AÖF PLUS HOŞ GELDİNİZ!

Tüm ders notlarına ücretsiz üye olarak erişebilirsiniz!

Ücretsiz Kayıtol!

FİNAL Yakınçağ Avrupa Tarihi Final Ders Notu

  • Konuyu Başlatan Konuyu Başlatan Editör
  • Başlangıç tarihi Başlangıç tarihi

Editör

Administrator
Yönetici
Katılım
30 Eyl 2020
Mesajlar
256
YAKIN ÇAĞ AVRUPA TARİHİ

ÜNİTE – 5 I. DÜNYA SAVAŞI VE II. DÜNYA SAVAŞI’NA KADAR AVRUPA (1914 – 1939)

  • Brest Litovsk Anlaşmasının sonuçları;
  • Sovyet Rusya; Ukrayna, Finlandiya, Beyaz Rusya’dan toprak kaybetti.
  • Kars, Ardahan ve Batum, Osmanlılara verildi.
  • Rusya, Doğu Anadolu’nun tamamından çekileceğini taahhüt etti.
  • Romanya savaştan çekilme kararı aldı.
  • Brest Litovsk Anlaşmasını imzalayan ülkeler; Rusya, Osmanlı, Almanya, Bulgaristan.
  • ABD’nin I. Dünya Savaşı’na katılma süreci;
  • ABD, savaş boyunca İtilaf Devletleri yanlısı politikalar üretmiştir.
  • ABD şirketleri, İngiltere ve Fransa’ya silah satmıştır.
  • Alman denizaltıları, ABD ticaret gemilerini batırmıştır. (Bununla ABD savaşa dâhil oldu)
  • Almanya, Meksika ve Japonya ile işbirliğine girişmiştir.
  • I. Dünya Savaşı sonrası imzalanan anlaşmalar;
  • Bulgaristan ile Neuily
  • Macaristan ile Trianon
  • Avusturya ile St. Germain
  • Almanya ile Versay
  • Osmanlı ile Sevr anlaşmalarıdır.
  • Almanya’nın muhtemel bir savaşta toprakların genişliği ve demiryollarının azlığı nedeniyle Rusya’nın düzenleyeceği seferberliğinin uzun süreceği, bu nedenle de önce Fransa’ya saldırmayı öngören plan; Schlieffen Planı’dır.
  • I. Dünya Savaşı’nda Almanya Başkomutanı; Falkenhayn.
  • 1918’de Romanya’nın savaştan çekildiği anlaşma; Bükreş Antlaşmasıdır.
  • Versay Anlaşması’nın Almanya’nın kendini idame etme kaynaklarının zarar gördüğü, bu nedenle de ileride anlaşmazlığın sınır sorunundan değil ekonomik nedenlerden çıkacağı öngörüsünde bulunan İngiliz ekonomisti; J.M. Keynes.
  • Almanya’nın gelişmesine karşılık, dünyada barışı sağlamak, gizli ilişkileri sonlandırmak, hükümetlerin uluslararası hukuk kurallarına uymalarını sağlamak amacıyla kurulan uluslararası örgüt; Milletler Cemiyeti’dir.
  • Almanya’da, I. Dünya savaşı sonrasında imparatorluğun yıkılması üzerine Kurucu Meclis’in yeni Alman anayasasını oluşturmak amacıyla toplandığı kent; Weimer.
  • 1919’da hazırlanan anayasa ile Hitler’in iktidara geldiği döneme; Weimar Dönemi denilmiştir.
  • Hitler’in iktidarının yaşandığı döneme; III. Reich dönemidir.
  • Nazilerin Yahudilere sistemli ve kademeli olarak giriştiği toptan yok etme hareketine; Holokost denir.
ÜNİTE – 6 II. DÜNYA SAVAŞI (1939 – 1945)

  • II. Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde 1939’da yaşanan olaylar;
  • Macaristan Anti-Komintern Pakt’a katıldı
  • Arnavutluk hâkimiyeti İtalya’nın eline geçti
  • Almanya, Romanya’yı ekonomik baskı altına aldı
  • Mussolini ve Almanya arasında Çelikpakt Anlaşması imzalandı
  • Almanya ve Danimarka arasında saldırmazlık anlaşması imzalandı
  • Vichy Hükümeti;
  • Paris İşgalinin ardından kurulmuştur
  • III. Cumhuriyet sona ermiştir
  • Vichy başkent yapılmıştır
  • Özgürlük, eşitlik, kardeşlik ilkelerinin yerini “iş, aile, vatan” almıştır
  • Nazi yönetimine benzeyen bir yönetim kurulmuştur.


