VİZE Yakınçağ Avrupa Tarihi Vize Ders Notu

Editör

Administrator
Yönetici
Katılım
30 Eyl 2020
Mesajlar
255
Tepkime puanı
23
Puanları
18
YAKIN ÇAĞ AVRUPA TARİHİ

ÜNİTE – 1 FRANSIZ İHTİLALİ VE NAPOLYON DÖNEMİ

  • EtatsGeneraux:
  • Daha çok aristokrat çevreden oluşur.
  • Kralın dayandığı toplumsal çevrelerden oluşur.
  • Makamlar, babadan oğula geçebiliyor ya da satılabiliyordu.
  • Vergi ve yasa değişikliklerini onaylama yetkisi vardı.
  • Fransız Kurucu Meclisinin özellikleri;
  • İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesi ile hak ve özgürlükler tanındı.
  • Güçler ayrılığı ilkesine dayalı meşruti monarşi özellikleri taşıyordu.
  • Anayasa, kurucu meclis tarafından hazırlandı ve XIV. Louis’in onayından sonra yürürlüğe girdi.
  • En yüksek mevkiye sahip olan kralın yetkileri anayasa ile sınırlandırıldı.
  • Yasama meclise, yürütme halkın seçtiği tarafsız yargıçlara aittir.
  • Yasama Meclisi döneminde yaşanan olaylar;
  • Meclis, kral yandaşı muhafazakârlar ve cumhuriyetçiler olarak ikiye ayrıldı.
  • Koalisyon savaşlarında Avusturya ve Prusya’ya karşı savaşıldı.
  • Bourbon Hanedanı Pillnitz Bildirisi ile Avrupalı devletlerden yardım istendi.
  • Monarşik devletler, ihtilalin yayılmasından korkarak Fransa’ya yardım etti.
  • Konvansiyon Meclisi Döneminde yaşanan olaylar;
  • Kral ve kraliçe infaz edildi
  • Kraldan sonra diktatörlüğünü kuran Robespierre, giyotine gönderildi.
  • Kralın öldürülmesile Prusya ve Almanya ittifakına, İngiltere ve İspanya gibi ülkelerin katılması sağlandı.
  • Fransa, İspanya ve Prusya ile imzalanan anlaşma ile cumhuriyet tanınmıştı.
  • Avrupa’da güçlü merkezi krallıkların kurulmasını sağlayan nedenler;
  • Silah teknolojisindeki gelişmeler
  • Ticari alandaki gelişmeler
  • Bazı senyörlerin zamansız güçlenmesi
  • Feodal yapının zayıflaması
  • 18. y.y. ‘da Avrupa’yı siyasi ve toplumsal düşünceler, Amerikan Bağımsızlık Savaşı’ndan etkilenmiştir.
  • 18. y.y Fransa’sında halkın oluşturduğu sınıf; TierEtats
  • 18. y.y. ‘da Fransa’yı, Bourbon Hanedanı yönetiyordu.
  • Montesquieu’nun “Kanunların Ruhu” eseri; Yasama, yürütme ve yargı mekanizmalarının ayrılığı ile beraber meşruti monarşiyi savunmuştur.
  • Ansiklopedia, Diderot tarafından yazılmıştır.
  • Acem Mektupları’nın yazarı Fransız düşünür; Montesquieu.
  • Fransa’da Danışma Meclisi niteliğindeki meclis; TiersGeneraux.
  • Konvansiyon Meclisi içinde yer alan partiler;
  • Jakobenler (Cumhuriyetçiler)
  • Jirondenler (Teokrasi Yanlıları)
  • Föyonler (Meşrutiyetçiler)
  • Montanyarlar (Radikal Grup)
  • Fransa’da I. Cumhuriyet dönemi; 1804’de NapolyoBonapart’ın kendini imparator ilan etmesiyle son bulmuştur.
  • 1799’da Napolyon’un geçici hükümet kurarak yönetimi eline aldığı dönem; Konsüllük Dönemidir.


ÜNİTE – 2 NAPOLYON HARPLERİNDEN SONRA AVRUPA (1815-1848)

