AÖF DERS NOTLARINA HOŞ GELDİN!

Ders notlarına erişmek için lütfen ücretsiz kayıt olunuz.

Ücretsiz Kayıt ol!

FİNAL Tarih Felsefesi 1 Final Ders Notu

Administrator
Yönetici
Mesajlar
255
Tepkime puanı
24
Puanları
18
TARİH FELSEFESİ

ÜNİTE – 4 İSLAM ORTA ÇAĞI VE İBN HALDUN

  • Ruh Bilimini; Akıl Ruhbilimi, Deneysel Ruh Bilimi ve Tasavvuf Ruhbilimi olarak 3’e ayıran, insanların ruhlarının müzikle tedavi edilebileceğini savunan; İbn Sina’dır.
  • Fiziği “aşağı” , matematiği “orta” , metafiziği de “yüce” olarak sınıflandıran; Harezmî’dir.
  • İbn Haldun Eserleri;
  • Kitabu’lİber
  • Mukaddime
  • Lubab’ulMuhassal
  • Şifau’s-Sail il-Tehzib’iMesail
  • Kitabu’l-Necat, İbn Sina’ya aittir.
  • Asabiyeti, toplumdaki her türlü gelişim ve dinamizmin öncelikli şartı olarak değerlendiren; Ahmet Arslan’dır.
  • Gazali, El Müstasfa adlı eserinde ilimleri; salt akli, salt nakli ve hem akli hem de nakli ilimler olarak 3’e ayırır.
  • Tarihi, geçmişe ait önemli olayların detay verilerek aktarılması ve ahret için yararlarını dile getiren; İbn Esir.
  • İslami Tarihçiliğin Doğuşu adlı eserinde, İslam’da tarih yazıcılığının çıkış noktası olarak; Siyer Meğazilerden oluştuğunu belirten; Josef Horovitz’dir.
  • Josef Horovitz’in, Peygamber’in söz ve davranışlarının kaynakları sıralaması: Hadis>Siyer>Tefsir.
  • Peygamber’in biyografisi için İslam dünyasında kullanılan ortak ad; Siyer.
  • Tarihu’lRusûl ve Mülük eseri; Taberi’nindir.
  • El-Kamil fi’t Tarih eserin yazarı; İbn Esir
  • El Bidaye ve’n-Nihaye eserinde, Peygamber öncesi İsrailoğulları ve Cahiliye Araplarında meydana gelen olayları anlatan; İbn Kesir.
  • Peygamber ve yakın çevresinin başından geçmiş olayları konu edinen eserlere; Tabakât denir.
  • İbn Haldun Mukaddime adlı eserinde, bir bütün olarak medeniyet kavramı; Umrân kelimesi ile ifade edilir.
  • Mülk kelimesi, İbn Haldun’un eserlerinde, Mutlak Monarşiyi ifade eder.
  • İnsanoğlunun korunma ve varlığını devam ettirebilme gibi ihtiyaçlarını karşılamak için toplum içinde yaşamak durumunda olduğunu ve dayanışma içinde yaşama ihtiyacı olduğunu, İbn Haldun; asabiyet ile ifade eder.
  • İbn Sina, Ruh Kasidesi adlı eserinde insanın bu dünyaya gelişini, yaratılış öğretisini ve kutsal kitaplarda da geçen bazı efsaneleri kendi felsefi görüşü doğrultusunda yorumlamıştır.
  • Arap Yeni Platonculuğunun kurucusu; Farabi’dir.
  • Farabi’nin Siyaset El-Medeniyyet eseri, ilimler sınıflamasındaki temelin ya da ilimler sınıflaması-ontoloji ilişkisinin en belirgin ortaya koyulduğu yapıttır.
  • Farabi’ye göre ortak durumun işlevleri; Vehim ve Hafızanın ortak kullanıldığı güçtür.
  • Tarinu’rRusul ve-ş Musluk, Taberi’ninpekçok İslam tarihçisi için kaynak değeri taşıyan, Zakır Kadiri Ugan ve Ahmet Temir tarafından dilimize “Milletler ve Hükümdar Tarihi” olarak çevrilmiş adıdırç
  • El-Belazuri’ninEnsabu’l Eşraf adlı eseri; Peygamberin hayatıyla başlayıp onun bir parçası olduğu Kureyş kabilesinin ileri gelenlerinin, dört halifenin, Emevi ve Abbasi hanedanlıklarında gelişen olayların “Tabakat” kitabı olup, benzeri diğer kitaplardan zaman dizinsel tarih bilgileri içermesi yönünden ayrılan eseridir.
  • Metafiziğin temel konusunu “Vücudu Mutlak” olarak ele alan, Allah’ı Vahdedi Vücut olarak belirten düşünür; İbn Sina’dır.
  • Gazali’nin eserleri;
  • İhyauUlumi’d Din
  • El İktisadfi’l İtikat
  • Kimya-i Saadet
  • Makaasidü’lFelasife
  • Gazali’ye karşı “Tutarsızlığın Tutarsızlığı” adlı eseri yazarak felsefe ile dinin tutarlı bir şekilde savunulabileceğini savunan; İbn Rüşd’dür.
  • El Cebir Ve-l Mukabele eserinin sahibi Harezmî’dir.
  • Türk İslam Dünyası’nda astronomi ve Osmanlı Türklerinde astronominin en önemli ismi; Ali Kuşçu’dur.
  • Asabiyeti sırasıyla “soya bağlı dayanışma” ve “gerekçeye bağlı dayanışma” biçimlerinde ifade eden; İbn Haldun.
  • İbn Haldun’un asabiyet kavramını yorumlarken devlet modelini temellendirirken kullanan düşünür; Gabrieli.
ÜNİTE – 5 RÖNESANS, YENİÇAĞ VE 17. Y.Y. AVRUPASI