  • Almanya’nın İngiltere yenilgisinin ardından Japonya ve İtalya ile oluşturduğu üçlü pakt;
  • Avrupa’da yeni düzen kurulmak istenmiştir
  • Asya’da kurulacak düzenin önderi Japonya olacaktı
  • ABD’yi tehdit edip savaş dışı tutmayı planlamıştır
  • İngiltere’yi yalnız bırakmayı hedeflemiştir
  • Postdam Konferansı;
  • Devletler, kendi çıkarları doğrultusunda karar alınmasını istemiştir
  • Amerika, askerlerini Sovyet işgaline karşı Avrupa’dan çıkarmamıştır
  • Polonya, İtalya ve Almanya meseleleri ağırlık taşır
  • Galip devletler Avrupa’nın yeniden şekillendirmesi üzerinde yoğunlaştılar
  • Müttefikler ağırlıklı olarak Avrupa’nın kendi istedikleri şekli vermek istemiş ve aralarında ortaya çıkmıştır
  • Müttefik Devletlerin, Avrupa’da Eylül 1944 ve 1945 baharına kadar olayları;
  • Müttefiklerin Fransa’ya ilerlemesiyle General De Gaule darbe yapmıştır
  • Orta ve Güney Almanya’ya giren müttefikler, Berlin’i ele geçirmiştir
  • Eylül 1944’de Müttefikler, Almanya’ya girmişlerdir
  • Normandiya Çıkartmasından sonra Sovyetler, Polonya ve Balkanlara girmiştir.
  • İngiltere, Yunanistan’a asker çıkarmıştır
  • II. Dünya Savaşı sonlarında, Uzak Doğu’da yaşanan olaylar;
  • Üstünlük, 1943’ten itibaren İngiltere ve ABD’nin eline geçmiştir
  • Çin, Endonezya ve Pasifik bölgesi Japonya’dan alınmıştır
  • Amerika, Filipinleri, Japonya’dan almıştır
  • ABD, Japonya’nın kayıtsız şartsız teslimi için atom bombası atmıştır
  • Almanya ve Avusturya’nın birleşmesi anlamına gelen sözcük; Anschluss.
  • Almanya’nın II. Dünya Savaşı öncesinde topraklarını aldığı devletler; Avusturya, Fransa, Çekoslovakya, Polonya.
  • II. Dünya Savaşı öncesinde Sovyetler rejimine karşı Almanya ve Japonya’nın oluşturduğu pakt; Anti-Komintern.
  • 1939’da, Sovyetler ile Almanya arasında imzalanan anlaşma; Saldırmazlık Paktı.
  • Yıldırım Savaşı taktikleri;
  • Almanya, Polonya’yı işgalinde kullanmıştır
  • Seçilen hedeflere zırhlı birlikler gönderilmiştir
  • Düşmanın ulaşım şebekesi çökertilmiştir
  • Stratejik noktalara paraşüt birlikleri indirilmiştir
  • Moskova Konferansı’na katılan devlet başkanları;
  • Sovyet Rusya Başkanı Stalin
  • ABD Başkanı Roosevelt
  • İngiltere Başkanı Churchill
  • Çin Devlet Başkanı Çan Kay-Şek
  • Kırım (Yalta) Konferansında, Roosevelt’in istekleri;
  • Birleşmiş Milletler Örgütünün kurulması
  • Sovyetlerin, Japonya’ya savaş açması
  • Önceliğin Almanya ve Polonya’ya verilmesi
  • Fransa’nın yeri ve Balkanlar ile İran’da İngiliz nüfusunun görüşülmesi
  • II. Dünya Savaşı sonrasında terkedilen ABD’nin, tarafsızlık politikası izleyeceğine dair ABD Başkanı tarafından yayınlanan 1823 tarihli prensipler bütününe Monroe Doktrini denir.