  • Viyana Kongresi; çok uluslu devlet yönetimlerini liberal ve milliyetçi akımların zararlarından korunma amacıyla toplanmıştır.
  • Viyana Kongresi sonrası gelişen olaylar;
  • Fransa’nın kuzeybatısında Yeni Birleşik Hollanda kuruldu
  • İsviçre, 22 kantondan oluşan konfederasyona dönüşerek tarafsızlığını garanti altına aldı ve Norveç ile ittifak oluşturdu.
  • Hannover ve Sardinya’da Piyomente Devleti kuruldu
  • Prusya, Fransa ve Almanya ile sınır olarak Avusturya ile karşı karşıya geldi.
  • Rusya, Polonya üzerinde haklar elde ederek Avrupa siyasetine dâhil oldu.
  • Viyana Kongresi sonrası Fransa’nın konumu;
  • Kuzeyinde Yeni Birleşik Hollanda kuruldu
  • Fransa’nın rakipleri ile arasına yeni devletler girdi
  • Doğuda Hannover Krallığı ile sınır oldu
  • Fransa, İngiltere ile üst düzey ilişkileri olan devletlerle çevrildi
  • Rusya’nın Osmanlı ile ilişkisi;
  • 1792 Yaş Anlaşması ile Kırım’ı topraklarına kattı
  • 1828 İran Savaşı ile Gürcistan ve Azerbaycan’ı kontrolü altına aldı.
  • 1829 Edirne Anlaşması yapıldı
  • Osmanlı Devleti’ndeki Ortodoks ve Slavların koruyucusu politikası izlendi
  • Yakın Çağ’da tarihe yeni bakış açıları geliştirerek siyasal hayatı etkileyen düşünürler;
  • David Friedrich Strauss
  • Ludwig Feverbach
  • Ludwig Büchner
  • Karl Marks
  • Avusturya Monarşisinin 19. y.y. ‘da uyguladığı politikaların sonuçları;
  • Uygulanan baskı, işçi ve burjuva sınıfının tepkisine neden olmuştur.
  • İtalya, Macaristan ve Prag’da 1848-1849 ayaklanmalarıyla sahne dışına itildi.
  • Kutsal İttifak’tan, sadece Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanabildi.
  • Ayaklanmalar sonrasında kral geri adım atmak durumunda kaldı.
  • Prusya, 1806’da Fransa tarafından işgal edildi.
  • Alman Konfederasyonunun kurulmasına öncülük eden devlet; Prusya’dır.
  • 1848 Berlin Ayaklanması; Prusya’da liberal bir anayasanın çıkarılmasında etkili olmuştur.
  • Rusya, Kırım’ı, 1792 Yaş Anlaşması ile Osmanlı Devleti’nden almıştır.
  • İtalya’daki yabancı işgaline karşı kurulan milliyetçi gizli örgüt; Carbonari.
  • Avusturyalılara karşı İtalya’nın bağımsızlığını savunan GuiseppeMazzini’nin kurduğu örgüt; Genç İtalya.
  • İspanya ve Portekiz’in Amerika kıtasındaki sömürgeleri; Viyana Kongresi ile İngiltere’nin eline geçmeye başlamıştır.
  • Napoyon’un Fransa’dan sürülmesinden sonra Bourbon Hanedanı’nın tahtı ele geçirdiği 1814-1830 yılları arasındaki döneme “Restorasyon Dönemi” denilmiştir. Aynı zamanda Şubat Devrimi ile başlayan döneme de adını vermiştir.
  • Şubat Devrimini hazırlayan olaylar;
  • Basının canlanması
  • Gıda Fiyatlarının artması
  • İşçilerin iş güvencesi ve ücret artısı taleplerinin artması
  • Tüm erkek vatandaşların oy hakkı istemesi
  • Napolyon’un sürgünden çıkarak Bourbon Hanedanı’nı Belçika’ya sürdüğü tarihten, Waterloo yenilgisine kadar geçen süre; Yüzgün Dönemi olarak anılır.
  • Buhar gücünü makinalarda kullanılmasını sağlayan bilim insanı; James Watt’tır.


ÜNİTE – 3 19. Y.Y. ‘IN İKİNCİ YARISINDA AVRUPA (1848-1871)

  • III. Napolyon, Fransa’yı Avrupa ve dünya üzerinde güçlü kılmak için dış politikasını, Bağımsızlık hareketlerine destek verme olarak belirlemiştir.
  • Çok uluslu ve mezhepli bir yapıya sahip olması nedeniyle Avusturya, 1848 Olaylarından en çok etkilenen ülke olmuştur.
  • 1848 Olaylarının Almanya ve Prusya ‘ya etkileri;
  • Prusya’da Anayasa ilan edilerek meşruti monarşiye geçildi
  • İtalyan ayaklanmaları başarısızlıkla sonuçlandı
  • Almanların birlik kurması çeyrek asır gecikti
  • Hollanda ve Danimarka’da yeni anayasalar düzenlendi
  • İşçi ayaklanmaları sertlikle bastırıldı
  • Kırım savaşına katılan devletler; Fransa, Avusturya, Piyomonte, İngiltere
  • Kırım Savaşı sonrası Paris Anlaşması imzalanmıştır.
  • Kırım Savaşı’nın sonuçları;
  • Rusya, Avrupa siyasetinin dışına itildi
  • Rusya, Bosna ve Hersek’ten (Memleketeyn) çekildi.
  • Osmanlı Devleti askeri amaçlarla borç aldı
  • Savaş sonrası yapılan anlaşmaya Hristiyan ahali hakkında 34 madde konulmuştur.
  • Liberalizmi tam ve etkin olarak uygulayan ülke; İngiltere olmuştur.
  • Ayastefanos Anlaşması;
  • Ruslar, Edirne’ye kadar geldi
  • Doğuda Ruslar, Edirne’ye kadar geldi
  • Bulgaristan kuruldu
  • Karadağ ve Romanya’ya bağımsızlık verildi
  • Osmanlılar, Balkanlarda yoğun toprak kaybı yaşadılar
  • Avrupa’da endüstriyel gelişimini erken sağlayan ülkeler; Fransa-İngiltere-Almanya-İsviçre.
  • 1848 olayları, Fransa’da başlamıştır.
  • 1848 olaylarının başarısız geçmelerinin temel nedeni; Yönetimlere muhalif grupların, birbirleri ile mücadeleye girişmesidir.
  • 1848 yılında Kral Lui Philip’in tahttan inmesiyle yaşanan 1,5 yıllık süreye; II. Cumhuriyet dönemi denilmiştir.
  • III. Napolyon’un plesibite imparator seçildiği dönemi; İkinci İmparatorluk Dönemi adı verilmiştir.
  • K.Marks ve F.Engels’in işçi hakları üzerine yayınladığı “komünizmin ilk belgesi” niteliğindeki bildiri; Komünist Manifesto’dur.
  • Piyomente ve Fransa’nın 1859’da Avusturya’yı mağlup ettiği savaş sonrası imzalanan anlaşma; Zürih Anlaşmasıdır
  • Piyomente ve Fransa’nın 1860’da imzaladığı anlaşma, Torino Anlaşmasıdır.
  • 1870 yılında Almanya’nın, Fransa’yı mağlup ettiği savaş; Sedan savaşıdır.
  • I. Wilhelm’in Alman İmparatoru unvanı alarak Alman Birliği’ni kurduğu dönem; II. Reich dönemi olarak anılır.
  • 93 Harbi sonrası Osmanlı ile Rusya arasında Ayastefanos anlaşması imzalanmıştır.
  • 93 Harbi sonrası, Avrupalı devletlerin müdahalesi ile Rusya’nın imzaladığı anlaşma; Berlin anlaşmasıdır.

