- Mesajlar
- 255
- Tepkime puanı
- 24
- Puanları
- 18
Türkiye'nin Toplumsal Yapısı
SORU- CEVAP ÇALIŞMALARI 1-2-3-4 ÜNİTENİN TAMAMI
ÜNİTE-1
1)insanları etkileyen gerçek ilişkiler tümüdür?
Cvp-toplum.
2) Toplumsal yapı kavramı hangi acıdan önem tasımaktadır?
Cvp- toplum içinde olup biteni gözlemlemeye,açıklamaya ve analiz etmeye yardım eden bir araç olması açısından önem taşımaktadır.
3) çeşitli toplumların yapısını, toplumsal olayları, toplumsal gelişmeleri, toplumsal ilişkileri ortaya koymaya ve bu konularda yasalara ulaşmaya çalışan sosyolojinin asli kavramlarından biridir?
Cvp-toplumsal yapı kavramı.
4)toplumsal yapı kavramı ilk kim tarafından kullanılmıştır?
Cvp- Herbert Spencer.
5)kime göre; toplumsal yapı, toplumuoluşturan temel grup ve kurumlardan meydana
gelmektedir. Bu yaklaşıma göre toplumsal yapı sadece kurumsal düzenlemeleri ve sosyal gruplar arasındaki ilişkileri kapsamaktadır?
Cvp- Ginsberg
6) toplumsal yapı kavramını somutnüfustan hareketle bireyler arası davranışlardaki roller kapsamında açıklamaktadır?
Cvp- Nadel
7) “kurum” kavramının anahtar biriminin rol olduğunu ve kurumun da sosyal yapı kavramındaki temel birim niteliği taşıdığını ileri sürmektedir?
Cvp- Gerth ve Mills.
8) kişinin çevresini kültürel ve toplumsal olmak suretiyle iki farklı yapının oluşturduğunu ileri sürmektedir. Kültürel yapı, belli bir toplum veya grup üyelerinin ortak davranışlarını yöneten örgütlenmiş bir dizi normatif dşayetlerdir. Toplumsal yapı ise bir toplumun veya grubun üyelerinin çeşitli biçimlerde içinde bulundukları örgütlenmiş bir dizi toplumsal ilişkilerdir?
cvp-merton.
9) Toplumsal yapının parçaları?
Cvp- toplumsal statü, toplumsal rol, toplumsal gruplar, toplumsal sınıf, toplumsal ağ, toplumsal kurumlar ve kültürdür.
10) kişinin toplumsal yapı içinde bulunduğu konumdur.
cvp-STATÜ
11) bir grup veya toplum içindeki insanların sınırları belirlenmiş olarak oynadıkları bir oyundur?
cvp-ROL
12) Toplumda aynı statüde bulunan kişiler farklı şeyler yaparlar, bu farklılığı ortaya çıkaran?
CVP-ROL. (Örneğin, aynı çatı altında yaşayan komşular birbirlerini tanıma, samimiyet ve görüşme sıklığı açısıdan aynı olmayabilir.)
13) en az iki kişiden meydana gelen, benzer dşayet ve beklentileri paylaşan bireylerin derli toplu etkileşimleri sonucu ortaya çıkan bir birleşmedir.
cvp-Toplumsal grup.
14) En ufak grup iki kişiden oluşan çift?
Cvp. Diad(Evli çiftler buna örnek verilebilir. Bu çiftye bir kişi daha katılır ve grup üç kişiden oluşursa bu kez üçlü yani “triad” ismini alır)
15) insanların toplumsal ve ekonomik pozisyonlarına göre bu pozisyonun bilincinde olsun ya da olmasın bölünmeleridir?
Cvp-Toplumsal sınıf.
16) Sosyal bilimciler hem gelişmiş hem de gelişmekte olan toplumlarda üç temel sınıfın varlığına işaret ederler. Bunlar?
Cvp-
a) Üst sınıf: Büyük ölçekli sermaye, mülk ve rant sahiplerinden oluşan ve burjuvazi şeklinde de anılan bir sınıftır.
b) Orta sınıf: Kendi içinde eski orta sınıf ve yeni orta sınıf olmak suretiyle ikiye ayrılır. Eski orta sınıf Endüstri Devrimi ile beraber ortaya çıkan, az sayıda işçinin çalıştığı ufak ve orta ölçekli işletme sahiplerinden ve kendi hesabına çalışan esnaf ve zanaatkârlardan oluşmaktadır.
c) Alt sınıf: Kamu ve özel sektörde vasıfsız ve düşük ücretli işlerde işçi statüsünde çalışan ve bu nedenden dolayı işçi sınıfı olarak adlandırılan sınıftır.
17) bireyin hem grup içinde hem de diğer gruplar, kuruluşlar ve kurumlarla olan tüm ilişkilerini içine alan ağdır. Bu ağ, ailemizi, arkadaşlarımızı, diğer grupları ve ilişkide olduğumuz diğer bireyleri kapsar?
Cvp-toplumsal ilşkiler ağı.
18) toplumun yapısı ve temel dşayetlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur?
Cvp-Toplumsal kurum.
19) toplumda yaşayan insanların tüm öğrendikleri ve paylaştıklarını içine alan bir kavramdır?
Cvp-kültür.
20) Toplumsal yapıyı açıklayan teorilerın başlıcaları?
Cvp-yapısalcılık, yapısal fonksiyonalizm, sosyal alışveriş teoriı, çatışma teoriı ve evrimci sentez teoriıdır.
21) Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en kolay ve doğru tanımına göre?
Cvp-“ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır.
22) sosyolojide birbirleriyle karşılıklı bağımlı parçalardan oluşan birimlerin yani toplumsal yapıların çalışılmasını amaçlamıştır?
Cvp-Yapısal fonksiyonalizm.
23) Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri tartısan kişi spencer dir.
Spencer’in toplumu yaşayan bir organizma olarak görmesi tartışması hangi noktalarda kısacasınebilir:?
Cvp-
1. Toplum ve yaşayan organizma her ikisi de büyüme eğilimi gösterirler.
2. “Toplumsal bünyeler” (social bodies) ve “canlı bünyeler” (living bodies) her ikisi de hacimce büyürlerken yapıca da büyürler.
3. Canlı bünyeler ve toplumsal bünyelerde her bir parça bir fonksiyon ya da amaca hizmet eder.
4. Hem canlı hem de toplumsal sistemlerde parçaların birinde meydana gelen bir değişme diğer parçaları ve sonunda tümü etkilemektedir.
5. Parçalar birbirine bağımlı olmakla birlikte bağımsız olarak incelenebilirler.
24) Amerikan sosyolojisinin 1920’li ve 1930’lu yıllardaki gelişmesinde önemli bir yere sahip olan saf bir sosyolojiyi temsil eder?
Cvp-Yapısal fonksiyonalizm.
25) kime,göre toplumsal olgular psikoloji ile açıklanamazdı; bu nedenden dolayı de sosyoloji psikolojinin altdalına indirgenmemeliydi?
Cvp-durkheim.
26)ona göre, istihdam yalnızca bir maddi ödül olarak maaş sağlamaz, bunun yanı sıra arkadaşlık, iş tatmini ve güçlü bir özgüven gibi maddi olmayan ödülleri de sağlar. insanların maliyeti en aza indirmek ve kârlarını arttırmak amacıyla eyleme geçtiklerini varsayar?
Cvp- Homans
27) Blau’nun toplumsal yapıya dair kanaatleri?
Cvp- Toplumsal yapı kavramı onu oluşturan parçalar ve bunları n arasındaki ilişkilerin kolay ve somut tanımlamalarıyla başlar. Parçalar insan grupları ya da sınıflarıdır, kadınlar ve erkekler, etnik gruplar ya da sosyoekonomik tabaka gibi; onlar insanların değişik grup ve tabakalarındaki konumlarıdır. Parçaların kendi içinde olduğu kadar parçalar arası bağlantılarda insanların değişik gruplar ve tabakalar içindeki toplumsal ilişkileridir. Kendi içinde olduğu kadar, birbirleri arasında olan bu bağlantılar, insanların toplumsal etkileşimlerinde ve iletişimlerinde anlam bulan ilişkilerdir.
28) yaklaşımı psikolojik indirgemecilik olarak nitelendirilmektedir?
Cvp. Homans’ın( not. toplum içinde insanların tam anlamıyla anlaşılması için sosyoloji ve psikoloji arasındaki bilgi değişimi oldukça isteklanır olsa da sosyolojiyi psikolojik temellere indirgemek her iki disiplin içinde dikkat çekici görünmemektedir.)
29)kime göre, insan toplumları derli toplu ve sistemli bir şekilde var olan, paylaşılan dşayet inanç ve çıkarlardan oluşmuş derli toplu bir yapıya sahip değildir. Aksine üye oldukları çeşitli grupların bir mücadele içinde bulunduğu , her grubun kendi gücü doğrultusunda bu mücadeleye katıldığı ve toplum içerisinde bir çatışmanın var olduğu bir yapı şeklidir?
Cvp-çatısma teoricılarına göre.
30) Çatışma yaklaşımı içinde en bilineni?
cvp- marksist yaklaşım (marxa göre; insanlık tarihi, bir şeylere sahip
olanlarla olmayanlar arasındaki bir sınıf mücadelesidir.Bu iki grubun büyüklüğünü ve üyeliğini, o toplum içerisinde yaşayan insanların ekonomik sistemle olan ilişkileri belirleme eder. bir toplumun en önemli nedenu ekonomik sistem ya da kendi deyimiyle üretimdir. Bir toplumdaki tüm zenginliğin dağılımını bu alt yapı oluşturur.
31) Marx’a göre modern toplumlarda çift bir sınıf yapısı vardır. Bunlar?
Cvp- birincisi güce, mal ve mülke sahip olan burjuvazi, diğeri ise güçsüz ve üyelerinin mal ve mülk sahipliği olmadığı proletaryadır.
32) Marx’›n yaklaşımına yöneltilen en büyük Eleştiri?
cvp- Marx’ın toplumsal yapının belirleyici nedenu olarak alt yapıya (ekonomçiftşkileri) esas önemi vermesi, siyasal, hukuksal, felsefi, dinsel ve edebi alanları içine alan üst yapıyı ihmal etmesidir.
33) Lenski’nin tabakalaşma teoriı, çatışma teoriı ile fonksiyonalizmi evrimci bir çerçevede birleşik bir teori içinde sentezleme girişimidir?
cvp-evrimci sentez teoriı.
34) insanlık tarihi boyunca toplumsal yapınının başlıca belirleyenleri nelerdir ?
Cvp-
a) insanın kalıtsal mirası(yani, organik evrim süreciyle edindiği araçlar ve davranışsal eğilimler),
b) Bu mirası arttırmak için yavaş yavaş biçimlendirdiği teknolojiler,
c) insan etkinliği ve teknolojik gelişmesine çevresel engeller, bilhassa diğer toplumlardan bilgi akışını engel olan çevreler,
d) Arazi kaynak tabanlarını koruma mücadelesi veren toplumlar arasındaki ölümcül yarış.
35) Türkiye’de toplumsal yapı üzerine yapılan ilk çalışmalar,?
cvp Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin tarafından gerçekleştirilmiştir.
36) Türk sosyoloji metninda 1945-1972 yılları arasında toplumsal yapı hakkında çalışma yapan sosyologların başlıcaları?
Cvp- Behice Boran, Mübeccel Belik Kıray, Nihat Nirun, Nevzad Yalçıntaş, ibrahim Yasa, Orhan Türkdoğan, Tahir Çağatay ve Ömer Bozkurt’tur.
37) Türk sosyoloji metninda 1985 ve sonrasında toplumsal yapı üzerine çalışma yapan başlıca araştırmacılar;?
cvp- Emre Kongar, Korkut Boratav, Birsen Gökçe, Beylü Dikeçligil, Aytül Kasapoğlu ve Mehmet Ecevit’tir.
38) “imparatorluktan Günümüze Türkiye’nin Toplumsal Yapısı I-II” ve “21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı” eserlerinde Türkiye’nin toplumsal yapısı ve değişmesini dış dünya, ideoloji ve sınıfsal gelişme ögelerini temel alarak genel bir model kapsamında çözümlemeye çalışmıştır.?
cvp-emre kongar.
39) Türk Modernleşmesi alanında yaptığı çalışmalar sonrası Türkiye’de siyaset, din ve toplumsal değişim hususlarında eserler vermiştir.
cvp- serif Mardin.
40) 1995’te yaptığı çalışması ile 1991-1992 arasında değişen ekonomik koşulların toplumsal sınıfları nasıl etkilediği sorusundan yola çıkarak, kırda ve şehirteki sınıfları tanımlamıştır.?
cvp-korkut boratav
41) “Türkiye’nin Sosyal Yapısı” (1993) adlı çalışma kime aittir?
cvp- Nur Serter
42) “Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar” adlı eserinde 90’lı yıllarda Türkiye’nin toplumsal yapısına dair göstergeleri sayısal olarak belirlemiş ve toplumsal yapının temel özelliklerini incelemiştir?
Cvp-Birsen gökce
43) “Bir Analiz Modeli Denemesi ‘Sosyal Yapı’ ve ‘Toplumsal Yapı’” isimli makalesinde sosyal (social) yapı ve toplumsal (societal) yapı kavramlarını netleştirerek, sayıtlılar ile yaklaşımlar ve model arasındaki bağlantıyı kurmuştur?
CVP- Beylü Dikeçligil .
ÜNİTE SONU
ÜNİTE-2
1) Kültür kelimesinin temel olarak dört ayrı anlamda kullanıldığı görülür. Bunlar?
Cvp-
1. Bilim alanındaki kültür: Uygarlıklar.( Batı ve İslam kültür veya uygarlığı gibi.)
2. Beşeri alandaki kültür: Eğitim sürecinin ürünüdür.( tıp,hukuk, din, sanat ve fen eğitimi; örgün ve yaygın eğitim veya öğretim gibi.)
