKTİR.

FARKLILIK Analizi (Diferansiyel analiz) Bu Yöntem, İnceleme altına alınan aracın
NET ETKİSİNİ ortaya koymaya yaramaktadır.

DOLAYSIZ Vergiler; Gelir ve Servet Üzerinden alınan

DOLAYLI Vergiler; Harcamalar Esnasında Tahsil Edilen

DOĞRUDAN Vergi -(Gelir vergisi); Gelir Üzerinden alınan

___ SÜBJEKTİF Vergiler
= Vergi Ödeme Gücüne EN Fazla Yaklaşılan __ STOPAJ Yolu ile Vergiye TABİ Olanlar
= Beyannameli Yükümlülere Oranla Dezavantajlı Durumdadırlar.

___ GELİR TÜRÜ Vergilerde Geliri yeniden ve olumlu yönde değiştirebilen EN Etkili Sistem *NEGATİF Gelir Vergisi Uygulamasıdır.
* Bu Uygulamada;
- Tüm bireyler teorik olarak vergi yükümlüsüdür ve - Vergi ARTAN Oranlıdır.

_ Yükümlüler, gelirlerini BEYAN ettiklerinde, GELİRİN Belirli miktarın ÜZERİNDE olması durumunda; = ARTAN Oranlı yükümlülüğe tabi olur,

Belirli miktarın ALTINDA kalması durumunda ise; = MALİ DESTEK alır.

KURUMLAR Vergisi (Tüzel Kişi)
- Gelir Üzerine salınan DOĞRUDAN bir vergi olmakla birlikte,
- Kişisel gelir vergisi gibi sübjektif nitelikte OLMAYIP,
- DÜZ ORANLI Uygulanan bir yükümlülüktür.
_ Kurumlar Vergisinde geçerli olan çok yaygın İSTİSNA ve Muafiyetler de; Verginin zaten zayıf olan gelir dağılımı etkisini daha da GÜÇSÜZ Kılmaktadır.















6. ÜNİTE


ÇEVRE (Tanımı) Bütün canlıların yaşamlarını sürdürdükleri, toprak, hava ve su ile bir bütünlük arz eden Dış ortamdır.

TAŞIMA Kapasitesi Çevrenin insan faaliyetlerine bağlı olarak doğallığını koruyabilme durumudur.

ÇEVRE Kirliliği Çeşitli faaliyetlere bağlı olarak oluşan katı, sıvı, gaz, ses,görüntü ile hava, su ve toprağın kirlenmesi ya da İnsanların yaşam kalitesinin olumsuz etkilenmesidir.

Çevre Kirliliği ile ilgili Uluslararası Sözleşme : = KYOTO Protokolü

Çevre Sorunlarının NEDENLERİ
- Sanayileşme
- Kentleşme
- Göçler
- Yanlış Tarım Uygulamaları

Çevre Kirliliği SORUNLARI
b. Hoş Olmayan kokuların çevreye yayılması
c. Açık alanlarda yapılan düğün törenleri
d. Evsel atıkların çevreye bırakılması
e. Motorlu kara taşıtlarının trafikte uzun süre kullanılması

Çevre Sorunlarının TÜRLERİ
- Hava Kirliliği
- Su Kirliliği
- Toprak Kirliliği, Gürültü ve
- Görüntü Kirliliği
- Radyoaktif Kirlilik
- Koku Kirliliği ... gibi

HAVA Kirliliği
Atmosferde oluşan
- Toz - Gaz - Duman,
- Su Buharı - Koku gibi Kirleticilerin insanlara
ve diğer canlılara zarar verici hale gelmesidir.

SU Kirliliği
Suyun Kalitesini düşürecek biçimde içinde
- Organik - İnorganik - Radyoaktif veya
- Biyolojik her hangi bir maddenin bulunmasıdır.