  • Rönesans’a etki eden düşüncelerde yeryüzünün çekiciliğinden bahsedilir.
  • Rönesans ile ilgili dikkat çeken 4 unsur;
  • Çok Seslilik
  • Bireyselcilik
  • Araştırmacıların ve felsefecilerin kimlikleri
  • Ulusal dillerde yapıt yazımının başlaması
  • Tarih yazıcılığının “gerçek nedenleriyle” anlatması gerektiğini ileri süren ilk düşünür; Machiavelli’dir.
  • Yeniçağ ‘da bilim kavrayışının ilk temelleyicisi olan düşünür Bacon’dur.
  • Descartes’in “Metot Üzerine Konuşma” adlı yapıtında vurguladığı dört nokta;
  • Faydacılığa karşı tarih tasarımı
  • Tarihsel kaçakçılık
  • Tarihsel kuşkuculuk
  • Düş kurma
  • Epistemoloji ismi Yeniçağ ‘da John Locke tarafından konulmuştur.
  • Yeniçağ ’da insan denetimi, Tanrı yerine doğaya bırakılmıştır.
  • Tarihsel koşullar ve gelişmeler göz önüne alındığında, “Özgürlük”; Yeniçağ medeniyetinde öne çıkmış kavramdır.
  • Siyasi Tarih Yazımının kurucusu; Machiavelli’dir.
  • Pozitif hukuk ve tarih arasında ilişkiye değinen ve pozitif hukukun ancak tarihsel bağlamında kavranabileceğini savunan; Grotius’dur.
  • Algılarımızın kapsamına giren, duyumlarımızla anlayabildiğimiz, erişebildiğimiz sanı bilgisinin temeline; Empeiria denir.
  • Kent tarihi, biyografi, devletlerin tarihi ve sanat tarihi gibi tarih yazıcılıklarının genel adı; Historia Civilis.
  • Historia kavramını bilgi kuramsal bir çerçevede tanımlama girişiminde bulunan ilk isin; Bacon.
  • Genel özellikleri itibariyle düşünüldüğünde 17. y.y. ‘ı en iyi temsil eden düşünür; Descartes.
  • Ussal bilmenin yanında historik bilme de vardır diyen 17. y.y. usçu filozofu; Leibniz.
  • Düşüncede tek sesliliğin baskın olduğu çağ; Orta Çağ’dır.
  • Descartes’e göre septik şüphe anlamsızdır. Olması gereken metodik şüphedir. Latince “De omnibusdubidantum” en önemli sözüdür.
  • Rönesans, insanın keşfedilmesidir diyen; Burkhard.
  • Avrupa’da yaklaşık 1650 – 1850 yılları arasında etkisini gösteren çağ; Töz Çağıdır.
  • Ulusal tarihçiliğin Reform ve Rönesans dönemlerinde gelişmesinin temel nedeni; Laikleşme ve Kiliseden kopuş sürecinde, prenslerin, kralların kendi tarihlerini yazma isteğidir.
  • Hugo Grotius’un eseri; De Jure Belli AcPacis.
  • Bacon’a göre “insan tini” nin, algılanan olgularla ilişkisi sırasında hep etkin durumda olan üç temel yetisi;
  • Us – İmgelem – Anımsama
  • Modern felsefenin babası; Descartes
  • Roma tarihini yazmaya yönelik ilk girişim olan eser; Roma İmparatorları Tarihi ‘dir.
  • Materyalizmi benimseyen, Leviathan adlı eserin sahibi; Hobbes.
  • Bacon’un eserleri;
  • Bilimin ilerlemesi
  • NovumOrganum
  • Yeni Atlantis
  • Manga Instauratio
  • Uluslararası hukuk alanında yürürlükte olan en önemli ilkesinin “açık denizlerin serbestliği” ilkesi olan düşünür; Grotius.
  • Doğru bilginin geçmişte olup bitmiş olanlara inanmakla değil, her zaman genel kavramlara dayanmakla elde edebileceğini savunan düşünür; Spinoza.
  • Rönesans ‘ın hümanizmin temel sloganı; “Yol olsun kilise, var olsun özgür toplum”