3. Estetik alandaki kültür: Güzel sanatlardır.( Gotik, Barok, Rönesans ve Modern Sanat; görsel sanatı, müzik sanatı,)
4. Maddi (teknolojik) ve biyolojik alanda kültür: Üretme, tarım, ekin, çoğaltma ve yetiştirmedir.
2) Kültür kelimesinin kökeni?
Cvp-cultura’dan gelmektedir. Latincede, “colere”, sürmek,ekip biçmek; “cultura” ise Türkçe’deki “ekin” karşılığında kullanılmıştır. “Culture” sözcüğü 17. yüzyıla kadar Fransızcada aynı anlamda kullanılmıştır.
3) culture” sözcüğünü,ilk kim insan zekâsının oluşumu, gelişimi, geliştirilmesi ve yüceltilmesi anlamında kullanmıştır?
Cvp-Voltaire.
4) Tylor (1871) yapmıştır. Bu tanıma göre?
Cvp-“kültür veya uygarlık, toplumun üyesi olarak, insan türünün öğrendiği, edindiği bilgi, sanat, gelenek-görenek ve aynısı yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan komplike bir bütündür.”(tümcü kavrama örnek tanım)
5) Kültürün belli başlı diğer tanımları?
Cvp-Linton’a göre kültür, “bir toplumun bütün hayat şeklidir.” Wissler, kültürü “belli bir kanaatler sistemi veya tümü “ olarak görür. Benedict’e göre ise kültür, “büyütülerek bilimsel ekrana yansıtılmış bireysel psikolojidir.” Carr, kültürü “toplumdaki geçmiş davranışların biriktirilerek aktarılan sonuçları” olarak tanımlar. Malinowski ise kültürün insan gereksinmelerinin karşılanması için direkt olarak doğruya veya dolaylı olarak çalışan araç ve gereçler ile gelenek ve görenekler ve bedensel ya da kanaatyle ilişkili alışkanlıkların bütünü olduğunu ifade eder .parehe göre; insan yaşamını anlamanın ve düzenlemenin bir yoludur.
6) Murdock kültürün özelliklerini başlıklar hâlinde nasıl kısacasımiştir?
Cvp-
1. Kültür öğrenilir
Kültür, içgüdüsel ve kalıtımsal değil,)
2. Kültür tarihidir ve süreklidir: Kültür bir kUşaktan diğerine geçer, yani süreklidir. insanın diğer canlılardan ayrılan en önemli özelliği bir dili konuşabilme ve bir kültür yaratabilme özelliğidir.
3. Kültür toplumsaldır: Kültür toplumda yaşayan insanlarca yaratılır ve ortaklaşa paylaşılır.
4. Kültür, en uygun veya en uygunleştirilmiş kurallar sistemidir: Kültür, çoğunlukla en uygun kurallardan ve davranış örüntülerinden oluşsa da bireysel tutum ve davranışlar önemli ölçüde “en uygun”den ayrılır.
5. Kültür, ihtiyaçları karşılayıcı ve doyum sağlayıcıdır:
6. Kültür değişir: Değişme ahenk yoluyla gerçekleşir. Kültürler zaman boyutu içinde doğal çevreye ahenk gösterirler.
7. Kültür tümleştiricidir: Belli bir kültürün ögeleri uyumlu ve tümleşmiş bir sistemi oluşturmak eğilimindedirler.
8. Kültür bir soyutlamadır: Kültürün bir bütün veya bir sistem olduğu söylenir ama sistemin tanımlanması son derece zahmetlidir.
7) Kültürün ögeleri?
cvp-normlar, dşayetler, inançlar, semboller ve dildir.
8) yaptırımı olan kurallar tümüdür, belli bir durumda insanların nasıl davranmaları gerektiği konusu ile ilgili beklentileridir?
cvp-. Normlar
9) amaçlarımızı ve davranışlarımızı saptamade bize neyin doğru, neyin yanlış olduğunu söyleyen standartlardır?
cvp-dşayetler.
10) gerçekliğin doğası ile ilgili ileri sürülen iddialar; yani dünya ile ilgili paylaşılan fikirlerdir?
cvp-inançlar.
11) belirli bir durum veya olayı anlamlandıran şeydir.?
cvp.sembol
12) kültürü oluşturan ana ögelerden biridir?
cvp-dil
13) Türklerin kullandıkları net olarak bilinen ilk alfabesi?
cvp-Göktürk alfabesidir.( Bu alfabe 38 harf veya işaretten oluşmaktadır.)
14) Türkler sırayla temel olarak kaç alfabe kullanmıştır?
cvp-Göktürk, Uygur, Arap kökenli ve Latin kökenli olmak suretiyle dört temel alfabe kullanmışllardır.
15) başı-sonu belli olmadan süregelen olaylar olarak ele alınır?
cvp-Kültürel süreçler.
16)- Kültür kavramı içinde birden fazla kültürel süreç bulunmakla birlikte bunlardan önemli olanları?
Cvp-Kültürleme(enculturation)= Sosyal bilimlerdeki toplumsallaşma veya geniş anlamıyla eğitim.
-Kültürel yayılma(diffusion)= Belli bir toplumda, dıştan içe doğru veya içten dışa doğru, maddi ve manevi ögelerin sürekli olarak yayılması.
- Kültürleşme(acculturation)= Kültürel yayılma süreciyle gelen maddi ve manevi ögelerle, diğer kültürlerden birey ve grupların, belli bir kültürel etkileşime girmesi ve karşılıklı etkileşim sonucunda her ikisinin de değişmesi.
-Kültür yozlaşması (cultural degeneration/ aculturation)= bir merkezden çıkan ve yayılan kültürün etkisinin her zaman çıkış ve geliş yerindeki yükseklik ve derecesini koruyamayıp bozulması, yozlaşması.
- Kültürlenme(culturation)= Belli bir toplumun alt-kültürlerinden veya farklı toplumlardan kopup gelen birey ve grupların buluşması ve bir etkileşim süresi sonunda, asıl kültür ve alt-kültürlerde bulunmayan görülmemiş bir bileşime varılması, ulaşılması.
- Kültür şoku(culture shock)= Bir kültürden diğer bir kültüre giden bireylerin, yeni kültüre ahenk yapmakta karşılaştıkları güçlükler, sorun ve bunalımlar, gösterdikleri reaksiyonler.
- Zorla-kültürlenme(trans-culturation)
Bir kültüre mensup birey ve gruplar›n, baflka bir kül tür tarafından zorla değiştirilmesi.
-Kültürel özümseme(assimilation)= Bir kültürel sistemin diğer bir kültürel sistemi giderek kendine benzetmesi, kültürel egemenliği altına alması.
-Kültürel değişme ya da kültür değişmesi (cultural change)= toplumun tümüyle ya da bazı kurumlarıyla değişmesi veya değişikliğe uğraması.
17) Türk kültürü ve Türkiye kültürü farklı anlamlar taşımaktadır.türk kültürü?
cvp-Türk kavminin tarih sahnesine çıkışından başlayarak, günümüze dek süregelen ve Türklerin yerleştikleri, yaşadıkları, bugün de yaşamakta oldukları yerlerde yarattıkları, hâlen etkinliğini sürdüren kültür anlaşılmaktadır.Türkiye kültürü Türklerin yerleşmelerinden kaynaklı Türkiye denilen bu topraklarda onlardan önce var olan, onların gelişiyle büyük bir değişikliğe uğrayarak devam eden ve günümüze ulaşan kültür anlamına gelmektedir
18) Türk kültürünün ana kaynağı?
cvp-Orta Asya olduğu bilinmektedir(Türklerin dillerinden diğer bilhassa efsaneleri, töreleri ve sayıları Orta Asya kökenlidir.)
19) Türkiye kültürünün etkileyen4 kültür?
cvp-özgün Türk kültürü (Orta Asya), islam kültürü(Arap, iran), Anadolu yerli kültürleri ve Batı (Avrupa) kültürüdür.
20)kime göre; Türkiye tarih ve dil bakımından bir Doğu (Asya) kültürüdür. Türk tarihinin ve Türk dilinin kaynakları Doğu’dadır.?
cvp- Güvenç
21) Kongar, Osmanlı-Türk kültür gelişim çizgisinde dört temel öge belirlemektadır. Bunlar:?
cvp-
1. Osmanlının birinci niteliği, tüm topluma islam kültürünün egemen olmasıdır.
2. Osmanlının ikinci kültürel niteliği, seçkinlerle toplum arasında görülen ünlü kültür çiftğidir.
3 Osmanlının üçüncü niteliği, belli bir tarihten sonra, manevi kültür ögelerini dışarıdan almaya başlamış olmasıdır
4. Osmanlı kültürünün dördüncü bir özelliği, hem suçlamaların hem çözümlerin maddi kültür yerine manevi kültür alanına yöneltilmiş olmasıdır. Osmanlının çöküş sebebi belirleyici olarak maddi kültür alanında yatar.
22) Kültürün boyutlarından bir diğerini oluşturan dşayet?
cvp- toplumlarda kişiler arası güç ilişkilerindeki güç mesafesine dayanan boyuttur. ‘Güç mesafesi’ (power distance), toplumda güç dağılımındaki eşitsizliğin nasıl algılandığı hakkındadir
23) Türkiye’de, bilhassa Batı kültürüne göre farklılaşan ve Türk insanının davranışlarını şekilleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucu elde edilen bulgular ışığında kültürel açıdan şu belirlemeler yapılabilir:?
cvp-
• Toplulukçu dşayet ve normlar egemendir;
• Kadınsı dşayetler biraz daha ön plandadır;
• Güç mesafesi fazladır;
• Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir.
24) Türkiye’de 1990-2011 dönemine ait veriler incelendiğinde(Bireysel Mutluluk Düzeyi)
* 90’lı yılların başından 2001 yılına kadar insanların mutluluk düzeyinde bir düşüş eğilimi gözlenmiştir
* Türkiye’de 2007 yılında yapılan çalışmanın verilerine bakıldığında insanların % 86’sı mutlu olduğunu dile getirmiştir
* 2008 yılının son zamanlarınde ve bilhassa de 2009 yılı ortalarında zirve yaptığı ifade edilen küresel ekonomik krizin etkileri insanların mutluluk düzeyinde büyük oranda olumsuz yönde etkili olmuştur. iki bin bir yılında mutlu olduğunu (çok mutlu+biraz mutlu) söyleyenlerin oranı yalnızca % 59’du. Son araştırmada ise 2011’de mutlu olanların oranı % 77 olarak saptanmıştır. Bir diğer deyişle, Türkiye’de son 10 yıl içinde, kendisini mutlu hissedenlerin oranı 18 puan artmış görünmektedir.
25) Kurumlara güven konusu ile ilgili en dikkate dşayet bulgu?
2008 yılından bu yana orduya duyulan güvenin azalmasıdır. Silahlı Kuvvetlere tamamıyla ya da kısmen güvenenlerin oranı: 1990’de % 91, 1996’da % 94, 2000’de % 87, 2001’de % 84, 2006’da % 87, 2008’de % 90, 2009’da % 86, 2011’de % 75 düzeyindedir. Bu güven azalması en belirgin biçimde Güney Doğu Anadolu’da gözlemlenmektedir.
26) dinin esas anlamına dairdir?
Cvp-: Halkın aşağı yukarı üçte ikisi, dinin esas anlamının, insanlara iyilikten ziyade, kurallara ve ritüellere uymakta görüyor.
Sonuç-Dünya Dşayetler Araştırması’nın Türkiye’de 2011 yılına dair elde edilen bazı özet sonuçları şu şekildedir:
• Kendisini “mutlu” hissedenler (çok + biraz mutlu toplam›) % 77
• 10 üzerinden ortalama “genel olarak hayattan memnuniyet” puanı 7.31
• Hükûmete güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 61
• Orduya güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 75
• Polise güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 75
• Basına güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 41
• Başka bir dinden insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 38
• Başka milletten insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 39
• ilk kez tanıştığı insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 24
• “Bugün ülkemizde insan haklarına büyük oranda saygı gösteriliyor” diyenler % 15
• “Bugün ülkemizde insan haklarına hiç saygı gösterilmiyor” diyenler % 16
• Kendisini “dindar” olarak tanımlayanların oranı % 81
• Oruç tuttuğunu söyleyenlerin oran› % 87
• Namaz kıldığını söyleyenlerin oran› % 70
• Cehenneme inananların oran› % 97
• Son Kurban Bayramı’nda kurban kestiğini söyleyenlerin oran› % 57
• Ramazanda, lokantaların iftara kadar kapalı kalması gerektiğini düşünenler % 44
• Kadının plajda mayo giymesinin günah olduğunu düşünenler % 61
• “Din esas olarak öteki dünyaya anlam kazandırır” görüşüne katılanlar % 79
• Tanrı’ya inanmayan politikacıları göreve layık bulmayanlar % 55
• Yönetim görevlerinde dini tüm insanların bulunmasını› faydalı görenler % 51
• Dine ve dinî dşayetlere saldıran kitap ve yayınların yasaklanmasını isteyenler % 63
• Cem evlerine camiler gibi ibadethane statüsü verilmesini doğru bulanlar % 58
• “Bilim ile din çelişirse, her zaman din doğrudur” görüşüne katılanlar % 77
• Tek doğru dinin kendi dinleri olduğunu söyleyenler % 79
• Yaşlı insanların toplum üzerinde bir yük teşkil ettiğini düşünenler % 32
• Yaşlıların gereğinden çok siyasi güce sahip olduğunu düşünenler % 57
• Güvenlik amacıyla silah ya da bıçak taşıdığını söyleyenler % 8
• işini kaybedip, yeni iş bulamamaktan endişe duyanlar % 68
• Telefonlarının dinlenip, e-postalarının okunmasından endişe duyanlar % 52
• Çocuklarına iyi bir eğtim sağlayamamaktan endişe duyanlar % 76
• Bazı koşullarda, adaletin sağlanması için savaşın zorunlu olduğunu düşünenler % 43
• Son bir yıl içinde, yeterli yemek bulamadığını söyleyenler % 15
• Evlerinde bulaşık makinesi bulunanlar % 49
• Yazlık evi olanlar % 7
• Evliliğin modası geçmişbir kurum olduğunu düşünenler % 8
• Seyrek de olsa, bilgisayar kullananlar % 53
• Beyana göre, ortalama erkek boyu 173.8 cm
• Beyana göre ortalama kadın boyu 163.5 cm
• Beyana göre ortalama erkek kilosu 75.95 kg
• Beyana göre ortalama kadın kilosu 66.59 kg
• Ortalama beden kitle endeksi 25
• Sigara içmeyenlerin oranı % 63
>
ÜNİTE-3
1) Türkiye’de bireylerin kişilikleri, ağırlıklı olarak ?
cvp-aile ilişkileri vasıtasıyla biçimlenir.
