KALEM MEVZUATI ( FİNAL )

***İdari yargı, idarenin eylem ve işlemlerinden dolayı idareye karşı açılan davalarda görevlidir. İlk derece idare mahkemeleri; idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinden oluşmaktadır.

***İdare mahkemesinin görevli olduğu davalar: İptal davaları, tam yargı davaları, uyuşmazlıklara ilişkin davalar, diğer kanunlarla verilen işleri çözümler. İdare mahkemelerinde kararlar kurulla verilebileceği gibi tek hakimlede verilebilir. Tek hakimle karar verilecek davalar şunlardır; uyuşmazlık miktarı 25 bin türk lirasını aşmayan konusu belli parayı içeren idari işlemlere karşı açılan iptal davaları ile uyuşmazlık miktarı 25 bin türk lirasını aşmayan tam yargı davalarıdır.

***Vergi mahkemesinin görevleri Genel bütçeye, il özel idareleri, belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam cezaları ile tarifelere ilişkin davaları, yukarıda sayılan konularda 6183 sayılı amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanunun uygulanmasına ilişkin davaları, diğer kanunlarla verilen işleri çözümlerler.

***İdari yargıda yetki kamu düzenindedir. Bu nedenle mahkeme yetkili olup olmadığını kendiliğinden araştırır.

***İdare ve vergi mahkeme başkanlarının görevleri Görüşme ve duruşmaları yönetirler, düşünce ve görüşlerini bildirirler, oylarını verirler. Mahkemelerinde görevli bulunanların görevlerine devamlarını, düzenli çalışmalarını, mahkeme işlerinin verimli bir şekilde yürütülmesini sağlarlar. Her takvim yılı sonunda, mahkemelerindeki işlerin durumu ve bunların yürütülmesinde aksaklıklar varsa sebepleri hakkında bölge idare mahkemesi başkanlığına bir rapor verirler ve alınması lüzumlu gördükleri tedbirleri bildirirler. Diğer kanunlarla verilen görevleri yaparlar.

***İdare ve vergi mahkeme üyelerinin görevleri Üyeler, bulundukları mahkemelerde başkanlar tarafından kendilerine verilen dosyaları geciktirmeden inceleyerek mahkeme kuruluna gerekli açıklamaları yaparlar, düşünce ve görüşlerini bildirirler, oylarını verirler. Karar yazarlar. Mahkeme ile ilgili olmak üzere kendilerine başkan tarafından verilen diğer işleri görürler.

***İdari davalar, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır. Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Herhangi bir sebeple harcı veya posta ücreti verilmeden veya eksik harç veya posta ücreti ile dava açılmış olması halinde, 30 gün içinde harcın ve posta ücretinin verilmesi ve tamamlanması hususu daire başkanı veya görevlendireceği tetkik hakimi, mahkeme başkanı veya hakim tarafından ilgiliye tebliğ olunur.

***Dava açma süresi Özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde idare mahkemelerinde 60 ve vergi mahkemelerinde 30 gündür.

***İlk inceleme sonrası verilecek kararlar Adli ve askeri yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine. İdari yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine. Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi, vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar, vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarasının dilekçede bulunmaması halinde davanın reddine. Davanın hasım gösterilmeden veya yanlış hasım gösterilerek açılması halinde, dava dilekçesinin tespit edilecek gerçek hasıma tebliğine. Ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise 30 gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddine karar verilir.

***Karardan sonra yapılacak işlemler Belirtilen süreler içerisinde ödeme yapılmaması halinde, genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur. Mahkeme kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine ilgili idari mahkemelerde maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.

*** İdari yargı ilk derece mahkemesinde tutulması gereken kayıtlar ve kartonlar Esas kaydı, talimat kaydı, karar kaydı, uyuşmazlığın giderilmesi başvuru kaydı, dava nakil istekleri kaydı, yürütmeyi durdurma itiraz kaydı, istinaf kaydı, temyiz kaydı, kamu görevlileri itiraz kaydı, kamu görevlileri karar kaydı, nakdi tazminat komisyonu itiraz kaydı, nakdi tazminat komisyonu karar kaydı, duruşma ve keşif günleri kaydı, kasa kaydı, harç tahsil müzekkeresi zimmet kaydı, kıymetli evrak ve eşya kaydı, posta mutemek kaydı, kitaplık kaydı, dava dosyası, karar kartonu, yürütmeyi durdurma kararları kartonu, talimat karar kartonu, harç ve para cezası tahsil müzekkeresi kartonu, gizli evrak kartonu.