SU Kirliliğine Yol Açan Kaynaklar
a. Kanalizasyonun suları
b. Kullanılmış sular
c. Sulu Sanayi Atıkları
e. Tarımsal Faaliyetlerde Kullanılan sular

Dünya SU KONSEYİ
Küresel düzeyde artan Su sorunlarının
- Tartışılması
- Deneyimlerin Paylaşılması
- Su Sorunlarının Gündemde kalması ve
- Su Bilincinin Oluşumu için
= 1996 yılında kurumuştur.
_ Konsey Üç yılda bir gerçekleştirmek üzere
= Dünya Su Forumu’nu da oluşturmuştur.

TOPRAK Kirliliği
İnsanların faaliyetlerine bağlı olarak toprağın
- Fiziksel - Kimyasal ve
- Jeolojik Yapısının Bozulmasıdır.

Toprak Kirliliğini Oluşturanlar?
a. Yanlış Tarım Teknikleri
b. Aşırı Gübre Kullanımı
c. Yanlış Bitki İlaçlama
e. Aşırı Sanayi Atıkları

DİĞER Kirlilikler
- Görüntü ve Gürültü kirliliği
- Katı Atıklardan Kaynaklanan Kirlilikler
- Tehlikeli ve Zehirli Atıklar
- Radyoaktif Kirlilik
- Biyolojik Çeşitliliğin Azalması

NEGATİF Dışsallık Bir ekonomik birimin faaliyetinin başka ekonomik
birimleri fiyat sistemi dışında OLUMSUZ Etkilemesidir.

Çevre Sorunları ile Başlıca MÜCADELE Araçları
= COASE Teorisi ve SOSYAL Kurumlardır.

COASE Teorisine göre;
Bir Faaliyeti yapan (üreten ve çevreye zarar veren) ve Bu Faaliyetten - Olumsuz etkilenen tarafların sayılarının az olması ve - Pazarlık yapabilme maliyetlerinin ihmal edilebilir düzeyde olması hâlinde Tarafların bir araya gelerek - Kamu müdahalesine gerek olmaksızın, etkin bir çözüm oluşturabileceğini öngörmektedir.
*_ BU Teoremin Geçerliliği için; - Mülkiyet Haklarının Hukuk Düzeni tarafından tam
tesis edilmiş olması gereklidir.
- Mülkiyet Hakları tam tanımlı değil, Ortak Mülkiyet Söz Konusudur.
- Bu nedenle Çözüm Oluşturmak İçin Devletin taraf olması gerekir.

ORTAK Mülkiyet Alanları
- Okyanuslar / Denizler / Göller / Ormanlar / Su kaynaklar›
- Meralar / Atmosfer / Parklar / - Sokaklar

COASE Teorisi
Çevre sorunlarına yol açan kaynağı belirli, yerel düzeydeki
sorunlar için uygulanabilen SINIRLI bir Çözüm yoludur.

KAMU Sektörü Çözümleri (Mücadele)
- Vergileme - Sübvansiyon - Pazarlanabilir Kirletme Hakları
- Mülkiyet Haklarının Tesisi ve - Yasal Düzenlemeler yer almaktadır.
- Yasaklar - Standartlar

Çevre Sorunlarını ÖNLEMEDE Uyg.Vergiler
1- Petrol ve Türevleri ile
2- Motorlu Taşıtlar Üzerinden alınmakta olan
- Özel Tüketim Vergisi
- Motorlu Taşıtlar Vergisi
- Çevre Temizlik Vergisi

SÜBVANSİYON
Firmaların belirli davranışta bulunması ya da bulunmaması karşılığında BİRİM Üretim üzerinden hesaplanan BEDELİN Firmalara ÖDENMESİNDEN Oluşmaktadır.

Sübvansiyon Pol.GEÇERLİ Olabilmesi için;
- Firma sayılarının sübvansiyon politikası ile birlikte artmaması,
- Sübvansiyon miktarının belirlenmesi için sübvansiyona konu olan faaliyetin oluşturduğu kirliliğin topluma yüklediği ZARARLARIN- Tespit Edilmesi ve - Hesaplanabilmesi gerekir.