2)Türkiye’ye aile yapısı açısından bakıldığında en hızlı değişen etkenlerin başında?
cvp- nüfus özelliklerinin olduğunu görürüz.
3) 2000 yılındaki nüfus sayımında?
cvp- 67.803.927 kişiolan Türkiye nüfusu, 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla 74.724.269 kişidir. Son sayıma göre ülke nüfusunun % 76,8’i il ve ilçe merkezlerinde yaşamaktadır.
4) 2011 yılındaki nüfus sayımına göre?
nüfusun %50,2’sini (37 milyon 532 bin 954 kişi) erkekler, %49,8’ini (37 milyon 191 bin315 kişi) ise kadınlar oluşturmaktadır.
5) Fonksiyonalist bakış ile ailenin analizi üç temel soruyu içerir:?
Cvp-
1. Ailenin fonksiyonları nelerdir?
2. Aile ile sosyal sistemin diğer parçalaru arasundaki işlevsel ilişkiler nelerdir?
3. Ailenin onun üyeleri için fonksiyonları nelerdir?G. Peter Murdock’a göre ailenin bütün milletlerda evrensel olarak nitelendirilebilecek dört temel fonksiyonu vardır:
1. Cinsel fonksiyonu,
2. Yeniden üretim fonksiyonu,
3. Ekonomik fonksiyonu,
4. Eğitim fonksiyonudur
6) izole edilmiş çekirdek aileyi modern sanayi toplumundaki tipik aile şekli olarak tanımlayan Talcott Parsons’a (1955) göre ise ailenin temel ve indirgenemez iki fonksiyonu vardır:
1. Çocukların birincil sosyalizasyonu
2. Toplum nüfusunun erişkin kişiliklerinin sabitlenmesi. Ona göre aileler insan kişilikleri üreten fabrikalardır. ilk sosyalizasyon sıcaklık, güvenlik ve karşılıklı destek ister.
7) Aileye eleştirel yaklaşan E. Vogel ve N. Bell’e göre?
Cvp- ailenin olumlu işlevlerinin yanı sıra olumsuz fonksiyonlarıda vardır. Ailenin kimin için ve ne için fonksiyonel olduğu sorusu onlar için önemlidir. Zira çiftler arasğnda çözülmemiş çatışmaların ve streslerin düşmanlığı çocuğa yansır.
8) D. Cooper (1972)’ın eleştirisine göre?cvp- aile “kendi” olmayı ve insanların kendi bireyselliklerini yaratma özgürlüklerini reddeder. Aile, bireyleri sınırlayıcı olan rollerde uzmanlaştırır. Böylece bireylerin davranışları dar kalıplarla sınırlanır ve benliğin gelişimi engellenir.
9) Aileye Marksist bakışta ise Engels’in (1995) evrimci görüşü egemendir. Ona göre?
Cvp- insan evriminin ilk aşamalarında ailenin varlığından söz edilemez zira bu dönemde üretim güçleri ortak olarak sahiplenir. Rastgele cinselliğin ve cinsel ilişkilerin olduğu bu toplumu sınırlayan kurallar yoktur. Tek eşli çekirdek aile, özel mülkiyetin ortaya çıkmasıyla belirginleşir ve üretim güçlerinin özel mülkiyeti ve devletin varlığı ortaya çıkar.
10) Özbay (1998: 169)’a göre?
cvp- Türkiye’deki aile çalışmaları daha fazla geniş aile ve çekirdek aile oranlarını karşılaştırır. Geniş hane tiplerinin geçiş zamanlarınde işleyen tampon mekanizmalar olduğunu Ereğli araştırmasında belirten Mübeccel Kıray gibi Ferhunde Özbay da bugünkü geniş ailelerin geçici birimler olduğunu belirtir.Dolayısıyla şehirsel bölgelerdeki geniş aileli hane tipleri “geleneksel hayat tarzı”nı temsil etmez ve geçim stratejilerinden birisi olarak ortaya çıkar.
11) Kent nüfus oranı 2000 yılında?cvp- % 64,9 iken köy nüfus oranı % 35,1 olarak ölçülmüştür. Oysa 2007 yılında şehir nüfus oranının % 70,5, köy nüfus oranının % 29,5 olduğunu görürüz
12) 1980’li yıllarda yapılan kırsal aile çözümlemelerine baktığımızda?
Cvp- 1950’lerde başlayan kırsal dönüşüm süreçlerinin şehirleşme, sanayileşme ve kapitalist gelişme kapsamında
analiz edildiğini görürüz. Oysa 1980 yılıyla beraber ortaya çıkan neoliberal veya diğer adıyla yapısal ahenk siyasaları Türkiye tarımının ekonominin en zayıf sektörü hâline gelmesine neden olur.
13) Kırsal alanlarda aile?
cvp- bağımsız bir ekonomik birim olmaktan çıkar. Üretime katılan aile emeği farklılaşır ve aile geçimini sağlamak için emeğini aile dışı işletmelere satar
14) nüfusun büyük oranının tarımdan ve topraktan kopup tarım dışı alanlarda, sanayide, komplike örgütlerde ve kaynaklısı ile köyden diğer yerlerde, şehirlerde hayatlarını kazanmaya ve yaşamaya başlamaları demektir ?
cvp-şehirleşme
15) bir taraftan kır ailesinin alışkanlıkları, tutumları ve dşayet yargılarıyla çevrili diğer yandan şehir yaşantısının etkisi altında kalan bir aile tipidir?
cvp-gecekondu ailesi.
16) “Köylü olarak düşünürüm, kendimi köylü olarak görürüm. Çünkü karın üstünde yalınayak odun topluyorduk ki yakak köyde biz. insan halini unutur mu? Ben onu unutup da kentli olamam. Dünya kadar variyetim (varlığım, malım) olsa gine olamam”
cvp-Tahire Erman .
17) Kadınların ve ailelerin şehire göç etme arzularıni arttıran etkenler vardır. Bunlar;?
CVP- “köy kadınlarının şehrin üstünlüklerinı keşfetmeleri”, “kocanın ailesinin kontrol ve baskısından uzaklaşmaları ve kocalarıyla yakınlaşmaları”, “şehir yaşamının cazibesi”, “şehire göç etmiş akrabaların ve köylülerin şehire karşı hevesi ve şehir ile ilgili beklentileri arttırmaktaki rolü” olarak ortaya çıkar.
18) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından 2008 yılında yapılan “Türkiye’de Demografik Dönüşüm” araştırmasına göre?
cvp- Türkiye’de hem erkeklerin hem de kadınların iş gücüne khamle oranları azalmaktadır.
19) Demokratik bir aile yapısının gelişmesine ve evlilik birliği içerisinde eşit haklar ve sorumluluklar getirilmesi amacıyla değiştirilmiştir?
Cvp- 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu tamamıyla değiştirilmiştir.
20) 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu ?
cvp-74.724.269 kişidir.
21) Aile yapısının daha eşitlikçi olması bireylerin evliliklerini sürdürmeleri üzerinde olumlu veya olumsuz bir etkisi olmadığını evlilik istatistiklerine bakarak anlayabiliriz.
Cvp-Türkiye’de 18 ve daha yukarıya yaştaki evlilik yapan bireylerin % 95,7’si bir defa, % 4’ü iki defa, % 0,3’ü üç ya da daha çok sayıda evlilik yapmıştır. Türkiye’de evli olanların çoğunun ilk evliliklerini sürdürdükleri söylenebilir.
22)Doğurganlık?
cvp_2009 yılında canlı doğan çocuk sayısı 1.254.946 iken, 2011 yılında canlı doğan çocuk sayısı 1.238.970’tir. 2010 yılındaki doğumların % 51’i erkek, % 49’u kızdır. Türkiye’de doğurganlık hakkında istatistiklere baktığımızda 15-19 yaş arasındaki kadınların doğurganlık hızı 1993 yılında % 56, 1998 yılında % 60 iken bu oran 2003 yılında % 46’ya gerilemiştir. Türkiye’de kaba doğum hızı 1990 yılında % 25,2 iken yılında ise % 18,7’ye2000 yılında % 20,2, 2006 gerilemiştir. Türkiye’de kaba doğum hızı 2010 yılında % 17,0, genel doğurganlık hızı ise %71,5’tir .
23) Evlilik birliği, ortak hayatın sürdürülmesi eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmışsa, şiddetli geçimsizlik sebebiyle açılır.
cvp- boşanma davası
24) Aile Mahkemesi hâkimi;görevleri?
Cvp-
• 6284 sayılıYasa’ya dair tedbir almakla görevlendirilmiştir.
• Boşanma, maddi manevi tazminat, nafaka, velayet, evlat edinme, vesayet, babalık, tanıma vb. gibi aile hukukuna dair davalara bakmakla görevlendirilmiştir.
• Baktığı davalar esnasında çocuklar ve erişkinlerin haklarının korunmasına yönelik birçok eğitici, koruyucu ve sosyal tedbirleri almakla görevlendirilmiştir.
• Evlilik birliği sürerken eşlerin beraber karar vermesi gerektiği durumlarda anlaşma sağlanamadığı takdirde karar vermekle görevlendirilmiştir.
• Eşler arasında mal rejiminin (edinilmiş mallara katılma, mal ortaklığı, paylaşmalı mal ayrılığı) tasfiyesini yapmakla görevlendirilmiştir.
25) Türkiye’de 2007 yılında? Cvp- 638.311 çift evlenirken
94.219 çift ise boşanmıştır.
26) evlilik birliği içerisinde eşit haklar ve sorumluluklar gelmesi boşanma sayısını arttırmamış, tam tersi azaltmıştır.
cvp- Yeni Medeni Kanunun 01.01.2002 de yürürlüğe girmesiyle beraber.
27) Türkiye’de 2007 yılı verilerine göre?
cvp- boşanmaların % 41,8’i evliliğin ilk 5 yılı içinde, % 22,5’i ise 16 yıl ve daha çok süre evli olan çiftlerde gerçekleşmiştir 2011 yılının IV. Dönemi’nde meydana gelen boşanmaların % 39,7’si evliliğin ilk 5 yılı içinde, % 24,9’u ise 16 yıl ve daha çok süreli olan evli çiftlerde gerçekleşmiştir
28) 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun,?
cvp- 08-03-2012 tarihinde 6284 sayılı AiLENiN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞiDDETiN ÖNLENMESiNE DAiR KANUN olarak değiştirilmiş ve 19-03-2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
29) Alo 183 telefon hattı?
cvp- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı olarak şiddete uğrama tehlikesi altındaki kadın ve çocuklara, psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık hizmeti vermek için kurulmuştur.
30) 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a mülki amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları da eklenmiştir.bunlar?
cvp-
a) Kendisine ve gerekiyorsa birlikteindeki çocuklara, bulunduğu yerde ya da diğer bir yerde makul barınma yeri sağlanması,
b) Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması,
c) Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi,
ç) Hayati tehlinetin bulunması hâlinde, ilgilinin isteği üzerine ya da resen geçici koruma altına alınması,
d) Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılmasını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altıyaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması,
e) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde birinci fıkranın (a) ve (ç) bentlerinde bulunan tedbirler, ilgili kolluk amirlerince de alınabilir. Kolluk amiri evrakı en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk işgünü içinde mülki amirin onayına sunar. Mülki amir tarafından kırksekiz saat içinde onaylanmayan tedbirler kendi kendine kalkar.
32) Yeni Türk Ceza Yasası:?
Cvp-
• Töre cinayetlerini cezalandırmaktadır.
• Birden çok evliliği ve imam nikâhını yasaklamaktadır.
• Resmî nikâh yapılmadan gerçekleştirilmek istenen dinî nikâhları cezalandırmakta ve engel olmaktadır.
• Evlilik içi tecavüzü suç saymaktadır.
• iş yerinde, eğitim kurumunda ya da aile içinde taciz ve tecavüzü cezalandırmakta, mağdurun bu eylem sonucu işsiz kalması, eğitim kurumunu terk etmesi ya da aileden ayrı kalması hâlinde verilen cezayı arttırmaktadır.
• Tecavüz sonucu hamile kalan kadının kendi talebinin bulunması hâlinde (hamileliğini 20 haftayıgeçmemiş olması koşulu ile) hastane ortamında olmak koşulu ile kürtaj olmasına izin vermektedir.
• Aynı konutta yaşanan beraberliklerde kötü muamele ve şiddeti cezalandırmaktadır.
• Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmemeyi suç saymaktadır.
• Hâkim ve savcı kararıolmadan yapılacak bekâret denetiminü (birçok genital muayeneyi) yasaklamaktadır.
33)
• Aile konutuy ile ilgili hukuki prosedürler söz konusu olduğunda (....) eşlerden her biri diğerinin açık rızasına muhtaç olacaktır [md.194.)
• Konutu seçme hakkı eşlere beraber tanınantır [md.186/1],
• Eşler evlilik birliğini beraber yönetirler [md.186/2],
Kadın soyadını, kocasınınkinden önce gelmek üzere kullanma hakkına sahiptir . [md.187)
• Eşler evlilik birliğini beraber temsil eder [md.188],
• Eşler çocukların velayetini beraber kullanırlar [md.336],
• Evlilik birliği devam ederken veya eşler ayrı yaşarken kadınlar nafaka isteğinde bulunabilirler.