***Cebri icra takibi sürecinde görevli olanve icra takip işlemlerini yürütmekle görevli olan; devlet tarafından oluşturulan organlara cebri icra organları denir. Asıl icra organları ve yardımcı icra organları olmak üzere 2 türlüdür.

***Asıl icra organları Bu organlar sadece icra işlerini yürütmek üzere kurulmuş olan organlar olduğu için bunlara asıl icra organları denir.Asıl icra organları; icra dairesi, icra mahkemesi, yargıtay'ın icra iflas işleriyle görevli hukuk daireleridir.

***İcra dairesi İcra işlerinde birinci derecede görevlidir. İcra takip talebi icra dairesine yapılır. Takip talebi üzerine borçluya ödeme emrini icra dairesi gönderir. İcra dairesi bağımsızdır. Ancak dikkat edilmelidir ki bu bağımsızlık sınırsız bir bağımsızlık değildir. İcra dairelerinde görevli personeller; icra müdürü, icra müdür yardımcısı ve zabır katibidir.

***İcra tutanağı ve takip talebi İlamların ve ilam niteliğindeki belgelerin icrasına ilişkin işlemler, icra tutanağına tarih sırası ile düzenli olarak geçirilir. Bu tutanağın ilk sayfası takip talebini içerir. Takibe ilişkin bütün işlemler, icra tutanağına tarih sırası ile kaydedilir. Bu tutanağın ilk sayfasını teşkil eden takip talebinde birinci fıkrada yazılı hususlara ek olarak, talep senede dayanıyorsa senedin tarih ve özeti ve senet yoksa borcun sebebi de gösterilir.

***Tahsilat makbuzu Kasa ve yol giderleri ve tazminatı kayıt defterine işleyecek paralar için düzenlenen makbuzdur.

***Reddiyat makbuzu Kasa ve yol giderleri ve tazminatı kayıt defterine işlenen paraların reddindedoldurulan bir makbuzdur. Bu makbuz, biri asıl diğeri kopya olmak üzere 2 adet düzenlenir. İcra ve iflas dairelerinde, başka bir icra ve iflas dairesine posta ve telgraf teşkilatı aracılığı ile gönderilmesi gereken toplu para 10 veya daha fazla dosyayı ilgilendirdiği takdirde bu paraların toplamı için tek bir reddiyat makbuzu kesilebilir.

***Tahsilat ve reddiyat makbuzlarının dağıtımı Adalet bakanlığınca tahsilat ve reddiyat makbuzlarının ilgili yerin istek ve gereksinimlerine göre sevki sırasında, ilk ve son sayfalarındaki cilt ve sıra numaraları bordroya geçirilir. makbuzlar bu bordro ile birlikte cumhuriyet başsavcılıklarına gönderilir.

***Harç tahsil müzekkeresi 492 sayılı harçlar kanununun 28 ve 130'uncu maddeleri uyarınca düzenlenecek bir müzekkeredir. Bu müzekkerenin tarih ve sayısı, esas defterinin, ''düşünceler'' sütununa işlenir ve müzekkerenin bir örneği dosyasında saklanır; bir örneği özel kartonuna konulur, diğer örneği de zimmet defterine kaydedilerek maliyeye verilir.

***Tebliğ mazbatalı zarfın kullanılması zorunludur, telgraf tebliğ zarfının kullanılması zorunludur, postaya verilen taahhütlü maddelerle, telgraflara ilişkin tevdi listesinin kullanılması zorunludur.

***İcra mahkemesi İcradairelerinin ve kanunda sayılan diğer organların işlemlerinin doğru ve kanuna uygun olup olmadığını denetlemek ve kanunla kendisine verilen diğer icra işlerini yapmakla görevli organdır. Tek hakimlidir. İcra mahkemesi bulunmayan bir yerde onun görevleri asliye hukuk mahkemesi icra mahkemesi sıfatıyla yerine getirir. İcra dairesini şikayet talebi üzerine denetler.

***İcra mahkemesinin karalarında istinaf yolu açıktır. İstinaftan sonra ise belirli miktarı geçen kararlar açısından ise temyiz yolu açıktır. Söz konusu temyiz başvuruları yargıtay'ın icra iflas işleri ile görevli hukuk daireleridir.



***Yardımcı icra organları Bu organlar: genel mahkemeler, savcılar ve adalet müfettişleri, kolluk kuvvetleridir.

***Genel mahkemeler İcra mahkemeleri dava niteliğinde olmayan işlere bakar. Genel mahkemeler alacağın esasını ilgilendiren davalarda görevlidir denilebilir.