ÜNİTE – 4 ALMAN BİRLİĞİNİN KURULMASINDAN I.DÜNYA SAVAŞI’NA KADAR AVRUPA (1871-1914)

  • Osmanlı Devleti’nin Balkan Savaşları öncesinde Balkanlarda karşılaştığı sorunlar;
  • Makedonya Ayaklanması
  • Jön Türk İhtilali
  • Bosna Hersek’in Avusturya tarafından ilhakı
  • Arnavutluk İsyanı
  • Avrupa’da 20. y.y. ‘daki gelişmelerin temel nedeni; 1775 yılında İngiltere’de başlayan sanayi devrimidir.
  • İngiltere ve İskoçya’nın birleşmesiyle birlikte oluşan devlet; Britanya.
  • İngiltere, İrlanda’yı topraklarına katmasıyla, Birleşik Krallık olarak adlandırılmıştır.
  • Rusya’nın 19. y.y. sonlarında tekrar Balkanlar’a yönelmesinin temel nedeni; Japonya’nın İngiltere desteği ile Orta Asya’da Rusya’yı mağlup etmesidir.
  • Rusya’da II. Aleksandr döneminde gerçekleşen reformlar;
  • Yargı yasası düzenlendi
  • Serf köylülere özgürlük bağışlandı
  • Köy okulları açıldı
  • Alman tarzı üniversiteler açıldı
  • 1815 Viyana Kongresi’nde Avrupa monarşilerinin mimarı olan Avusturya Başbakanı; Metternich.
  • Avusturya’da 20. y.y. ‘da I. Dünya Savaşına kadar hüküm süren hanedanlık; Habsburg Hanedanlığıdır.
  • Alman Birliği’nin oluşmasını sağlayan imparator; I. Wilhelm’dir.
  • 1909’da İtalya ve Rusya arasında yapılan anlaşma; Rokkoni Anlaşmasıdır.
  • Trablusgarp Savaşının temel nedeni; İtalya’nın sömürge için zayıf devlet arayışıdır.
  • Trablusgarp Savaşı sonrası İtalya ve Osmanlı Devleti arasında imzalanan anlaşma; Uşi Anlaşmasıdır.
  • Uşi Anlaşmasının sonuçları;
  • Osmanlı, Kuzey Afrika’daki son toprağını kaybetti.
  • Ege adalarının büyük bir kısmına geçici de olsa İtalya yerleşti.
  • İtalya, Kuzey Afrika’da sömürge elde etti.
  • İtalya, büyük devletlerin safında yer almış oldu.
  • I. Balkan Savaşı’nı sonlandıran anlaşma; Londra Anlaşmasıdır.
  • Osmanlı’nın I. Balkan savaşında kaybettiği topraklar; Manastır-Edirne-Selanik-Yanya.
  • II. Balkan Savaşı’nı sonlandıran anlaşma; Bükreş Anlaşmasıdır.
  • Balkan Savaşı’na direkt etki eden iki devlet; Rusya veAvusturya’dır.
  • Ulus-Devlet kurma yolunda Osmanlı Devleti’ne karşı ayaklanan ilk ulus; Sırplardır.
  • Sırplar, Osmanlı egemenliğinden sonra, ilk otonom devletlerini, Ayastefanos anlaşması ile sağlamışlardır.
  • II. Balkan Savaşının çıkmasındaki temel neden; Londra Anlaşmasının hiçbir Balkan ülkesini memnun etmemesidir.
 
Üst