Sonuç>>>
Türk Medeni Kanunu, eşlerin oturdukları konuttan faydalanma ve kullanma hakkınıetkileyen hukuksal prosedürlerde tek başına değil, beraber hareket etme ve karar verme zorunluluğunu getirmiştir. Hiç kimse zorla evlendirilemez. Herkes evleneceği kişiyi seçme hakkına sahiptir. Nafaka davalarında nafaka alacaklısının yerleşim yeri yetkili kılınmıştır [md.177], Yeni Medeni Yasa ile kadının ev içindeki emeği, ailenin geçimine katkı olarak değerlendirilecektir.
TBMM Töre ve Namus Cinayetleri Araştırma Komisyonu Raporu’na göre, namus cinayetleri ile geleneksel yapılanmalar arasında önemli bir ilişki vardır. Nevin Tahincioğlu’na göre geleneksel yapılarda hiyerarşi ve itaati öngören geleneksel kültür sık görülür. Bu kültürel yapıiçerisinde “kadın ve erkeğin fiziki mekânı paylaşmamasını öneren dinsel ve kültürel inançlar hâkim ve bu inançlar, aile, aşiret, hemkentilik, cemaat ilişkilerinin yaygınlığına bağlı olarak, birey üzerinde toplumsal baskının yüksek oluşuna işaret ediyor” Namus kavramı, kadın cinselliğinin bilhassa Akdeniz ve Orta Doğu toplumlarında kontrolü problemu olarak ortaya çıkmaktadır. Adalet Bakanlığının verilerine göre, Türkiye’de kadınlara yönelik cinayet oranı 2002 ile 2009 yılları arasında % 1400 artış gösterdi. 2002 yılında öldürülen kadın sayısı 66 iken bu rakam 2009’ın ilk yedi ayında bu sayı 953’e çıktı. Resmî kayıtlara göre, 2003’te 83, 2004’te 128, 2005’te 317, 2006’da 663, 2007’de 1011, 2008’de ise 806 kadın cinayeti işlendi.
unıte sonu…
ÜNİTE-4
1) Demokratik bir toplumda, vatandaşların en rahat biçimde ulaşmasına imkân tanınması gereken kamusal hizmetlerinin başında gelmektedir.
cvp-eğitim
2) Eğitimin kamu tarafından finanse edilmesi ve topluma eşit olarak sunulması,kamu kaynaklarıyla mümkün olur. Kaynakların boşa gitmemesi için?
cvp-topluma sunulan eğitimin içeriğinin, bugünün gereksinimlerini karşılayacak ve gelecekte oluşacak problemlerin çözümüne katkı sunacak şekilde düzenlenmesi büyük önem taşır.
3) Toplumdaki bütün kurumların toplumsal ihtiyaçları karşılamak üzere var olduğu biçimindeki argümanlarından kaynaklı Durkheim’ın adıyla beraber anılan fonksiyonelci yaklaşıma göre,?
cvp-eğitim kurumunun fonksiyonu, toplumsal sürekliliğin sağlanması için gerekli norm ve dşayetlerin aktarılmasıdır. Toplumsal işleyişin devam edebilmesi ve istikrarının sağlanabilmesi için toplumun gereksinim duyduğu benzer dşayet ve ilkeleri taşıyan “insan tipi”nin yetiştirilmesi görevi eğitime düşmektedir. Durkheim “Eğitim ve Toplumbilim” kitabında, eğitimin temel liderlünü bireysel yetenek ve potansiyelin toplumun gereksinimleri doğrultusunda geliştirilmesi olarak açıklamaktadır.
4) fonksiyonelci ve marxsist çatışmacı Kurama göre?
Cvp- eğtim, mevcut toplum dşayetlerinin korunmasıve sürdürülmesini sağlayan bir toplumsal kurum iken, Marxist Çatışmacı Kuram’da toplumsal, ekonomik ve politik düzenin bir parçası olarak toplumda var olan eşitsizlikleri tekrar üreten ve meşrulaştıran bir kurumdur.
5) Kültürel sermaye?
cvp-bireylerin veya grupların eğitim başarısı ve sosyal statülerine ailenin geçmişinin (arka plan) ve eğtimin katkısını ifade etmektedir.
6) eğitimde eşitliğ i “eğitimde fırsat eşitliği”ne indirgemektedir. Yeteneğe vurgu yapan “fırsat eşitliği” ilkesi toplumsal, siyasal ve ekonomik kökenlerine bakılmaksızın hernet yetenek ve becerileri ölçüsünde yarışlabileceğini öngörmektedir?
cvp-fonksiyonelci yaklaşım.
7) 1924 yılına kadar süren 600 yıllık Osmanlı eğitim sisteminin genel özellikleri ?
Cvp-Osmanlı imparatorluğu’nun eğitim ve öğretim işlerinde bir birlik söz konusu değildir. Okullar yalnız belirli tarihî zorunluklara yanıt vermek üzere birbiri yanına sıralanmıştı. Hatta temsil ettikleri dünya görüşü yönünden birbirlerine karşıt olan kuruluşlar manzarasındaydı. 19. yüzyılın ortalarına kadarki eğitim sistemi bir dereceye kadar tümlüklü bir yapıya sahipti. Bu karışıklık ve karşıtlık ise bilhassa 1839 yılındaki Avrupalılaşma yolundaki reformlardan sonra başladı.
8) 1839’daki Tanzimat Fermanı ve Yenileşme Dönemi’ne kadarki eğitim sistemi genel hatlarıyla?
cvp-bir feodal-teokratik düzeni temsil etmektedir
9) 1839’da Tanzimatla başlayan Avrupalılaşma hareketinden sonra, bu sıraladığımız okulların yanı sıra Avrupa tipi laik okullar kuruldu. Bu okullar?
cvp-ilköğretim okulları olarak hizmet veren “Mekteb-î iptidaiye”; ortaöğretim okulları olan “idadiye,” “Rüştiyeler” ve “Sultaniye”; yükseköğretim olarak hizmet veren “Darülfünun” Okullarıydı.
10) Osmanlı Devleti’nde eğitim?
cvp- uzun yıllar kendi içinde kademelere ayrılan medreselerle yönetici zümrelerin yetiştirilmesinde kullanılan Enderun Mektebi vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu mektep dışında, devletin eğitimle olan bağı son derece sınırlı olmuş, ülke içindeki okulların açılıp işletilmesi dinsel örgütlenmeler paralelinde gerçekleştirilmiştir.
11) Bugünkü Türkiye eğitim sistemi kurulmuştur?
cvp- 1924-1926 arasındaki eğitim reformları vasıtası ile.
12) Türkiye eğitim sistemi bugünkü ana biçimini?
cvp- I. Dünya Savaşı sonunda, 1923-1930 yılları arasındaki Cumhuriyet reformları çerçevesi içerisinde kazanmış ve günümüze kadar da önemli bir değişikliğe uğramaksızın gelişimine devam etmiştir.
13) Cumhuriyet tarihi boyunca eğitim?
cvp- çağı yakalama ve modernleşme hedeflerini gerçekleştirme aracı olarak her zaman ağırlıklı bir yer tutmuştur.
14) Cumhuriyet kadroları ve Atatürk, Türkiye’yi modernleştirmek ve Batı ülkeleri standartlarına taşımak için?
cvp- politik, toplumsal ve kültürel alanda çoğu köklü reformları gerçekleştirmiştir. Bunların en önemlisi şüphesiz laikliğin kabul edilerek dinin yalnızca devlet işlerinin değil, toplumsal ve kültürel hayatın da dışında bırakılmasıdır.
15) Cumhuriyetin ilanından hemen sonra 3 Mart 1924’te cıkarılan?
cvp- eğitim üzerinde devlet otoritesini mutlaklaştıran, temel amacı ülke içindeki tüm eğitim kurumlarını tek bir merkeze bağlayan Tevhid-i Tedrisat Kanunu menfaatildı.
16) Okullaşma oranı;?
cvp- eğitimin yaygınlığı ile ilgili fikir vermektedir. Bir öğretim düzeyinde okullaşma oranı, bu düzeydeki okullara kayıtlı olan çocuk sayısının, bu düzeydeki okul çağında olan toplam nüfusa bölünmesiyle elde edilmektedir.
17)Türkiyedeki eğitim sisteminin işleyişi ve problemleri?
Cvp- Eğitim sistemi, öğrencilerin hem eğitimsel hem de sosyal gereksinimlerini yeterli düzeyde karşılamamaktadır. Eğitimin gereksinimleri yeteri kadar karşılayamaması, hem ekonomik ve politik sistemde çarpıklıklara neden olmakta hem de sosyal ve kültürel konularda ciddi olumsuzluklar doğurmaktadır. Eğitim sistemi, Millî eğitim mahalli düzeydeki okullara kadar uzanan bürokratik bir yapı içerisinde prosedürekte; eğitimde yenileşme çalışmaları da genelde merkezden başlamakta ve merkezden yönlendirilmektedir. Türkiye eğitim sistemi, merkeziyetçi, bürokratik ve toplumun gereksinimlerini karşılamaktan uzak
görünmektedir. Bunun yanı sıra sistemin fiziksel altyapı, donanım, derslik ve öğretmen eksikliği, okullaşma düzeyinin düşüklüğü, eğitimde fırsat eşitsizliği ve başarı düzeyinin düşüklüğü gibi birçok problemu bulunmaktadır.
18- Beşeri sermaye yatırımının temel öğelerindan biri olan eğitim harcamaları?
cvp) emeğin verimliliğini yükselten, üretimi ve kişi başına düşen geliri artıran harcamalardır. Eğitim harcamalarına kaynak tahsis edilebildiği oranda ekonomik kalkınmanın hızlandırılmasına önemli katkıda bulunulacaktır. Oysa, Türkiye gibi sosyal problemlerin ekonomik problemler kadar önem taşıdığı, hızlı nüfus artışına sahip ülkelerde, eğitim harcamaları üzerinde bir baskı vardır.
19) Eğitime yapılan kamu harcamaları açısından?
cvp- Türkiye eğitime en az kamu kaynağı ayıran OECD ülkesidir. 2006 verilerine göre Türkiye’de ilköğretim düzeyinde kamu kaynaklı öğrenci başına harcama, OECD ortalamasının beşte biri kadardır. Ortaöğretim düzeyinde ise Türkiye’nin yaptığı harcama, OECD ülkeleri ortalamasının aşağı yukarı dörtte biridir.
20) Ülkemizde öğretmen Yetiştirmede?
CVp- çok ciddi problemler yaşanmakta, öğretmenlerimize gerekli olan yaşam standartı ve mesleki gelişimi imkânları yeteri kadar sağlanamamaktadır.
21) eğitimin bugünkü problemlerinın yapısal nedenlerinden en önemlisidir.?
cvp- Eğitimde düzenleyici bir siyaset üstü bir kurumun olmaması ve uzun vadeli planlamanın eksikliği
22) eğitim sistemimize son derece geniş perspektiften dönüş sağlayarak, zengin bir değerlendirme ve geliştirme kaynağı olarak kullanmak mümkün?
cvp- Uluslarası çapta değerlendirme ve karşılaştıma yapan PiSA(Uluslararası Öğrenci Başarısını Belirleme Programı) türü sınavlardan elde edilen sonuçlar.
23) Küreselleşmeyle beraber önemli eğilimler?
Cvp.öğrencilerin bir khamlecı değil,“müşteri” olarak görülmesidir. Son zaman küreselleşmeyle beraber, temel bir toplumsal hak ve bir kamu hizmeti olan eğitimin özel ve paralı hâle getirilmesi daha çok gündeme getirilerek, kamu
hizmeti niteliğini zayıflatma veya kamu hizmeti olmaktan menfaatilma duruma getirilmeye çalışıldığı görüntüsü vermektedir. Üniversiteler, eğitimin toplumsal bir olgu olarak ele alındığı mekânlar olmaktan çıkartılıp, tek boyutlu yani yalnızca sermayenin “aktivite/kârlılık” iş yaptığı “ekonomik mekanlar” hâline “getirilme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedir.
==Sonuç=
Küreselleşmeyle beraber toplumsal anlamda ise toplumsal ihtiyaçlar çevresinde tanımlanan eğitimin amaçları, bunlardan daha ziyade piyasanın amaçlarına göre biçimlenmeye başlamıştır. Bu durum bunun yanı sıra neoliberalizm sürecinin Türkiye’de de etkinleştiğini göstermektedir. Türkiye’de eğitimde reform girişimleri, sistemin özüne dokunmadan, siyasal çıkar elde etmek amacıyla tümlükten uzak yapılmakta ve bu yüzden beklentileri karşılayamamaktadır.
Türkiye’de ve biroldukça azgelişmiş ülkede kişilerin eğitim ile ilgilin faydalanma şekillerinin hâlâ sahip oldukları toplumsal, ekonomik ve kültürel özelliklere göre biçimlendiğini söylemek mümkün olabilir. Türkiye’de eğitim harcamalarının GSMH ve Konsolide Bütçe içindeki payının son yıllarda nispi bir artış gösterdiği görülmektedir. Ancak, harcama kalemleri incelendiğinde, bu artışlın genelde personel giderlerindeki artış tan kaynaklandığı görülmektedir.Diğer cari ve yatırım harcamalarının yeteri kadar artmamasıve bilhassa yükseköğrenimde eğitim isteğini ve öğrenci sayısının artmış olması; kişi başına eğitim harcamasını düşürmekte, bundan dolayı eğitim kalitesinde bozulmanın göstergesi olmaktadır.
SORU- CEVAP ÇALIŞMALARI 1-2-3-4 ÜNİTENİN TAMAMI
ÜNİTE-1
1)insanları etkileyen gerçek ilişkiler tümüdür?
Cvp-toplum.
2) Toplumsal yapı kavramı hangi acıdan önem tasımaktadır?
Cvp- toplum içinde olup biteni gözlemlemeye,açıklamaya ve analiz etmeye yardım eden bir araç olması açısından önem taşımaktadır.
3) çeşitli toplumların yapısını, toplumsal olayları, toplumsal gelişmeleri, toplumsal ilişkileri ortaya koymaya ve bu konularda yasalara ulaşmaya çalışan sosyolojinin asli kavramlarından biridir?