***İcra iflas hukukuyla ilgili genel mahkemelerin görevine giren dava işleri şunlardır: itirazın iptali davası, borçtan kurtulma davası, menfi tespit davası, istirdat davası , sıra cetveline itiraz davası, ihtiyati haciz istemi, ihtiyati haciz kararına itiraz, takibe başlamadan önce ihtiyati haciz kararının kaldırılması istemi, tasarrufun iptali davası, iflas davası, iflasta, 3. kişiye karşı açılan istihkak davası.

***Savcılar ve adalet müfettişleri İcra daireleri cumhuriyet savcıları ve adalet müfettişleri tarafından en az yılda 1 denetlenmektedir.

***İcra harçları

1.İcraya başvurma harcı 35,90

2.Değeri belli olmayan icra takiplerinde, icranın yerine getirilmesi harcı 35,90

3.Değeri belli olan icra takiplerinde tahsil harcı, değer üzerinden:

a)Ödeme veya icra emrinin tebliği üzerine hacizden evvel ödenen paralardan (Yüzde 4,55)

b)Hacizden sonra ve satıştan önce ödenen paralardan (Yüzde 9,10)

c)Haczedilen veya rehinli malların satılıp paraya çevrilmesi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 11,38)

d)Resmi ve özel müesseseler memur ve hizmetlilerinin maaş, ücret, gündelik ve sair hizmet gelirlerinin haczi suretiyle tahsil olunan paralardan (Yüzde 4,55)

e)Takip talebi bulunmayan alacaklılara İcra ve İflas Kanununun 125 inci maddesinin 3 üncü fıkrası gereğince ödenen paralardan (Yüzde 2,27)

f)Gayrimenkullerin ve gemilerin tahliye ve tesliminde:

aa)İcra emrinin tebliği üzerine tahliye olunduğu takdirde (Yüzde 2,27)

bb)Tahliye ve teslim icra marifetiyle olduğu takdirde (Yüzde 4,55)

g)Menkul tesliminde;

aa)İcra emrinin tebliği üzerine teslim halinde (Yüzde 2,27)

bb)İcra marifetiyle teslim halinde (Yüzde 4,55)

h) (5582 sayılı Kanunun 32 nci maddesi ile eklenen hüküm. Yürürlük:6/3/2007) 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar ile Toplu Konut İdaresi Başkanlığının rehinle temin edilmiş alacaklarının takibinde, bu bentte belirtilen tahsil harçları dörtte biri oranında uygulanır.

4.İdare harçları:

(Haczedilen gayrimenkullerin idaresi, kira mukaveleleri düzenlenmesi ve hesap tutulması için) 24,80

***İflas harçları

1.Maktu harç:

İflasın açılması veya konkordato isteği ve masaya katılma harcı 59,10

2.Konunun değeri üzerinden harç:

a)İflasta paylaşılan para üzerinden (Yüzde 4,55)

b)Konkordatoda alacaklılara verilmesi kararlaştırılan para üzerinden (Binde 11,38)

III. Haciz, teslim ve satış harcı 6009 sayılı Kanunun 20 nci maddesiyle eklenen fıkra. Yürürlük:1/8/2010) 84,20

***Bölge adliye mahkemeleri (İstinaf mahkemeleri - BAM olarak kısaltılabilir) 5235 s. kanun ile kurulmuştur. HSYK'nın görüşünün olumlu görüşü alınarak adalet bakanlığınca kurulur. BAM; başkanlık, başkanlar kurulu, daireler, bölge adliye mahkemesi cumhuriyet başsavcılığı, bölge adliye mahkemesi adalet komisyonu ve müdürlüklerden oluşur. BAM 3 hukuk ve 2 ceza dairelerinden oluşur. Hakemlerin ve istinafın verdiği kararlara karşı yargıtay'a gidilir. Bölge adliye mahkemeleri; ilk derece mahkemelerinin kesin olmayan kararlarına karşı istinaf başvurularını inceler. İlk derece mahkemeleri arasındaki merci tayinine karar verir. Kanunlara verilen diğer görevleri yapar.

***İdari yargıda üst derece mahkemeleri bölge idare mahkemesi ve danıştay'dır. Bölge idare mahkemelerinde tutulacak kayıtlar ve kartonlar idari yargı ilk derece mahkemelerinde tutulan kayıt ve kartonlar ile aynıdır.

*** Not Yargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Belli davalara ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. Daireler, hukuk genel kurulu, ceza genel kurulu, büyük genel kurul, başkanlar kurulu, birinci başkanlık kurulu, yüksek disiplin kurulu ve yönetim kurulundan oluşur. 6110 sayılı kanun ile yargıtay'da 23 hukuk ve 15 tanede ceza dairesinden oluşur.