  • ÜNİTE – 7 SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ (1945 – 1989)
  • Shuman Planının amacı ve sonuçları;
  • Avrupa’da ortak kömür ve çelik üretimi geliştirmek amacıyla kuruldu
  • İlk olarak Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu oluşturulmuştur
  • Roma Anlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuştur
  • Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu ile de birleşerek Avrupa Birliği tamamlanmış oldu
  • İnsan haklarının uluslararası bir sorun olarak ele alınmasını sağlayan belgeler;
  • Atlantik Şartı
  • Moskova Bildirisi
  • Uluslararası Çalışma Konferansı Birliği
  • Birleşmiş Milletler Bildirgesi
  • Çarlık Rejimi yıkıldıktan sonra Çar yanlısı Beyaz Orduya karşı savaşan Kızıl Ordu’nun komutanı; Troçki’dir.
  • Stalin’in ölümünden sonra yönetime Kruşçev ve Melenkov geçmiştir.
  • ABD’nin müttefiklerine yardım planları ile destek vermesi üzerine SSCB’nin de kendi müttefikleri için hazırladığı yardım planı; Molotof Planıdır.
  • COMMECON; Sosyalist ülkeler arasında kurulan ekonomik birliğin adıdır.
  • Batı Blokunda kurulan NATO’ya karşı Doğu Blokunda kurulan birlik; Varşova Paktıdır.
  • Doğu Blokunda SSCB etkisi olmaksızın komünist rejimin kurulduğu ülkeler; Arnavutluk ve Yugoslavya’dır.
  • II. Dünya Savaşından sonra Avrupa’nın yeniden yapılanması için kurulan Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütünün kısa adı; OECD.
  • Avrupa Birliğinin kurulma nedenleri;
  • Doğu Blokunda ortaya çıkan ideolojik farklılıklar
  • Sovyetlerin yol açtığı yıkım
  • Ekonomik gelişim ve ortak değerler yaratma çabası
  • Sovyetlere karşı ortak güvenlik oluşturma
  • II. Dünya Savaşından sonra galip gelen ABD ve SSCB’nin etrafında kümelenmiş küçük devletler arasında doğrudan silah kullanılmadan sürdürülen, SSCB’nin yıkılışına kadar olan yaklaşık 44 yıllık sürece; Soğuk Savaş Dönemi denilmiştir.
  • İç Hilal Teorisi;
  • Soğuk Savaş dönemi dünya egemenliği için oluşturulmuş bir kuramdır
  • Teorinin sahibi, ABD’li Nicholas Spikeman’dir
  • İç Hilal; Türkiye, Sibirya, Çin ve Kore’ye kadar uzanan bölgedir
  • Dünya egemenliği için bu bölgenin kontrol altına alınması gereklidir
  • II. Dünya Savaşı sonrası 1947’de Avrupa’nın komünist Doğu ve kapitalist Batı bloklarına ayrılmasını getiren anlaşma; Paris Barış Anlaşmasıdır.
  • Sovyetler Birliği’nin Doğu Avrupa ve Orta Asya’ya yayılmasından sonra ABD’de ortaya konan doktrin; Truman Doktrinidir.
  • Truman Doktrini kapsamında Sovyet tehdidine karşı korumak için Yunanistan ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu 16 ülkeye yapılan silah ve para yardımını içeren plan; Marshall Planıdır.
  • Soğuk Savaş döneminin ilk sıcak çatışması; Kuzey ve Güney Kore Savaşıdır.
  • Soğuk Savaş döneminin ikinci sıcak çatışması; Vietnam Savaşıdır.