Cvp-toplumsal yapı kavramı.
4)toplumsal yapı kavramı ilk kim tarafından kullanılmıştır?
Cvp- Herbert Spencer.
5)kime göre; toplumsal yapı, toplumuoluşturan temel grup ve kurumlardan meydana
gelmektedir. Bu yaklaşıma göre toplumsal yapı sadece kurumsal düzenlemeleri ve sosyal gruplar arasındaki ilişkileri kapsamaktadır?
Cvp- Ginsberg
6) toplumsal yapı kavramını somutnüfustan hareketle bireyler arası davranışlardaki roller kapsamında açıklamaktadır?
Cvp- Nadel
7) “kurum” kavramının anahtar biriminin rol olduğunu ve kurumun da sosyal yapı kavramındaki temel birim niteliği taşıdığını ileri sürmektedir?
Cvp- Gerth ve Mills.
8) kişinin çevresini kültürel ve toplumsal olmak suretiyle iki farklı yapının oluşturduğunu ileri sürmektedir. Kültürel yapı, belli bir toplum veya grup üyelerinin ortak davranışlarını yöneten örgütlenmiş bir dizi normatif dşayetlerdir. Toplumsal yapı ise bir toplumun veya grubun üyelerinin çeşitli biçimlerde içinde bulundukları örgütlenmiş bir dizi toplumsal ilişkilerdir?
cvp-merton.
9) Toplumsal yapının parçaları?
Cvp- toplumsal statü, toplumsal rol, toplumsal gruplar, toplumsal sınıf, toplumsal ağ, toplumsal kurumlar ve kültürdür.
10) kişinin toplumsal yapı içinde bulunduğu konumdur.
cvp-STATÜ
11) bir grup veya toplum içindeki insanların sınırları belirlenmiş olarak oynadıkları bir oyundur?
cvp-ROL
12) Toplumda aynı statüde bulunan kişiler farklı şeyler yaparlar, bu farklılığı ortaya çıkaran?
CVP-ROL. (Örneğin, aynı çatı altında yaşayan komşular birbirlerini tanıma, samimiyet ve görüşme sıklığı açısıdan aynı olmayabilir.)
13) en az iki kişiden meydana gelen, benzer dşayet ve beklentileri paylaşan bireylerin derli toplu etkileşimleri sonucu ortaya çıkan bir birleşmedir.
cvp-Toplumsal grup.
14) En ufak grup iki kişiden oluşan çift?
Cvp. Diad(Evli çiftler buna örnek verilebilir. Bu çiftye bir kişi daha katılır ve grup üç kişiden oluşursa bu kez üçlü yani “triad” ismini alır)
15) insanların toplumsal ve ekonomik pozisyonlarına göre bu pozisyonun bilincinde olsun ya da olmasın bölünmeleridir?
Cvp-Toplumsal sınıf.
16) Sosyal bilimciler hem gelişmiş hem de gelişmekte olan toplumlarda üç temel sınıfın varlığına işaret ederler. Bunlar?
Cvp-
a) Üst sınıf: Büyük ölçekli sermaye, mülk ve rant sahiplerinden oluşan ve burjuvazi şeklinde de anılan bir sınıftır.
b) Orta sınıf: Kendi içinde eski orta sınıf ve yeni orta sınıf olmak suretiyle ikiye ayrılır. Eski orta sınıf Endüstri Devrimi ile beraber ortaya çıkan, az sayıda işçinin çalıştığı ufak ve orta ölçekli işletme sahiplerinden ve kendi hesabına çalışan esnaf ve zanaatkârlardan oluşmaktadır.
c) Alt sınıf: Kamu ve özel sektörde vasıfsız ve düşük ücretli işlerde işçi statüsünde çalışan ve bu nedenden dolayı işçi sınıfı olarak adlandırılan sınıftır.
17) bireyin hem grup içinde hem de diğer gruplar, kuruluşlar ve kurumlarla olan tüm ilişkilerini içine alan ağdır. Bu ağ, ailemizi, arkadaşlarımızı, diğer grupları ve ilişkide olduğumuz diğer bireyleri kapsar?
Cvp-toplumsal ilşkiler ağı.
18) toplumun yapısı ve temel dşayetlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur?
Cvp-Toplumsal kurum.
19) toplumda yaşayan insanların tüm öğrendikleri ve paylaştıklarını içine alan bir kavramdır?
Cvp-kültür.
20) Toplumsal yapıyı açıklayan teorilerın başlıcaları?
Cvp-yapısalcılık, yapısal fonksiyonalizm, sosyal alışveriş teoriı, çatışma teoriı ve evrimci sentez teoriıdır.
21) Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en kolay ve doğru tanımına göre?
Cvp-“ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır.
22) sosyolojide birbirleriyle karşılıklı bağımlı parçalardan oluşan birimlerin yani toplumsal yapıların çalışılmasını amaçlamıştır?
Cvp-Yapısal fonksiyonalizm.
23) Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri tartısan kişi spencer dir.
Spencer’in toplumu yaşayan bir organizma olarak görmesi tartışması hangi noktalarda kısacasınebilir:?
Cvp-
1. Toplum ve yaşayan organizma her ikisi de büyüme eğilimi gösterirler.
2. “Toplumsal bünyeler” (social bodies) ve “canlı bünyeler” (living bodies) her ikisi de hacimce büyürlerken yapıca da büyürler.
3. Canlı bünyeler ve toplumsal bünyelerde her bir parça bir fonksiyon ya da amaca hizmet eder.
4. Hem canlı hem de toplumsal sistemlerde parçaların birinde meydana gelen bir değişme diğer parçaları ve sonunda tümü etkilemektedir.
5. Parçalar birbirine bağımlı olmakla birlikte bağımsız olarak incelenebilirler.
24) Amerikan sosyolojisinin 1920’li ve 1930’lu yıllardaki gelişmesinde önemli bir yere sahip olan saf bir sosyolojiyi temsil eder?
Cvp-Yapısal fonksiyonalizm.
25) kime,göre toplumsal olgular psikoloji ile açıklanamazdı; bu nedenden dolayı de sosyoloji psikolojinin altdalına indirgenmemeliydi?
Cvp-durkheim.
26)ona göre, istihdam yalnızca bir maddi ödül olarak maaş sağlamaz, bunun yanı sıra arkadaşlık, iş tatmini ve güçlü bir özgüven gibi maddi olmayan ödülleri de sağlar. insanların maliyeti en aza indirmek ve kârlarını arttırmak amacıyla eyleme geçtiklerini varsayar?
Cvp- Homans
27) Blau’nun toplumsal yapıya dair kanaatleri?
Cvp- Toplumsal yapı kavramı onu oluşturan parçalar ve bunları n arasındaki ilişkilerin kolay ve somut tanımlamalarıyla başlar. Parçalar insan grupları ya da sınıflarıdır, kadınlar ve erkekler, etnik gruplar ya da sosyoekonomik tabaka gibi; onlar insanların değişik grup ve tabakalarındaki konumlarıdır. Parçaların kendi içinde olduğu kadar parçalar arası bağlantılarda insanların değişik gruplar ve tabakalar içindeki toplumsal ilişkileridir. Kendi içinde olduğu kadar, birbirleri arasında olan bu bağlantılar, insanların toplumsal etkileşimlerinde ve iletişimlerinde anlam bulan ilişkilerdir.
28) yaklaşımı psikolojik indirgemecilik olarak nitelendirilmektedir?
Cvp. Homans’ın( not. toplum içinde insanların tam anlamıyla anlaşılması için sosyoloji ve psikoloji arasındaki bilgi değişimi oldukça isteklanır olsa da sosyolojiyi psikolojik temellere indirgemek her iki disiplin içinde dikkat çekici görünmemektedir.)
29)kime göre, insan toplumları derli toplu ve sistemli bir şekilde var olan, paylaşılan dşayet inanç ve çıkarlardan oluşmuş derli toplu bir yapıya sahip değildir. Aksine üye oldukları çeşitli grupların bir mücadele içinde bulunduğu , her grubun kendi gücü doğrultusunda bu mücadeleye katıldığı ve toplum içerisinde bir çatışmanın var olduğu bir yapı şeklidir?
Cvp-çatısma teoricılarına göre.
30) Çatışma yaklaşımı içinde en bilineni?
cvp- marksist yaklaşım (marxa göre; insanlık tarihi, bir şeylere sahip
olanlarla olmayanlar arasındaki bir sınıf mücadelesidir.Bu iki grubun büyüklüğünü ve üyeliğini, o toplum içerisinde yaşayan insanların ekonomik sistemle olan ilişkileri belirleme eder. bir toplumun en önemli nedenu ekonomik sistem ya da kendi deyimiyle üretimdir. Bir toplumdaki tüm zenginliğin dağılımını bu alt yapı oluşturur.
31) Marx’a göre modern toplumlarda çift bir sınıf yapısı vardır. Bunlar?
Cvp- birincisi güce, mal ve mülke sahip olan burjuvazi, diğeri ise güçsüz ve üyelerinin mal ve mülk sahipliği olmadığı proletaryadır.
32) Marx’›n yaklaşımına yöneltilen en büyük Eleştiri?
cvp- Marx’ın toplumsal yapının belirleyici nedenu olarak alt yapıya (ekonomçiftşkileri) esas önemi vermesi, siyasal, hukuksal, felsefi, dinsel ve edebi alanları içine alan üst yapıyı ihmal etmesidir.
33) Lenski’nin tabakalaşma teoriı, çatışma teoriı ile fonksiyonalizmi evrimci bir çerçevede birleşik bir teori içinde sentezleme girişimidir?
cvp-evrimci sentez teoriı.
34) insanlık tarihi boyunca toplumsal yapınının başlıca belirleyenleri nelerdir ?
Cvp-
a) insanın kalıtsal mirası(yani, organik evrim süreciyle edindiği araçlar ve davranışsal eğilimler),
b) Bu mirası arttırmak için yavaş yavaş biçimlendirdiği teknolojiler,
c) insan etkinliği ve teknolojik gelişmesine çevresel engeller, bilhassa diğer toplumlardan bilgi akışını engel olan çevreler,
d) Arazi kaynak tabanlarını koruma mücadelesi veren toplumlar arasındaki ölümcül yarış.
35) Türkiye’de toplumsal yapı üzerine yapılan ilk çalışmalar,?
cvp Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin tarafından gerçekleştirilmiştir.
36) Türk sosyoloji metninda 1945-1972 yılları arasında toplumsal yapı hakkında çalışma yapan sosyologların başlıcaları?
Cvp- Behice Boran, Mübeccel Belik Kıray, Nihat Nirun, Nevzad Yalçıntaş, ibrahim Yasa, Orhan Türkdoğan, Tahir Çağatay ve Ömer Bozkurt’tur.
37) Türk sosyoloji metninda 1985 ve sonrasında toplumsal yapı üzerine çalışma yapan başlıca araştırmacılar;?
cvp- Emre Kongar, Korkut Boratav, Birsen Gökçe, Beylü Dikeçligil, Aytül Kasapoğlu ve Mehmet Ecevit’tir.
38) “imparatorluktan Günümüze Türkiye’nin Toplumsal Yapısı I-II” ve “21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı” eserlerinde Türkiye’nin toplumsal yapısı ve değişmesini dış dünya, ideoloji ve sınıfsal gelişme ögelerini temel alarak genel bir model kapsamında çözümlemeye çalışmıştır.?
cvp-emre kongar.
39) Türk Modernleşmesi alanında yaptığı çalışmalar sonrası Türkiye’de siyaset, din ve toplumsal değişim hususlarında eserler vermiştir.
cvp- serif Mardin.
40) 1995’te yaptığı çalışması ile 1991-1992 arasında değişen ekonomik koşulların toplumsal sınıfları nasıl etkilediği sorusundan yola çıkarak, kırda ve şehirteki sınıfları tanımlamıştır.?
cvp-korkut boratav
41) “Türkiye’nin Sosyal Yapısı” (1993) adlı çalışma kime aittir?
cvp- Nur Serter
42) “Türkiye’nin Toplumsal Yapısı ve Toplumsal Kurumlar” adlı eserinde 90’lı yıllarda Türkiye’nin toplumsal yapısına dair göstergeleri sayısal olarak belirlemiş ve toplumsal yapının temel özelliklerini incelemiştir?
Cvp-Birsen gökce
43) “Bir Analiz Modeli Denemesi ‘Sosyal Yapı’ ve ‘Toplumsal Yapı’” isimli makalesinde sosyal (social) yapı ve toplumsal (societal) yapı kavramlarını netleştirerek, sayıtlılar ile yaklaşımlar ve model arasındaki bağlantıyı kurmuştur?
CVP- Beylü Dikeçligil .
ÜNİTE SONU
ÜNİTE-2
1) Kültür kelimesinin temel olarak dört ayrı anlamda kullanıldığı görülür. Bunlar?
Cvp-
1. Bilim alanındaki kültür: Uygarlıklar.( Batı ve İslam kültür veya uygarlığı gibi.)
2. Beşeri alandaki kültür: Eğitim sürecinin ürünüdür.( tıp,hukuk, din, sanat ve fen eğitimi; örgün ve yaygın eğitim veya öğretim gibi.)
3. Estetik alandaki kültür: Güzel sanatlardır.( Gotik, Barok, Rönesans ve Modern Sanat; görsel sanatı, müzik sanatı,)
4. Maddi (teknolojik) ve biyolojik alanda kültür: Üretme, tarım, ekin, çoğaltma ve yetiştirmedir.
2) Kültür kelimesinin kökeni?
Cvp-cultura’dan gelmektedir. Latincede, “colere”, sürmek,ekip biçmek; “cultura” ise Türkçe’deki “ekin” karşılığında kullanılmıştır. “Culture” sözcüğü 17. yüzyıla kadar Fransızcada aynı anlamda kullanılmıştır.
3) culture” sözcüğünü,ilk kim insan zekâsının oluşumu, gelişimi, geliştirilmesi ve yüceltilmesi anlamında kullanmıştır?