  • ÜNİTE – 6 AYDINLANMA DÖNEMİNDE TARİH ANLAYIŞI
  • Şüphe bilimin başlangıcıdır sözüyle aydınlanmanın en temel özelliklerinden birini aktaran düşünür; Hazard.
  • Aydınlanmayı “ insanın usunu kendisinin kullanma cesareti göstermesi” olarak tanımlayan; Kant ‘tır.
  • Tarih Felsefesi ‘nin adını kullanmadan tarih felsefesi yapan; Vico ‘dur.
  • Vico, Yeni Bilim’de çağları; Tanrılar Çağı, Kahramanlar Çağı ve İnsanlık Çağı olarak üçe ayırır.
  • Tarih Felsefesi kavramının ilk kez kullanıldığı dönem; Aydınlanma Çağı ‘dır.
  • Aydınlanma dönemini anlatırken “ Bu dönemde insanın usunu kendi kendine kullanma cesareti göstermiştir” diyen isim; Kant ‘tır.
  • Aydınlanma dönemini usun hem doğaya hem de kültüre egemen olmasının öngörülmesi olarak ifade eden düşünür; Macit Gökberk’tir.
  • Doğa bilimlerinin hem usçu hem de deneyci bir tutumla incelemekte olduğu dönem; Yeniçağ.
  • Tarihe özel bir ilginin başladığı önceki dönemlerle kıyaslandığında tarihe dair kuşkuların azaldığı dönem; Aydınlanma Çağı ‘dır.
  • Barnes’e göre, Usçu Tarihi Okulu tarihi, kilise tekelinden ve devlet entrikalarının gölgesinden kurtarıp tarihi geniş boyutlara taşımıştır.
  • Avrupa toplumunda İlerlemecilik düşüncesinin yaygınlaşmasıyla beraber tarih felsefesinin ortaya çıkmasına zemin hazırlayan koşullar oluşmuştur.
  • Vico’nun “Magnum Opus” u yani başyapıtı olarak değerlendirilen eseri; Yeni Bilim.
  • Nesnel ve doğru tarih yazmak tarih üzerine felsefe yapmayı gerektirir diyen düşünür; Voltaire.
  • Tarih ile masalı farklı içeriklere sahip yapıtlar olarak işleyen ve tarihin yalnızca doğru olayları içerdiğini söyleyen düşünür; Voltaire.
  • Aydınlanla döneminin Matematiki model alarak oluşturan usçular; Descartes, Spinoza, Leibniz.
  • Dış dünyanın nesneleriyle insan unsuru arasında birebir uygunluk, denklik bulunduğu yönlü düşünce; Yeniçağ Kuramıdır.
  • Voltaire, tarihi kendi içinde ayırdığı alt başlıklar;
  • Düşünceler Tarihi
  • Sanatlar Tarihi
  • Olaylar Tarihi
  • Kutsal Olaylar Tarihi
  • Kutsal Olmayan Olaylar Tarihi
  • Hem günümüze daha yakın olup hem de eski çağlar hakkında en çok bilgiyi Arundal Kitabesinden almaktadır.
  • Doğayı anlamanın fazlasıyla önemsendiği ve doğa araştırmalarından elde edilen gözlem ve deneye dayalı bilginin kesin olduğuna inanıldığı dönem; Çağdaş Felsefe dönemidir.
  • Fransız Devriminin babası sayılan, Felsefe Sözlüğü ’nün yazarı; Kant.
  • De l’espritlois kitabının yazarı; Montesquieu.
  • Vico’nun Yeni Biliminin anahtar kavramı; Sivil.
  • Vico’nun tarihsel gelişim gösteren medeniyet yasalarını belirten kavram; Kayra.
  • Voltaire’e göre gerçek ve doğru tarih, belgeler ile yazılabilir.
  • Akıl aracılığıyla doğru bilgilere ulaşabileceği ve bu doğru bilgi ile de toplumsal yaşantının düzenlenebileceği fikri; Aydınlanma Çağı Felsefesi döneminin ana fikridir.
  • Her şey mutlak zihnin üç adım (Tez-Antitez-Sentez) şeklinde olan diyalektik hareketlerinden oluşur düşüncesini savunan; Hegel.
  • Aydınlanma “ insan usunun kendisinin kullanma cesareti göstermesi” olarak tanımlayan; Kant.
  • Voltaire’e göre tarih felsefesi yapmak, en çok Tanrı’nın insan ve doğa üzerindeki planını anlamak için gereklidir.
  • İlk emprik – temelli kuramı oluşturan; Vico.
  • Vico’ya göre dünyanın güneş çerçevesindeki dönüş süresi, insanın tam, doğru ve temellendirmeli olarak bilebileceği bir şey değildir.
 
Üst