ÇEVRE Sorunları
*_ YASAL Düzenlemeler
- Çevre sorunlarına yol açan faaliyetlerin standartlarını belirleyen, Bu Standarlara uymayanları cezalandıran, - Çeşitli Kirletme yasakları koyan Emir / Yasak / Sınırlama / İzin / Onay ve Ruhsatlar, Onay ve Yol Gösterici kurallardan oluşmaktadır.

Ülkemizde Çevre ile ilgili Yasal GELİŞMELER
1982 Anay.56. mad.“ Herkes, Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkına Sahiptir. Çevreyi Geliştirmek,
Çevre sağlığını Korumak ve Çevre Kirlenmesini Önlemek
Devletin ve Vatandaşların Asli Görevi” olduğu belirtilmiştir.

1983 yıl.çık.2872 say. Çevre Kanunu ile
Çevre politikasına ilişkin belirli ilkeler oluşturulmuştur.
Anılan Kanunun 3.maddesinde;
- Çevrenin Korunması,
- İyileştirilmesi ve
- Kirliliğinin Önlenmesine ilişkin genel ilkeler belirlenmiştir.
Bunlar arasında,
- Sürdürülebilir Kalkınma ve
- Kirleten Öder İlkesi belirtilmiştir.

ÇEVRE Pol. Uygulanmasında
- Uyulması zorunlu standartlar ile
- Vergi - Harç - Katılma payı - Yenilenebilir enerji kaynaklarının ve
- Temiz Teknolojilerin teşviki - Emisyon ücreti ve - Kirletme Bedeli alınması
- Karbon Ticareti gibi piyasaya dayalı mekanizmalar ile - Ekonomik Araçlar ve
- Teşviklerin kullanılacağı belirtilmiştir.

KYOTO Protokolü
- 1997 Japonya'da İmza./ - 2005 Yürür.giren - Sera gazı salınım.indir.Amaçla.

- Çevre Kir.ile ilgili Uluslararası Söz.



Çevre BAKANLIĞI
= 1991 Çevre Bakanlığı Kur.
= 4 Temmuz 2011/ 644 s.Kan.Hük.K.
= Çevre v Şehircilik Bakanlığı adını al.

___ Ülkemizde Çevre ile ilg.Yasal GELİŞME. ( Çev.Kor.Devletin ve Vatandaşın ASLİ Görevi ol.) = 1982 Any.56.md.

Çevresel ETKİ Değerlemesi ile
Yeni yatırım projelerinin çevresel boyutu proje aşamasında
denetime tabi tutularak kirliliğin oluşmadan önlenmesi amaçlanmıştır.

Çevre ve çevre ile ilgili konuların önemi nedeniyle İLK Defa
= 1991 yıl. Çevre Bakanlığı Kurulmuştur. Bu Bakanlık
= 4 Temmuz 2011 tar.çık. 644 say.Kanun Hük.Kararname ile
= Çevre ve Şehircilik Bakanlığı adını almıştır

__ Kirleten Öder İLKESİ
Çevreye verilen zararların giderilmesi ya da azaltılması için gerekli karşılılığın kirletenden alınmasıdır.





__ 7.ÜNİTE


TEŞVİK Politikaları
Devlet tarafından desteklenmesi öngörülen faaliyetlerin kısmen ya da tamamen
KAMU Kaynaklarıyla FİNANSE edilmesidir.

TİCARET Yaratılması
İç pazarda daha yüksek maliyetle mal üretiminin TERK edilerek bunun yerine daha DÜŞÜK Maliyetle üretim yapan ülkelerden İTHALAT yapılmasıdır.

BÖLGESEL Dengesizlik
Bir ülkede bölgeler arasındaki ekonomik ve Sosyal gelişmişlik FARKLARIDIR.

YATIRIM İndirimi
Yapılan yatırımın, YATIRIMIN ve bölgenin Niteliğine göre tamamının ya da belirli bir kısmının VERGİLENDİRİLEBİLİR Gelirden İndirilmesidir.