Cvp-Voltaire.
4) Tylor (1871) yapmıştır. Bu tanıma göre?
Cvp-“kültür veya uygarlık, toplumun üyesi olarak, insan türünün öğrendiği, edindiği bilgi, sanat, gelenek-görenek ve aynısı yetenek, beceri ve alışkanlıkları içine alan komplike bir bütündür.”(tümcü kavrama örnek tanım)
5) Kültürün belli başlı diğer tanımları?
Cvp-Linton’a göre kültür, “bir toplumun bütün hayat şeklidir.” Wissler, kültürü “belli bir kanaatler sistemi veya tümü “ olarak görür. Benedict’e göre ise kültür, “büyütülerek bilimsel ekrana yansıtılmış bireysel psikolojidir.” Carr, kültürü “toplumdaki geçmiş davranışların biriktirilerek aktarılan sonuçları” olarak tanımlar. Malinowski ise kültürün insan gereksinmelerinin karşılanması için direkt olarak doğruya veya dolaylı olarak çalışan araç ve gereçler ile gelenek ve görenekler ve bedensel ya da kanaatyle ilişkili alışkanlıkların bütünü olduğunu ifade eder .parehe göre; insan yaşamını anlamanın ve düzenlemenin bir yoludur.
6) Murdock kültürün özelliklerini başlıklar hâlinde nasıl kısacasımiştir?
Cvp-
1. Kültür öğrenilir
Kültür, içgüdüsel ve kalıtımsal değil,)2. Kültür tarihidir ve süreklidir: Kültür bir kUşaktan diğerine geçer, yani süreklidir. insanın diğer canlılardan ayrılan en önemli özelliği bir dili konuşabilme ve bir kültür yaratabilme özelliğidir.
3. Kültür toplumsaldır: Kültür toplumda yaşayan insanlarca yaratılır ve ortaklaşa paylaşılır.
4. Kültür, en uygun veya en uygunleştirilmiş kurallar sistemidir: Kültür, çoğunlukla en uygun kurallardan ve davranış örüntülerinden oluşsa da bireysel tutum ve davranışlar önemli ölçüde “en uygun”den ayrılır.
5. Kültür, ihtiyaçları karşılayıcı ve doyum sağlayıcıdır:
6. Kültür değişir: Değişme ahenk yoluyla gerçekleşir. Kültürler zaman boyutu içinde doğal çevreye ahenk gösterirler.
7. Kültür tümleştiricidir: Belli bir kültürün ögeleri uyumlu ve tümleşmiş bir sistemi oluşturmak eğilimindedirler.
8. Kültür bir soyutlamadır: Kültürün bir bütün veya bir sistem olduğu söylenir ama sistemin tanımlanması son derece zahmetlidir.
7) Kültürün ögeleri?
cvp-normlar, dşayetler, inançlar, semboller ve dildir.
8) yaptırımı olan kurallar tümüdür, belli bir durumda insanların nasıl davranmaları gerektiği konusu ile ilgili beklentileridir?
cvp-. Normlar
9) amaçlarımızı ve davranışlarımızı saptamade bize neyin doğru, neyin yanlış olduğunu söyleyen standartlardır?
cvp-dşayetler.
10) gerçekliğin doğası ile ilgili ileri sürülen iddialar; yani dünya ile ilgili paylaşılan fikirlerdir?
cvp-inançlar.
11) belirli bir durum veya olayı anlamlandıran şeydir.?
cvp.sembol
12) kültürü oluşturan ana ögelerden biridir?
cvp-dil
13) Türklerin kullandıkları net olarak bilinen ilk alfabesi?
cvp-Göktürk alfabesidir.( Bu alfabe 38 harf veya işaretten oluşmaktadır.)
14) Türkler sırayla temel olarak kaç alfabe kullanmıştır?
cvp-Göktürk, Uygur, Arap kökenli ve Latin kökenli olmak suretiyle dört temel alfabe kullanmışllardır.
15) başı-sonu belli olmadan süregelen olaylar olarak ele alınır?
cvp-Kültürel süreçler.
16)- Kültür kavramı içinde birden fazla kültürel süreç bulunmakla birlikte bunlardan önemli olanları?
Cvp-Kültürleme(enculturation)= Sosyal bilimlerdeki toplumsallaşma veya geniş anlamıyla eğitim.
-Kültürel yayılma(diffusion)= Belli bir toplumda, dıştan içe doğru veya içten dışa doğru, maddi ve manevi ögelerin sürekli olarak yayılması.
- Kültürleşme(acculturation)= Kültürel yayılma süreciyle gelen maddi ve manevi ögelerle, diğer kültürlerden birey ve grupların, belli bir kültürel etkileşime girmesi ve karşılıklı etkileşim sonucunda her ikisinin de değişmesi.
-Kültür yozlaşması (cultural degeneration/ aculturation)= bir merkezden çıkan ve yayılan kültürün etkisinin her zaman çıkış ve geliş yerindeki yükseklik ve derecesini koruyamayıp bozulması, yozlaşması.
- Kültürlenme(culturation)= Belli bir toplumun alt-kültürlerinden veya farklı toplumlardan kopup gelen birey ve grupların buluşması ve bir etkileşim süresi sonunda, asıl kültür ve alt-kültürlerde bulunmayan görülmemiş bir bileşime varılması, ulaşılması.
- Kültür şoku(culture shock)= Bir kültürden diğer bir kültüre giden bireylerin, yeni kültüre ahenk yapmakta karşılaştıkları güçlükler, sorun ve bunalımlar, gösterdikleri reaksiyonler.
- Zorla-kültürlenme(trans-culturation)
Bir kültüre mensup birey ve gruplar›n, baflka bir kül tür tarafından zorla değiştirilmesi.
-Kültürel özümseme(assimilation)= Bir kültürel sistemin diğer bir kültürel sistemi giderek kendine benzetmesi, kültürel egemenliği altına alması.
-Kültürel değişme ya da kültür değişmesi (cultural change)= toplumun tümüyle ya da bazı kurumlarıyla değişmesi veya değişikliğe uğraması.
17) Türk kültürü ve Türkiye kültürü farklı anlamlar taşımaktadır.türk kültürü?
cvp-Türk kavminin tarih sahnesine çıkışından başlayarak, günümüze dek süregelen ve Türklerin yerleştikleri, yaşadıkları, bugün de yaşamakta oldukları yerlerde yarattıkları, hâlen etkinliğini sürdüren kültür anlaşılmaktadır.Türkiye kültürü Türklerin yerleşmelerinden kaynaklı Türkiye denilen bu topraklarda onlardan önce var olan, onların gelişiyle büyük bir değişikliğe uğrayarak devam eden ve günümüze ulaşan kültür anlamına gelmektedir
18) Türk kültürünün ana kaynağı?
cvp-Orta Asya olduğu bilinmektedir(Türklerin dillerinden diğer bilhassa efsaneleri, töreleri ve sayıları Orta Asya kökenlidir.)
19) Türkiye kültürünün etkileyen4 kültür?
cvp-özgün Türk kültürü (Orta Asya), islam kültürü(Arap, iran), Anadolu yerli kültürleri ve Batı (Avrupa) kültürüdür.
20)kime göre; Türkiye tarih ve dil bakımından bir Doğu (Asya) kültürüdür. Türk tarihinin ve Türk dilinin kaynakları Doğu’dadır.?
cvp- Güvenç
21) Kongar, Osmanlı-Türk kültür gelişim çizgisinde dört temel öge belirlemektadır. Bunlar:?
cvp-
1. Osmanlının birinci niteliği, tüm topluma islam kültürünün egemen olmasıdır.
2. Osmanlının ikinci kültürel niteliği, seçkinlerle toplum arasında görülen ünlü kültür çiftğidir.
3 Osmanlının üçüncü niteliği, belli bir tarihten sonra, manevi kültür ögelerini dışarıdan almaya başlamış olmasıdır
4. Osmanlı kültürünün dördüncü bir özelliği, hem suçlamaların hem çözümlerin maddi kültür yerine manevi kültür alanına yöneltilmiş olmasıdır. Osmanlının çöküş sebebi belirleyici olarak maddi kültür alanında yatar.
22) Kültürün boyutlarından bir diğerini oluşturan dşayet?
cvp- toplumlarda kişiler arası güç ilişkilerindeki güç mesafesine dayanan boyuttur. ‘Güç mesafesi’ (power distance), toplumda güç dağılımındaki eşitsizliğin nasıl algılandığı hakkındadir
23) Türkiye’de, bilhassa Batı kültürüne göre farklılaşan ve Türk insanının davranışlarını şekilleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucu elde edilen bulgular ışığında kültürel açıdan şu belirlemeler yapılabilir:?
cvp-
• Toplulukçu dşayet ve normlar egemendir;
• Kadınsı dşayetler biraz daha ön plandadır;
• Güç mesafesi fazladır;
• Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir.
24) Türkiye’de 1990-2011 dönemine ait veriler incelendiğinde(Bireysel Mutluluk Düzeyi)
* 90’lı yılların başından 2001 yılına kadar insanların mutluluk düzeyinde bir düşüş eğilimi gözlenmiştir
* Türkiye’de 2007 yılında yapılan çalışmanın verilerine bakıldığında insanların % 86’sı mutlu olduğunu dile getirmiştir
* 2008 yılının son zamanlarınde ve bilhassa de 2009 yılı ortalarında zirve yaptığı ifade edilen küresel ekonomik krizin etkileri insanların mutluluk düzeyinde büyük oranda olumsuz yönde etkili olmuştur. iki bin bir yılında mutlu olduğunu (çok mutlu+biraz mutlu) söyleyenlerin oranı yalnızca % 59’du. Son araştırmada ise 2011’de mutlu olanların oranı % 77 olarak saptanmıştır. Bir diğer deyişle, Türkiye’de son 10 yıl içinde, kendisini mutlu hissedenlerin oranı 18 puan artmış görünmektedir.
25) Kurumlara güven konusu ile ilgili en dikkate dşayet bulgu?
2008 yılından bu yana orduya duyulan güvenin azalmasıdır. Silahlı Kuvvetlere tamamıyla ya da kısmen güvenenlerin oranı: 1990’de % 91, 1996’da % 94, 2000’de % 87, 2001’de % 84, 2006’da % 87, 2008’de % 90, 2009’da % 86, 2011’de % 75 düzeyindedir. Bu güven azalması en belirgin biçimde Güney Doğu Anadolu’da gözlemlenmektedir.
26) dinin esas anlamına dairdir?
Cvp-: Halkın aşağı yukarı üçte ikisi, dinin esas anlamının, insanlara iyilikten ziyade, kurallara ve ritüellere uymakta görüyor.
Sonuç-Dünya Dşayetler Araştırması’nın Türkiye’de 2011 yılına dair elde edilen bazı özet sonuçları şu şekildedir:
• Kendisini “mutlu” hissedenler (çok + biraz mutlu toplam›) % 77
• 10 üzerinden ortalama “genel olarak hayattan memnuniyet” puanı 7.31
• Hükûmete güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 61
• Orduya güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 75
• Polise güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 75
• Basına güvenenler (tamamıyla + biraz güvenenlerin toplamı) % 41
• Başka bir dinden insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 38
• Başka milletten insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 39
• ilk kez tanıştığı insanlara güvenenler (tamamıyla+biraz güvenenlerin toplamı) % 24
• “Bugün ülkemizde insan haklarına büyük oranda saygı gösteriliyor” diyenler % 15
• “Bugün ülkemizde insan haklarına hiç saygı gösterilmiyor” diyenler % 16
• Kendisini “dindar” olarak tanımlayanların oranı % 81
• Oruç tuttuğunu söyleyenlerin oran› % 87
• Namaz kıldığını söyleyenlerin oran› % 70
• Cehenneme inananların oran› % 97
• Son Kurban Bayramı’nda kurban kestiğini söyleyenlerin oran› % 57
• Ramazanda, lokantaların iftara kadar kapalı kalması gerektiğini düşünenler % 44
• Kadının plajda mayo giymesinin günah olduğunu düşünenler % 61
• “Din esas olarak öteki dünyaya anlam kazandırır” görüşüne katılanlar % 79
• Tanrı’ya inanmayan politikacıları göreve layık bulmayanlar % 55
• Yönetim görevlerinde dini tüm insanların bulunmasını› faydalı görenler % 51
• Dine ve dinî dşayetlere saldıran kitap ve yayınların yasaklanmasını isteyenler % 63
• Cem evlerine camiler gibi ibadethane statüsü verilmesini doğru bulanlar % 58
• “Bilim ile din çelişirse, her zaman din doğrudur” görüşüne katılanlar % 77
• Tek doğru dinin kendi dinleri olduğunu söyleyenler % 79
• Yaşlı insanların toplum üzerinde bir yük teşkil ettiğini düşünenler % 32
• Yaşlıların gereğinden çok siyasi güce sahip olduğunu düşünenler % 57
• Güvenlik amacıyla silah ya da bıçak taşıdığını söyleyenler % 8
• işini kaybedip, yeni iş bulamamaktan endişe duyanlar % 68
• Telefonlarının dinlenip, e-postalarının okunmasından endişe duyanlar % 52
• Çocuklarına iyi bir eğtim sağlayamamaktan endişe duyanlar % 76
• Bazı koşullarda, adaletin sağlanması için savaşın zorunlu olduğunu düşünenler % 43
• Son bir yıl içinde, yeterli yemek bulamadığını söyleyenler % 15
• Evlerinde bulaşık makinesi bulunanlar % 49
• Yazlık evi olanlar % 7
• Evliliğin modası geçmişbir kurum olduğunu düşünenler % 8
• Seyrek de olsa, bilgisayar kullananlar % 53
• Beyana göre, ortalama erkek boyu 173.8 cm
• Beyana göre ortalama kadın boyu 163.5 cm
• Beyana göre ortalama erkek kilosu 75.95 kg
• Beyana göre ortalama kadın kilosu 66.59 kg
• Ortalama beden kitle endeksi 25
• Sigara içmeyenlerin oranı % 63
>
ÜNİTE-3
1) Türkiye’de bireylerin kişilikleri, ağırlıklı olarak ?
cvp-aile ilişkileri vasıtasıyla biçimlenir.