***Yargı sisteminde bir evrakın resmi yazı olarak kabulü hakim veya cumhuriyet savcısı ile zabıt katibi tarafından ıslak veya elektronik imza ile imzalaması ile olmaktadır.

***Not Resmi belge, kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimlerini sağlamak amacıyla oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları belirli bir standart ve içeriği olan belgeleri ifade etmektedir. Resmi bilgi ise kamu kurum ve kuruluşlarının kendi aralarında veya gerçek ve tüzel kişilerle iletişimleri sırasında metin, ses ve görüntü şeklinde oluşturdukları, gönderdikleri veya sakladıkları bilgiler olarak tanımlanmaktadır. Elektronik ortam, belge ve bilgilerin üzerinde bulunduğu her türlü bilgisayarı, gezgin elektronik araçları, bilgi ve iletişim teknolojişi ürünlerini kapsamaktadır. Elektronik belge, elektronik ortamda oluşturulan, gönderilen ve saklanan her türlü belge olarak tanımlanabilir.

***Not Her kurum kendisi ve gerektiğinde kurum içindeki birimler adına resmi elektronik posta (e-posta) adresi belirler. Bu adreslerin belirlenmesinde koordinasyon başbakanlık tarafından yapılır.

***Resmi yazının bölümleri: Başlık, sayı, birim kod numarası, konu, tarih, gönderilen makam, ilgi ( Yazılan yazının önceki bir yazıya ek yada karşılık olduğunu veya bazı belgelere başvurulması gerektiğini belirten bölümdür.), metin, imza, onay, ek, dağıtım, paraf.

***Koordinasyon ve adres Başka birimlerle iş birliği yapılarak hazırlanan yazılarda, paraf bölümünden sonra bir satır aralığı bırakılarak '' koordinasyon'' yazılır ve işbirliğine dahil olan personelin unvan, ad ve soyadları paraf bölümündeki biçime uygun olarak düzenlenir.

***Kayıt kaşesi Evrakın arka yüzüne basıldıktan sonra evrakın tarih ve sayısı yazılır, ünite içinde hangi bölümü ilgilendiriyorsa o bölümün karşısına gereği yapılmak veya bilgi vermek maksadıyla (x) işareti konulur.

***Gizlilik derecesi çok olan yazılar çift zarf ile gönderilir.

***Adli yazışma Yargılama sürecinde dilekçeler, usul kanunlarına ve belirli yönetmeliklere göre yazılmaktadır. Yargılama esnasında ve sonrasında yargılamaya ilişkin bu dilekçeler adli yazışmadır. İdari yargı ve medeni yargıda yargılama dava dilekçesi ile ceza yargılamasında şikayet dilekçesi ile başlamaktadır.

***Gölge (gömlek) dosya oluşturulması Dosyanın bilirkişiye, başka mahkemeye, yargıtay'a veya başka bir yere incelemek üzere gönderildiğinde dosyanın aslı gelene kadar geçici oluşturulan dosya.

***Dizi pusulası düzenlenmesi Asıl dosyanın bilirkişiye, başka bir mahkemeye veya mercie gönderilmesi gerektiğinde, zabıt katibi tarafından düzenlenen ve dosyada bulunan belgeleri gösteren listeye dizi pusulası denir.

***Not UYAP kapsamındaki bilgiler ile fiziki ortamdaki bilgiler arasında çelişkiye mahal verilmemesi, bir çelişki olması halinde UYAP kayıtlarına itibar edilmesi esas alınmıştır. Mahkemelere ve icra ve iflas dairelerine fiziki olarak verilen ve gönderilen her türlü evrak, elektronik ortama aktarılarak UYAP'a kaydedilir ve ilgili birime gönderilir. İcra iflas dairelerinde yapılacak sorgulamalarda vekil ile takip edilen dosyalarda, aynı konu hakkında adalaet bakanlığı tarafından belirlenecek sürede sorgulama yapılması talep edilir. UYAP avukat portal üzerinden ise her zaman sorgulama yapılabilir. UYAP üzerinden hazırlanmış ve güvenli elektronik imza ile imzalanmış evrakın dış birimlere elektronik ortamda gönderilememesi halinde; belge veya kararın fiziki örneği alınır, güvenli elektronik imza ile imzalanmış aslının aynı olduğu belirtilerek 6 hakim, icra müdürü veya görevlendireceği personel tarafından imzalanmak sureti ile gönderilir.