HIZLANDIRILMIŞ Amortisman İşletmelerin amortismana tabi mallara yapmış
oldukları harcamaların bu malların fiziksel ömürlerinden daha kısa sürede AMORTİ edilerek
İŞLETME KARINDAN Düşülmesidir.

Vergi İSTİSNA Bazı Vergi KONULarına Vergisel AYRICALIK Tanınması.

Vergi MUAFİYETİ Bazı Vergi MÜKELLEFlerine Vergisel ayrıcalık tanınmasıdır.

DIŞSAL Tasarruf Bir üreticinin kendi faaliyetleri DIŞINDA herhangi bir maliyete katlanmadan, başka ekonomik faaliyetler SONUCU birtakım YARARLAR Sağlaması durumudur.

Vergi TATİLİ Belirli BİR DÖNEM boyunca gelir ve kurumlar vergisinin kısmen veya Tamamen KALDİRILMASIDIR.

İNDİRİLMİŞ GELİR ve Kurumlar Vergisi FARKLI Bölge veya Sektörlerdeki BELİRLİ YATIRIMLARA, indirilmiş gelir ve kurumlar vergisi oranlarının uygulanmasıdır.

SOSYAL Fayda Toplumsal bakımdan ihtiyaç duyulan fakat kâr getirmeyen bazı sektörlerde DEVLET tarafından yapılan yatırımlarla ortaya çıkan ve TÜM TOPLUMA yayılan FAYDADIR.

MALİYE Yazınında Piyasanın belirli koşullarda beklenen İŞLEVİ görmemesine
* PİYASA BAŞARISIZLIĞI denirken, DEVLETİN Uyguladığı politikaların beklenen BAŞARIYI Sağlayamamasını ifade etmek üzere * Devlet BAŞARISIZLIĞI Kavramı kullanılmaktadır.

GERİ KALMIŞ Bölgeler
Yatırımcılar için, geri kalmış bölgeleri ÇEKİCİ hâle getirmenin bir diğer yolu, SOSYAL ALT YAPI Harcamalarını ARTTIRMAKTIR.EĞİTİM ve SAĞLIK Hizmetleri ile Beşerî Sermaye donanımını Geliştirecek Sektörlere yapılan HARCAMALAR, genel olarak
Sosyal Altyapı Harcamaları olarak değerlendirilmektedir.

KALKINMA Sürecinde,
Sağlıklı, Eğitimli ve Donanımlı İŞ gücü büyük ÖNEM taşımaktadır.
İlgili harcamaların TEMEL Niteliği de emeğin verimliliğini arttırmasıdır.

Yüksek TEKNOLOJİYLE Üretimin gerçeklefltirebilmesinde NİTELİKLİ BEŞERİ Sermaye Altyapısı son derece ÖNEMLidir

TEŞVİK Pol.TEMEL Amaçları
a. Bölgesel Dengesizliklerin azaltılması
b. Üretim Potansiyelinin arttırılması
c. Bütçe Denkliğinin sağlanması
d. Sermaye Birikiminin sağlanması

Teşvik ARAÇLARI
a. Hızlandırılmış Amortisman
b. Yatırım İndirimi
c. Vergi Muafiyeti
d. Kamu Harcamaları

Bölgesel DENGESİZLİĞE Yolaçan Faktörler
a. Bölgelerarası Coğrafi farklılıklar
b. Bölgelerarası İklim farklılıkları
c. Bölgelerarası Ekonomik farklılıklar
d. Bölgelerarası Sosyal farklılıklar
e. Bölgelerarası Nüfus farklılıklar

Küreselleşme kav.Ort.Çık.= 1980























__ 8.ÜNİTE
ÜNİTER Sistem
Hakim gücün MERKEZİ Yönetimde olduğu, ülke yönetiminin TEK Bir Anayasa ile sağlandığı ve yasama organınca yapılan YASALARIN bütün ÜLKEDE uygulandığı Siyasal sistemdir.