2)Türkiye’ye aile yapısı açısından bakıldığında en hızlı değişen etkenlerin başında?
cvp- nüfus özelliklerinin olduğunu görürüz.
3) 2000 yılındaki nüfus sayımında?
cvp- 67.803.927 kişiolan Türkiye nüfusu, 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla 74.724.269 kişidir. Son sayıma göre ülke nüfusunun % 76,8’i il ve ilçe merkezlerinde yaşamaktadır.
4) 2011 yılındaki nüfus sayımına göre?
nüfusun %50,2’sini (37 milyon 532 bin 954 kişi) erkekler, %49,8’ini (37 milyon 191 bin315 kişi) ise kadınlar oluşturmaktadır.
5) Fonksiyonalist bakış ile ailenin analizi üç temel soruyu içerir:?
Cvp-
1. Ailenin fonksiyonları nelerdir?
2. Aile ile sosyal sistemin diğer parçalaru arasundaki işlevsel ilişkiler nelerdir?
3. Ailenin onun üyeleri için fonksiyonları nelerdir?G. Peter Murdock’a göre ailenin bütün milletlerda evrensel olarak nitelendirilebilecek dört temel fonksiyonu vardır:
1. Cinsel fonksiyonu,
2. Yeniden üretim fonksiyonu,
3. Ekonomik fonksiyonu,
4. Eğitim fonksiyonudur
6) izole edilmiş çekirdek aileyi modern sanayi toplumundaki tipik aile şekli olarak tanımlayan Talcott Parsons’a (1955) göre ise ailenin temel ve indirgenemez iki fonksiyonu vardır:
1. Çocukların birincil sosyalizasyonu
2. Toplum nüfusunun erişkin kişiliklerinin sabitlenmesi. Ona göre aileler insan kişilikleri üreten fabrikalardır. ilk sosyalizasyon sıcaklık, güvenlik ve karşılıklı destek ister.
7) Aileye eleştirel yaklaşan E. Vogel ve N. Bell’e göre?
Cvp- ailenin olumlu işlevlerinin yanı sıra olumsuz fonksiyonlarıda vardır. Ailenin kimin için ve ne için fonksiyonel olduğu sorusu onlar için önemlidir. Zira çiftler arasğnda çözülmemiş çatışmaların ve streslerin düşmanlığı çocuğa yansır.
8) D. Cooper (1972)’ın eleştirisine göre?cvp- aile “kendi” olmayı ve insanların kendi bireyselliklerini yaratma özgürlüklerini reddeder. Aile, bireyleri sınırlayıcı olan rollerde uzmanlaştırır. Böylece bireylerin davranışları dar kalıplarla sınırlanır ve benliğin gelişimi engellenir.
9) Aileye Marksist bakışta ise Engels’in (1995) evrimci görüşü egemendir. Ona göre?
Cvp- insan evriminin ilk aşamalarında ailenin varlığından söz edilemez zira bu dönemde üretim güçleri ortak olarak sahiplenir. Rastgele cinselliğin ve cinsel ilişkilerin olduğu bu toplumu sınırlayan kurallar yoktur. Tek eşli çekirdek aile, özel mülkiyetin ortaya çıkmasıyla belirginleşir ve üretim güçlerinin özel mülkiyeti ve devletin varlığı ortaya çıkar.
10) Özbay (1998: 169)’a göre?
cvp- Türkiye’deki aile çalışmaları daha fazla geniş aile ve çekirdek aile oranlarını karşılaştırır. Geniş hane tiplerinin geçiş zamanlarınde işleyen tampon mekanizmalar olduğunu Ereğli araştırmasında belirten Mübeccel Kıray gibi Ferhunde Özbay da bugünkü geniş ailelerin geçici birimler olduğunu belirtir.Dolayısıyla şehirsel bölgelerdeki geniş aileli hane tipleri “geleneksel hayat tarzı”nı temsil etmez ve geçim stratejilerinden birisi olarak ortaya çıkar.
11) Kent nüfus oranı 2000 yılında?cvp- % 64,9 iken köy nüfus oranı % 35,1 olarak ölçülmüştür. Oysa 2007 yılında şehir nüfus oranının % 70,5, köy nüfus oranının % 29,5 olduğunu görürüz
12) 1980’li yıllarda yapılan kırsal aile çözümlemelerine baktığımızda?
Cvp- 1950’lerde başlayan kırsal dönüşüm süreçlerinin şehirleşme, sanayileşme ve kapitalist gelişme kapsamında
analiz edildiğini görürüz. Oysa 1980 yılıyla beraber ortaya çıkan neoliberal veya diğer adıyla yapısal ahenk siyasaları Türkiye tarımının ekonominin en zayıf sektörü hâline gelmesine neden olur.
13) Kırsal alanlarda aile?
cvp- bağımsız bir ekonomik birim olmaktan çıkar. Üretime katılan aile emeği farklılaşır ve aile geçimini sağlamak için emeğini aile dışı işletmelere satar
14) nüfusun büyük oranının tarımdan ve topraktan kopup tarım dışı alanlarda, sanayide, komplike örgütlerde ve kaynaklısı ile köyden diğer yerlerde, şehirlerde hayatlarını kazanmaya ve yaşamaya başlamaları demektir ?
cvp-şehirleşme
15) bir taraftan kır ailesinin alışkanlıkları, tutumları ve dşayet yargılarıyla çevrili diğer yandan şehir yaşantısının etkisi altında kalan bir aile tipidir?
cvp-gecekondu ailesi.
16) “Köylü olarak düşünürüm, kendimi köylü olarak görürüm. Çünkü karın üstünde yalınayak odun topluyorduk ki yakak köyde biz. insan halini unutur mu? Ben onu unutup da kentli olamam. Dünya kadar variyetim (varlığım, malım) olsa gine olamam”
cvp-Tahire Erman .
17) Kadınların ve ailelerin şehire göç etme arzularıni arttıran etkenler vardır. Bunlar;?
CVP- “köy kadınlarının şehrin üstünlüklerinı keşfetmeleri”, “kocanın ailesinin kontrol ve baskısından uzaklaşmaları ve kocalarıyla yakınlaşmaları”, “şehir yaşamının cazibesi”, “şehire göç etmiş akrabaların ve köylülerin şehire karşı hevesi ve şehir ile ilgili beklentileri arttırmaktaki rolü” olarak ortaya çıkar.
18) Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından 2008 yılında yapılan “Türkiye’de Demografik Dönüşüm” araştırmasına göre?
cvp- Türkiye’de hem erkeklerin hem de kadınların iş gücüne khamle oranları azalmaktadır.
19) Demokratik bir aile yapısının gelişmesine ve evlilik birliği içerisinde eşit haklar ve sorumluluklar getirilmesi amacıyla değiştirilmiştir?
Cvp- 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren Türk Medeni Kanunu tamamıyla değiştirilmiştir.
20) 31 Aralık 2011 tarihi itibarıyla Türkiye nüfusu ?
cvp-74.724.269 kişidir.
21) Aile yapısının daha eşitlikçi olması bireylerin evliliklerini sürdürmeleri üzerinde olumlu veya olumsuz bir etkisi olmadığını evlilik istatistiklerine bakarak anlayabiliriz.
Cvp-Türkiye’de 18 ve daha yukarıya yaştaki evlilik yapan bireylerin % 95,7’si bir defa, % 4’ü iki defa, % 0,3’ü üç ya da daha çok sayıda evlilik yapmıştır. Türkiye’de evli olanların çoğunun ilk evliliklerini sürdürdükleri söylenebilir.
22)Doğurganlık?
cvp_2009 yılında canlı doğan çocuk sayısı 1.254.946 iken, 2011 yılında canlı doğan çocuk sayısı 1.238.970’tir. 2010 yılındaki doğumların % 51’i erkek, % 49’u kızdır. Türkiye’de doğurganlık hakkında istatistiklere baktığımızda 15-19 yaş arasındaki kadınların doğurganlık hızı 1993 yılında % 56, 1998 yılında % 60 iken bu oran 2003 yılında % 46’ya gerilemiştir. Türkiye’de kaba doğum hızı 1990 yılında % 25,2 iken yılında ise % 18,7’ye2000 yılında % 20,2, 2006 gerilemiştir. Türkiye’de kaba doğum hızı 2010 yılında % 17,0, genel doğurganlık hızı ise %71,5’tir .
23) Evlilik birliği, ortak hayatın sürdürülmesi eşlerden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmışsa, şiddetli geçimsizlik sebebiyle açılır.
cvp- boşanma davası
24) Aile Mahkemesi hâkimi;görevleri?
Cvp-
• 6284 sayılıYasa’ya dair tedbir almakla görevlendirilmiştir.
• Boşanma, maddi manevi tazminat, nafaka, velayet, evlat edinme, vesayet, babalık, tanıma vb. gibi aile hukukuna dair davalara bakmakla görevlendirilmiştir.
• Baktığı davalar esnasında çocuklar ve erişkinlerin haklarının korunmasına yönelik birçok eğitici, koruyucu ve sosyal tedbirleri almakla görevlendirilmiştir.
• Evlilik birliği sürerken eşlerin beraber karar vermesi gerektiği durumlarda anlaşma sağlanamadığı takdirde karar vermekle görevlendirilmiştir.
• Eşler arasında mal rejiminin (edinilmiş mallara katılma, mal ortaklığı, paylaşmalı mal ayrılığı) tasfiyesini yapmakla görevlendirilmiştir.
25) Türkiye’de 2007 yılında? Cvp- 638.311 çift evlenirken
94.219 çift ise boşanmıştır.
26) evlilik birliği içerisinde eşit haklar ve sorumluluklar gelmesi boşanma sayısını arttırmamış, tam tersi azaltmıştır.
cvp- Yeni Medeni Kanunun 01.01.2002 de yürürlüğe girmesiyle beraber.
27) Türkiye’de 2007 yılı verilerine göre?
cvp- boşanmaların % 41,8’i evliliğin ilk 5 yılı içinde, % 22,5’i ise 16 yıl ve daha çok süre evli olan çiftlerde gerçekleşmiştir 2011 yılının IV. Dönemi’nde meydana gelen boşanmaların % 39,7’si evliliğin ilk 5 yılı içinde, % 24,9’u ise 16 yıl ve daha çok süreli olan evli çiftlerde gerçekleşmiştir
28) 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun,?
cvp- 08-03-2012 tarihinde 6284 sayılı AiLENiN KORUNMASI VE KADINA KARŞI ŞiDDETiN ÖNLENMESiNE DAiR KANUN olarak değiştirilmiş ve 19-03-2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
29) Alo 183 telefon hattı?
cvp- Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bağlı olarak şiddete uğrama tehlikesi altındaki kadın ve çocuklara, psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık hizmeti vermek için kurulmuştur.
30) 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı şiddetin Önlenmesine Dair Kanun’a mülki amir tarafından verilecek koruyucu tedbir kararları da eklenmiştir.bunlar?
cvp-
a) Kendisine ve gerekiyorsa birlikteindeki çocuklara, bulunduğu yerde ya da diğer bir yerde makul barınma yeri sağlanması,
b) Diğer kanunlar kapsamında yapılacak yardımlar saklı kalmak üzere, geçici maddi yardım yapılması,
c) Psikolojik, mesleki, hukuki ve sosyal bakımdan rehberlik ve danışmanlık hizmeti verilmesi,
ç) Hayati tehlinetin bulunması hâlinde, ilgilinin isteği üzerine ya da resen geçici koruma altına alınması,
d) Gerekli olması hâlinde, korunan kişinin çocukları varsa çalışma yaşamına katılmasını desteklemek üzere dört ay, kişinin çalışması hâlinde ise iki aylık süre ile sınırlı olmak kaydıyla, on altıyaşından büyükler için her yıl belirlenen aylık net asgari ücret tutarının yarısını geçmemek ve belgelendirilmek kaydıyla Bakanlık bütçesinin ilgili tertibinden karşılanmak suretiyle kreş imkânının sağlanması,
e) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde birinci fıkranın (a) ve (ç) bentlerinde bulunan tedbirler, ilgili kolluk amirlerince de alınabilir. Kolluk amiri evrakı en geç kararın alındığı tarihi takip eden ilk işgünü içinde mülki amirin onayına sunar. Mülki amir tarafından kırksekiz saat içinde onaylanmayan tedbirler kendi kendine kalkar.
32) Yeni Türk Ceza Yasası:?
Cvp-
• Töre cinayetlerini cezalandırmaktadır.
• Birden çok evliliği ve imam nikâhını yasaklamaktadır.
• Resmî nikâh yapılmadan gerçekleştirilmek istenen dinî nikâhları cezalandırmakta ve engel olmaktadır.
• Evlilik içi tecavüzü suç saymaktadır.
• iş yerinde, eğitim kurumunda ya da aile içinde taciz ve tecavüzü cezalandırmakta, mağdurun bu eylem sonucu işsiz kalması, eğitim kurumunu terk etmesi ya da aileden ayrı kalması hâlinde verilen cezayı arttırmaktadır.
• Tecavüz sonucu hamile kalan kadının kendi talebinin bulunması hâlinde (hamileliğini 20 haftayıgeçmemiş olması koşulu ile) hastane ortamında olmak koşulu ile kürtaj olmasına izin vermektedir.
• Aynı konutta yaşanan beraberliklerde kötü muamele ve şiddeti cezalandırmaktadır.
• Aile hukukundan kaynaklanan yükümlülükleri yerine getirmemeyi suç saymaktadır.
• Hâkim ve savcı kararıolmadan yapılacak bekâret denetiminü (birçok genital muayeneyi) yasaklamaktadır.
33)
• Aile konutuy ile ilgili hukuki prosedürler söz konusu olduğunda (....) eşlerden her biri diğerinin açık rızasına muhtaç olacaktır [md.194.)