  • ÜNİTE – 8 SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN ÇÖKÜŞÜNDEN GÜNÜMÜZ AVRUPA’SINA

  • Gümrük Birliği;
  • Liberal ekonomi politikaları uygulandı
  • Sanayi ürünlerinin bir kısmında gümrük vergisi kaldırıldı
  • Üçüncü ülkelere karşı korumacı politikalar izlendi
  • Tarım ve ticaret konusunda ortak politikalar üretmek amaçlandı
  • Üye ülkelerin bazılarında rezervasyonlar koydu
  • Maastricht Anlaşması;
  • Doğu Blokunun çöküşünden sonra 1991’de imzalandı
  • Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, AET, EURATOM tek çatı altında toplandı
  • AB Ortak Güvenlik ve Dış Politikası oluşturuldu
  • Adalet, içişleri ve göç konuları tek çatı altında toplandı


  • Komşuluk Politikası;
  • 1995 Barcelona Süreci ile başladı
  • Karadeniz ve Akdeniz’deki ülkeleri hedef aldı
  • Avrupa değerlerini ve normlarını tanıtmaya çalıştı
  • Serbest Piyasa ekonomilerine uyumlu devletler yaratmaya çalıştı
  • I. Soğuk Savaş Dönemi; 1945 – 1958
  • II. Soğuk Savaş dönemi; 1979 – 1989
  • Sovyetler Birliği; 1991’de dağıldı
  • SSCB’nin yönetim şekli;
  • Karar alma mekanizmaları katı kurallara bağlıydı
  • İdeoloji ve politikaların Polit-Büro tarafından tanımlanmıştır
  • Parti’nin orta ve alt düzeydeki görevliler kararı yayınlamaktan öteye geçemediler
  • Yerel düzlemdeki halkın üst yönetimde temsilin yetersiz kalması
  • SSCB’de Nomekratura Yapısı;
  • Profesyonel yöneticiler grubudur
  • Sistem içi eleştiriler, sisteme ihanet olarak yorumlandı
  • Sistem içi eleştiriye kapalı yapılar oluştu
  • Sistemi dönüştürmekte isteksiz kaldı
  • Batı Almanya’nın Brant döneminde Doğu Almanya ile birleşmesine zemin hazırlayan politikası; SSCB ve Doğu Almanya ile iktisadi ve teknolojik işbirliğine gidilmesidir.
  • Avrupa’da tek devlet olma projesini (Avrupa Birleşik Devletleri) ilk kez dile getiren; Fransa Başbakanı Edouard Herriot olmuştur.
  • Avrupa’da bütünleşme fikri kapsamında özellikle Almanya ve Fransa arasındaki gerginliklere son verecek ilk kurum; Avrupa Kömür ve Çelik Kurumu olmuştur.
  • AET, Roman Anlaşması ile kurulmuştur.
  • İngiltere, Avrupa Topluluğuna 1973 yılında kabul edilmiştir.
  • Avrupa Topluluğunun I. ve II. gelişme dalgası ile bünyesine kattığı üye ülkeler; Yunanistan, İngiltere, İspanya, Danimarka.
  • AB’nin ortak para birimi Euro’ya; 2002 yılında geçilmiştir.
  • Avusturya, İsveç ve Finlandiya; 1995 yılında Avrupa Birliği’ne alınmıştır.
  • Varşova Paktına üye Doğu Bloku ülkeleri, Macaristan, Slovakya, Slovenya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Letonya, Litvanya, Malta ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi; 2004 yılında Avrupa Birliği’ne dâhil olmuşlardır.
  • Çekoslovakya’nın bölünerek Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak oluşmasına neden olan devrim; Kadife Devrimdir.
  • Türkiye’nin AB ve NATO eksenindeki politikası; Türkiye’nin AB’nin alacağı kararları Kuzey Atlantik konseyinde oluşmasını desteklemiştir.
  • Bosna – Hersek’te Müslüman Boşnaklara uygulanan Srebrenitsa soykırımından sonra Ohio’da imzalanan barış anlaşması; Dayton Barış Anlaşmasıdır.
 
Geri
Üst