MERKEZİ Yönetim
Üniter sistemde devlete HAKİM olan ve Yasama gücünü elinde bulunduran MERKEZdir.

YEREL Yönetim Üniter ve Federal devlet idarelerinde FARKLI
biçimlerde yapılanabilen ALT Yönetim Kademeleridir.

FEDERAL SistemFederal devletler veya Eyaletlerden oluflan DEVLET Yönetim biçimidir.

MALİ TEVZİN HİZMET ve GELİRİN, Merkezî Yönetim ile Yerel yönetim kademeleri arasındaki BÖLÜŞÜMüdür.

Optimum HİZMET Alanı Belirli kamu Hizmetlerinin EN ETKİN olarak Sunulabileceği ALANdır.

Optimum NÜFUS Miktarı Belirli bir HİZMET düzeyinde Hizmetin ASGARİ Maliyetle arz edilebileceği Nüfus SAYISIdır.

__ Hem * FEDERALSistemlerde
__ Hem de * ÜNİTER Sistemlerde
MERKEZİ ve YEREL Yönetimler Mevcuttur.
*__ İKİ Sistemi birbirinden ayıran UNSUR; Merkezî ve Yerel Yön.arasındaki *YETKİ Bölüşümüdür.
= Özellikle YASAMA YETKİSİ bu ayırımda Belirleyici ROL Oynamaktadır.

___ YEREL Yön.VERGİ Gelirleri
a. Vergi gelirleri
b. Merkezî Yönetim Gelir.Aldıkları Paylar
c. Harçlar
d. Borçlanma

Başlıca Yerel Yön.Vergileri Kapsamında
- Emlak Vergisi
- Çevre Temizlik Vergisi
- İlan ve Reklam Vergisi
- Eğlence Vergisi
- Haberleşme Vergisi
- Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi
- Yangın Sigorta Vergisi ...gibi
(Bunun yanı sıra yerel yönetim tarafından verilen)
_ İzinler Karşılığı alınan
* HARÇLAR ve
_Yerel yönetimce yapılan harcamalar için
* Harcamalara KATILMA PAYLARI da yine
Zorunlu olarak yerel yönetim sınırları içinde
Tahsil edilen *GELİR Türleridir.

Bölgesel Düz.BÖLÜNMEZ Hizmetler
a. Kanalizasyon c. Aydınlatma d. Çöp Toplama e. Park ve Eğlence Hizmetleri

TAM Kamusal Mal ve Hiz.Özel.
- Finansmanı Vergilerle Yapılır
- Fiyatlandırılması Mümkün Değil.
- Faydası Bölünemez.
- Devlet Tar.Üretilirler

YEREL Yön.BİRİMLERİ
- İl Özel İdareleri / - Köy İdareleri /- Belediyeler /- Büyükşehir Belediyeleri

GELİR Dağ.ile MÜCADELE
A- Kamu HARCAMALARI
- İşsizlik Sigortası Ödemeleri
- Konut - Eğitim-Sağlık gibi Temel
İhtiyaçların Devlet tar.Karşılanması
B- Kamu GELİRLERİ
- Ayırma ilkesi ile Vergilendirme
- Artan Oranlı Tarife Uygulanması

EKONOMİK İstikrarın Sağlanması
- Fiyatların İstikrarının Sağlanması
- İstihdamın Düzeyinin Yükseltilmesi
- Konjonktürel Dalgaların Hafifletilmesiyle

TAM Kamusal Mal ve Hiz.Özel.
- Finansmanı Vergilerle Yapılır
- Fiyatlandırılması Mümkün Değil.
- Faydası Bölünemez.
- Devlet Tar.Üretilirler

YEREL Yön.BİRİMLERİ
- İl Özel İdareleri /- Köy İdareleri/ - Belediyeler /- Büyükşehir Belediyeleri

BÜTÇE
A- Bütçe AÇIĞI = Toplam Talebi Artırır.

B- Bütçe FAZLASI= Toplam Talebi Azaltır
 
Üst