• Konutu seçme hakkı eşlere beraber tanınantır [md.186/1],
• Eşler evlilik birliğini beraber yönetirler [md.186/2],
Kadın soyadını, kocasınınkinden önce gelmek üzere kullanma hakkına sahiptir . [md.187)
• Eşler evlilik birliğini beraber temsil eder [md.188],
• Eşler çocukların velayetini beraber kullanırlar [md.336],
• Evlilik birliği devam ederken veya eşler ayrı yaşarken kadınlar nafaka isteğinde bulunabilirler.
Sonuç>>>
Türk Medeni Kanunu, eşlerin oturdukları konuttan faydalanma ve kullanma hakkınıetkileyen hukuksal prosedürlerde tek başına değil, beraber hareket etme ve karar verme zorunluluğunu getirmiştir. Hiç kimse zorla evlendirilemez. Herkes evleneceği kişiyi seçme hakkına sahiptir. Nafaka davalarında nafaka alacaklısının yerleşim yeri yetkili kılınmıştır [md.177], Yeni Medeni Yasa ile kadının ev içindeki emeği, ailenin geçimine katkı olarak değerlendirilecektir.
TBMM Töre ve Namus Cinayetleri Araştırma Komisyonu Raporu’na göre, namus cinayetleri ile geleneksel yapılanmalar arasında önemli bir ilişki vardır. Nevin Tahincioğlu’na göre geleneksel yapılarda hiyerarşi ve itaati öngören geleneksel kültür sık görülür. Bu kültürel yapıiçerisinde “kadın ve erkeğin fiziki mekânı paylaşmamasını öneren dinsel ve kültürel inançlar hâkim ve bu inançlar, aile, aşiret, hemkentilik, cemaat ilişkilerinin yaygınlığına bağlı olarak, birey üzerinde toplumsal baskının yüksek oluşuna işaret ediyor” Namus kavramı, kadın cinselliğinin bilhassa Akdeniz ve Orta Doğu toplumlarında kontrolü problemu olarak ortaya çıkmaktadır. Adalet Bakanlığının verilerine göre, Türkiye’de kadınlara yönelik cinayet oranı 2002 ile 2009 yılları arasında % 1400 artış gösterdi. 2002 yılında öldürülen kadın sayısı 66 iken bu rakam 2009’ın ilk yedi ayında bu sayı 953’e çıktı. Resmî kayıtlara göre, 2003’te 83, 2004’te 128, 2005’te 317, 2006’da 663, 2007’de 1011, 2008’de ise 806 kadın cinayeti işlendi.
unıte sonu…
ÜNİTE-4
1) Demokratik bir toplumda, vatandaşların en rahat biçimde ulaşmasına imkân tanınması gereken kamusal hizmetlerinin başında gelmektedir.
cvp-eğitim
2) Eğitimin kamu tarafından finanse edilmesi ve topluma eşit olarak sunulması,kamu kaynaklarıyla mümkün olur. Kaynakların boşa gitmemesi için?
cvp-topluma sunulan eğitimin içeriğinin, bugünün gereksinimlerini karşılayacak ve gelecekte oluşacak problemlerin çözümüne katkı sunacak şekilde düzenlenmesi büyük önem taşır.
3) Toplumdaki bütün kurumların toplumsal ihtiyaçları karşılamak üzere var olduğu biçimindeki argümanlarından kaynaklı Durkheim’ın adıyla beraber anılan fonksiyonelci yaklaşıma göre,?
cvp-eğitim kurumunun fonksiyonu, toplumsal sürekliliğin sağlanması için gerekli norm ve dşayetlerin aktarılmasıdır. Toplumsal işleyişin devam edebilmesi ve istikrarının sağlanabilmesi için toplumun gereksinim duyduğu benzer dşayet ve ilkeleri taşıyan “insan tipi”nin yetiştirilmesi görevi eğitime düşmektedir. Durkheim “Eğitim ve Toplumbilim” kitabında, eğitimin temel liderlünü bireysel yetenek ve potansiyelin toplumun gereksinimleri doğrultusunda geliştirilmesi olarak açıklamaktadır.
4) fonksiyonelci ve marxsist çatışmacı Kurama göre?
Cvp- eğtim, mevcut toplum dşayetlerinin korunmasıve sürdürülmesini sağlayan bir toplumsal kurum iken, Marxist Çatışmacı Kuram’da toplumsal, ekonomik ve politik düzenin bir parçası olarak toplumda var olan eşitsizlikleri tekrar üreten ve meşrulaştıran bir kurumdur.
5) Kültürel sermaye?
cvp-bireylerin veya grupların eğitim başarısı ve sosyal statülerine ailenin geçmişinin (arka plan) ve eğtimin katkısını ifade etmektedir.
6) eğitimde eşitliğ i “eğitimde fırsat eşitliği”ne indirgemektedir. Yeteneğe vurgu yapan “fırsat eşitliği” ilkesi toplumsal, siyasal ve ekonomik kökenlerine bakılmaksızın hernet yetenek ve becerileri ölçüsünde yarışlabileceğini öngörmektedir?
cvp-fonksiyonelci yaklaşım.
7) 1924 yılına kadar süren 600 yıllık Osmanlı eğitim sisteminin genel özellikleri ?
Cvp-Osmanlı imparatorluğu’nun eğitim ve öğretim işlerinde bir birlik söz konusu değildir. Okullar yalnız belirli tarihî zorunluklara yanıt vermek üzere birbiri yanına sıralanmıştı. Hatta temsil ettikleri dünya görüşü yönünden birbirlerine karşıt olan kuruluşlar manzarasındaydı. 19. yüzyılın ortalarına kadarki eğitim sistemi bir dereceye kadar tümlüklü bir yapıya sahipti. Bu karışıklık ve karşıtlık ise bilhassa 1839 yılındaki Avrupalılaşma yolundaki reformlardan sonra başladı.
8) 1839’daki Tanzimat Fermanı ve Yenileşme Dönemi’ne kadarki eğitim sistemi genel hatlarıyla?
cvp-bir feodal-teokratik düzeni temsil etmektedir
9) 1839’da Tanzimatla başlayan Avrupalılaşma hareketinden sonra, bu sıraladığımız okulların yanı sıra Avrupa tipi laik okullar kuruldu. Bu okullar?
cvp-ilköğretim okulları olarak hizmet veren “Mekteb-î iptidaiye”; ortaöğretim okulları olan “idadiye,” “Rüştiyeler” ve “Sultaniye”; yükseköğretim olarak hizmet veren “Darülfünun” Okullarıydı.
10) Osmanlı Devleti’nde eğitim?
cvp- uzun yıllar kendi içinde kademelere ayrılan medreselerle yönetici zümrelerin yetiştirilmesinde kullanılan Enderun Mektebi vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir. Bu mektep dışında, devletin eğitimle olan bağı son derece sınırlı olmuş, ülke içindeki okulların açılıp işletilmesi dinsel örgütlenmeler paralelinde gerçekleştirilmiştir.
11) Bugünkü Türkiye eğitim sistemi kurulmuştur?
cvp- 1924-1926 arasındaki eğitim reformları vasıtası ile.
12) Türkiye eğitim sistemi bugünkü ana biçimini?
cvp- I. Dünya Savaşı sonunda, 1923-1930 yılları arasındaki Cumhuriyet reformları çerçevesi içerisinde kazanmış ve günümüze kadar da önemli bir değişikliğe uğramaksızın gelişimine devam etmiştir.
13) Cumhuriyet tarihi boyunca eğitim?
cvp- çağı yakalama ve modernleşme hedeflerini gerçekleştirme aracı olarak her zaman ağırlıklı bir yer tutmuştur.
14) Cumhuriyet kadroları ve Atatürk, Türkiye’yi modernleştirmek ve Batı ülkeleri standartlarına taşımak için?
cvp- politik, toplumsal ve kültürel alanda çoğu köklü reformları gerçekleştirmiştir. Bunların en önemlisi şüphesiz laikliğin kabul edilerek dinin yalnızca devlet işlerinin değil, toplumsal ve kültürel hayatın da dışında bırakılmasıdır.
15) Cumhuriyetin ilanından hemen sonra 3 Mart 1924’te cıkarılan?
cvp- eğitim üzerinde devlet otoritesini mutlaklaştıran, temel amacı ülke içindeki tüm eğitim kurumlarını tek bir merkeze bağlayan Tevhid-i Tedrisat Kanunu menfaatildı.
16) Okullaşma oranı;?
cvp- eğitimin yaygınlığı ile ilgili fikir vermektedir. Bir öğretim düzeyinde okullaşma oranı, bu düzeydeki okullara kayıtlı olan çocuk sayısının, bu düzeydeki okul çağında olan toplam nüfusa bölünmesiyle elde edilmektedir.
17)Türkiyedeki eğitim sisteminin işleyişi ve problemleri?
Cvp- Eğitim sistemi, öğrencilerin hem eğitimsel hem de sosyal gereksinimlerini yeterli düzeyde karşılamamaktadır. Eğitimin gereksinimleri yeteri kadar karşılayamaması, hem ekonomik ve politik sistemde çarpıklıklara neden olmakta hem de sosyal ve kültürel konularda ciddi olumsuzluklar doğurmaktadır. Eğitim sistemi, Millî eğitim mahalli düzeydeki okullara kadar uzanan bürokratik bir yapı içerisinde prosedürekte; eğitimde yenileşme çalışmaları da genelde merkezden başlamakta ve merkezden yönlendirilmektedir. Türkiye eğitim sistemi, merkeziyetçi, bürokratik ve toplumun gereksinimlerini karşılamaktan uzak
görünmektedir. Bunun yanı sıra sistemin fiziksel altyapı, donanım, derslik ve öğretmen eksikliği, okullaşma düzeyinin düşüklüğü, eğitimde fırsat eşitsizliği ve başarı düzeyinin düşüklüğü gibi birçok problemu bulunmaktadır.
18- Beşeri sermaye yatırımının temel öğelerindan biri olan eğitim harcamaları?
cvp) emeğin verimliliğini yükselten, üretimi ve kişi başına düşen geliri artıran harcamalardır. Eğitim harcamalarına kaynak tahsis edilebildiği oranda ekonomik kalkınmanın hızlandırılmasına önemli katkıda bulunulacaktır. Oysa, Türkiye gibi sosyal problemlerin ekonomik problemler kadar önem taşıdığı, hızlı nüfus artışına sahip ülkelerde, eğitim harcamaları üzerinde bir baskı vardır.
19) Eğitime yapılan kamu harcamaları açısından?
cvp- Türkiye eğitime en az kamu kaynağı ayıran OECD ülkesidir. 2006 verilerine göre Türkiye’de ilköğretim düzeyinde kamu kaynaklı öğrenci başına harcama, OECD ortalamasının beşte biri kadardır. Ortaöğretim düzeyinde ise Türkiye’nin yaptığı harcama, OECD ülkeleri ortalamasının aşağı yukarı dörtte biridir.
20) Ülkemizde öğretmen Yetiştirmede?
CVp- çok ciddi problemler yaşanmakta, öğretmenlerimize gerekli olan yaşam standartı ve mesleki gelişimi imkânları yeteri kadar sağlanamamaktadır.
21) eğitimin bugünkü problemlerinın yapısal nedenlerinden en önemlisidir.?
cvp- Eğitimde düzenleyici bir siyaset üstü bir kurumun olmaması ve uzun vadeli planlamanın eksikliği
22) eğitim sistemimize son derece geniş perspektiften dönüş sağlayarak, zengin bir değerlendirme ve geliştirme kaynağı olarak kullanmak mümkün?
cvp- Uluslarası çapta değerlendirme ve karşılaştıma yapan PiSA(Uluslararası Öğrenci Başarısını Belirleme Programı) türü sınavlardan elde edilen sonuçlar.
23) Küreselleşmeyle beraber önemli eğilimler?
Cvp.öğrencilerin bir khamlecı değil,“müşteri” olarak görülmesidir. Son zaman küreselleşmeyle beraber, temel bir toplumsal hak ve bir kamu hizmeti olan eğitimin özel ve paralı hâle getirilmesi daha çok gündeme getirilerek, kamu
hizmeti niteliğini zayıflatma veya kamu hizmeti olmaktan menfaatilma duruma getirilmeye çalışıldığı görüntüsü vermektedir. Üniversiteler, eğitimin toplumsal bir olgu olarak ele alındığı mekânlar olmaktan çıkartılıp, tek boyutlu yani yalnızca sermayenin “aktivite/kârlılık” iş yaptığı “ekonomik mekanlar” hâline “getirilme riskiyle karşı karşıya kalabilmektedir.
==Sonuç=
Küreselleşmeyle beraber toplumsal anlamda ise toplumsal ihtiyaçlar çevresinde tanımlanan eğitimin amaçları, bunlardan daha ziyade piyasanın amaçlarına göre biçimlenmeye başlamıştır. Bu durum bunun yanı sıra neoliberalizm sürecinin Türkiye’de de etkinleştiğini göstermektedir. Türkiye’de eğitimde reform girişimleri, sistemin özüne dokunmadan, siyasal çıkar elde etmek amacıyla tümlükten uzak yapılmakta ve bu yüzden beklentileri karşılayamamaktadır.
Türkiye’de ve biroldukça azgelişmiş ülkede kişilerin eğitim ile ilgilin faydalanma şekillerinin hâlâ sahip oldukları toplumsal, ekonomik ve kültürel özelliklere göre biçimlendiğini söylemek mümkün olabilir. Türkiye’de eğitim harcamalarının GSMH ve Konsolide Bütçe içindeki payının son yıllarda nispi bir artış gösterdiği görülmektedir. Ancak, harcama kalemleri incelendiğinde, bu artışlın genelde personel giderlerindeki artış tan kaynaklandığı görülmektedir.Diğer cari ve yatırım harcamalarının yeteri kadar artmamasıve bilhassa yükseköğrenimde eğitim isteğini ve öğrenci sayısının artmış olması; kişi başına eğitim harcamasını düşürmekte, bundan dolayı eğitim kalitesinde bozulmanın göstergesi olmaktadır.